Phyu Gyi
Phyu Gyi (Burmese: ဖြူကြီး) was a Burmese boxer and Lethwei fighter from Burma.[2][3] He is a former multiple-time flag champion.[4][5][6]
Phyu Gyi | |
---|---|
Born | ဦးဖြူကြီး Kyet Tu Yway village, Thaton Township, Mon State |
Died | Thaton, Mon State |
Native name | ဖြူကြီး |
Other names | သထုံဖြူကြီး |
Nationality | Burmese |
Style | Lethwei |
Fighting out of | Thaton |
Rank | First class |
Years active | 1950's-1970's |
Children | Shwe War Tun Tin Aung Aung Win[1] |
Notable relatives | Phyu Lay (Brother) Kyaw Zin Latt (Cousin) Nadi Wint War (Granddaughter) |
Career
In March 1957, Phyu Gyi participated in an event at Aung San Stadium alongside boxers such as Toe Lone, Pyi Taw Sein and Pann Ta Pwint.[7] It was organized by the Shwe Sunn Nyo Boxing Promotion Association and was notable because some of the fights would include new rules, to match international boxing standards.[8] This meant that the fight wa sunder boxing rules and fighters wore of gloves and no timeout, and no kicks, knees or headbutts were allowed. The event was attended by fans and officials but the matches under the boxing rules were no success as the fighters were too tired and fought awkwardly due to the heavy gloves.[2][9]
On the second and last day of the event, in the main event and the most anticipated match of the night, Phyu Gyi squared off against Toe Lone under Lethwei rules. Toe Lone was able to pull off one of his signature flying knees, dislocating Phyu Gyi's right arm. He had to be assisted out of the ring. Dissatisfaction among the spectators grew as the medical staff on duty seemed to care less about injured fighters and failed to sufficiently care for them.[10]
On December 26, 1959, it was announced that Phyu Gyi would participate in the Lethwei flag tournament for the 12th anniversary of Independence in Rangoon starting on January 4. The event would feature both professional boxing, with members of the Burmese national boxing team, and Burmese boxing.[11]
Boxing
In October 1960, around 20 Burmese fighters joined other sports teams as part of a cultural mission on a trip to China.[12] They fought in 10 cities including Beijing, Xiangying, Nanjing, Shanghai, Guangzhou and Kunming. Their tour started on October 5.[13] They were part of another trade mission[14] and a delegation that consisted of Prime Minister U Nu, General Ne Win and defence staff who were there to sign a Sino-Burmese boundary treaty with Chinese Premier Zhou Enlai.[15] In the September 8 issue of The Rangoon Daily, Kyar Ba Nyein recaps the selection event that was held at Aung San Indoor Stadium in order to select the boxers who'd travel to China. His selection included Maung Lone, One Dollar, Bo Kyaw, Phyu Gyi, Toe Lone & Bo Lay in first class; Phyu Lay, Shu Ma Wa, Sein Lone, Sein Hmyin and Sein Win in second class; Hla Shwe, Kyaung Thar, Byauk, Bo Sein and Daung Nyo in third class.[16][17]
In December 1964, Kyar Ba Nyein was once again tasked with bringing famous boxers to Rangoon for the 17th anniversary of Independence. The event was held at Kennedy Island from January 3 to January 8, 1965. A December 27 article in Light of Burma reported that Pat Lone (Kyondoe), Phyu Gyi (Thaton), Toe Lone, Maung Lone & Sein Lone (Mawlamyine) among many others would participate.[18] Phyu Gyi defeated Bo Kalay on January 5,[19] and eventually faced Sein Lone in the finals on January 9.[5]
From February 26 to March 4, 1965, a flag tournament celebrating Peasants' Day took place at Rangoon Kyaikkasan Stadium.[20] In the finals of the tournament Phyu Gyi defeated Toe Lone from Mawlamyine for a cash prize of 500Kyats.[6]
From January 3 to January 8, 1966, a Lethwei event at Kennedy Island celebrating the 18th anniversary of Independence took place in Rangoon. It was announced that both Phyu Gyi and Tine Lone Kyaw would both bring in a group of fighters to participate.[21] Phyu Gyi, contesting for the first class flag himself, had a match with Patma Sein on January 5.[22]
At the Shwemawdaw Pagoda festival in Pegu from April 1 to April 8, 1966, both western (English) boxing and Burmese boxing were on display. Well-known boxers Chit Sayar, Phyu Gyi, Phyu Lay, Shu Ma Wa, Tin Shwe, Hla Shwe, Patma Sein and Talaing Sein participated alongside Kyaung Thar who had won the "trophy" previously in 1965.[23] At the event a Sports Committee took the opportunity to speak with the participating boxers on how to preserve Burmese boxing culture and achieve a higher standard for the sport among other things. Their report was submitted to the Yangon Sports and Physical Education Committee.[24]
For the 1966 May Day festivities from April 26 until May 1, the Sports and Physical Education Committee organized an event at Kyaikkasan Stadium. This was the first edition of the Labour Day event, and was added to current recurring annual events (Independence Day, Peasants' Day & Union Day) to promote Burmese boxing. Phyu Gyi and Phyu Kalay from Thaton, Maung Lone and Sein Lone from Khayar village & One Dollar and Mae Gyi from Win Ka Mawt village were challenged by next generation first class boxers like Hla Shwe (Pwe Tine Kyaw), Tin Shwe Gyi (Luu Ma Yway) and Kyaung Thar (Hpa-an).[25] It is known that Phyu Gyi faced Sein Lay Tin from second class in one of the preliminary matches, but did not end up winning the flag on May 1. That honour went to Hla Shwe who was promoted to first class this year.[26]
On December 29, 1969, Kyar Ba Nyein visited Mawlamyine, Thaton and Hpa-an to mobilise boxers from the southeastern region for participation in the upcoming Independence Day event. Phyu Gyi, Hla Shwe, Kyaung Thar, Sein Lone, Moe Kyoe, Chit Sayar, Myawaddy Than Shwe, Aung Myint Sein and others took part. The event was held at Thein Pyu Stadium in Rangoon.[27][28]
Personal life
Phyu Gyi was the son of wrestler U Gani and Daw Saw She. He was a muslim and had seven children. Three of them also enjoyed a fighting career, of which Tun Win known as Shwe War Tun is the most notable. The 1963 second class[29] and 1967 first class Independence Day flag champion Phyu Lay, sometimes referred to as Phyu Kalay,[30] is the younger brother of Phyu Gyi. He died of old age at the age of 71 in his hometown Thaton.
Titles and accomplishments
- Tournaments
- First class flag champion; Armed Forces Day (Mawlamyine) (March 1966)
- First class flag champion; Peasants' Day (March 1965)
- First class flag champion; 17th anniversary of Independence (January 1965)
Lethwei record
12 fights, 6 wins (6 (T)KOs), 4 losses, 1 draw | |||||||
Date | Result | Opponent | Event | Location | Method | Round | Time |
---|---|---|---|---|---|---|---|
1966-04-29 | Sein Lay Tin (Win Ka Mawt) | May Day (Labor Day), Kyaikkasan Stadium | Rangoon, Burma | ||||
1966-01-05 | Win | Patma Sein (Hpar Kat) | Independence Day, Kennedy Island | Rangoon, Burma | KO | ||
1965-03-04 | Win | Toe Lone (Mawlamyine) | Peasants' Day, Kyaikkasan Stadium | Rangoon, Burma | KO | ||
1965-01-09 | Win | Sein Lone (Mawlamyine) | Independence Day, Kennedy Island | Rangoon, Burma | KO | ||
1965-01-05 | Win | Bo Kalay (Hlaingbwe) | Independence Day, Kennedy Island | Rangoon, Burma | KO | ||
1964-01-09 | Loss | Sein Lone (Mawlamyine) | Final, Independence Day, Kennedy Island | Rangoon, Burma | KO | 2 | |
1964-01-09 | Win | Maung Lone (Khayar) | Semi final, Independence Day, Kennedy Island | Rangoon, Burma | TKO | 4 | |
1963-01-07 | Loss | Toe Lone (Mawlamyine) | Independence Day, Kennedy Island | Rangoon, Burma | KO | 2 | |
1960-09-05 | Loss | One Dollar (Hlaingbwe) | PRC Selections, Aung San Stadium | Rangoon, Burma | TKO | 1 | |
1960-09-03 | Win | Thaung Shwe (Hlaingbwe) | PRC Selections, Aung San Stadium | Rangoon, Burma | KO | 3 | |
1957-03-10 | Loss | Toe Lone (Mawlamyine) | Challenge fights, Aung San Stadium | Rangoon, Burma | TKO | ||
1957-03-09 | Draw | Maung Lone (Khayar) | Challenge fights, Aung San Stadium | Rangoon, Burma | Draw |
References
- Schroeder, Mark (15 September 2020). "Tha Mann Kyar: Spinning Elbow Master". The Fight Site. Retrieved 7 August 2022.
His three sons were well-known traditional boxers: Tin Aung, Aung Win and Tun Win (Shwe War Tun)
- "မြန်မာလက်ဝှေ့ နည်းသစ်ဖြင့် ထိုးသတ်ပုံ" [The Htoon Daily]. ထွန်းနေ့စဉ် (in Burmese). U Tun Pe. 13 March 1957. p. 10.
နည်းသစ်ထွင်၍ ထိုးသတ်ရသော လက်အိတ်စွတ်ထိုးပွဲ (ယိုးဒယားလက်ဝှေ့နည်းသစ်) ဖြင့် ထိုးသတ်ကြသည့်ပွဲများတွင် ကျင့်သားမရကြသည့် ပမာ ခပ်ကြောင်ကြောင်ဖြစ်နေသဖြင့် ပွဲကြည့်ပရိသတ်များ စိတ်ကျေနပ်ပုံမပေါ်ဘဲ
- Ba Nyein, Kyar (15 April 1970). "တိမ်ယံကထွက်လာသော ဗမာ့လက်ဝှေ့" [Forward]. ရှေ့သို့ (in Burmese). Retrieved 26 August 2021.
- "ကနေဒီမှ လွတ်သဘင်လက်ဝှေ့ တပြည်လုံးလက်ဝှေ့ ကျော်များကြဲမည်း" [The Valour]. သတ္တိ (in Burmese). 4 January 1963.
အောင်လံရ နာမည်ကြီးလှသော စိန်လုံ၊ မဲကြီး၊ ဖြူကြီး၊ ပတ်မစိန်၊ ချစ်စရာ၊ စက္ကောမ အစရှိသည့်နာမည်ကြီးတို့
- "ဗမာ့လက်ဝှေ့ဖြူကြီးဗိုလ်စွဲပြီ နောက်ဆုံးဗိုလ်လုပွဲရုံလျှံအောင်အားပေးကြပုံ" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 10 January 1965.
ပထမအလံလုပွဲတွင်သထုံမှဖြူကြီးကဗိုလ်ဆွဲပြီးစိန်လုံးကဒုတိယရသည်။
- "ပထမတန်းအလံကိုဖြူကြီးရသွားခြင်း မြန်မာလက်ဝှေ့ပွဲနောက်ဆုံးအနိုင်အရှံးများ" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 6 March 1965.
ပထမတန်းတွင်ဖြူကြီး(သထုံ)ကတိုးလုံး(မော်လမြိုင်)ကိုနိုင်ပြီး ကျပ်၅၀၀တန်အလံကိုဆွတ်ခူးသွားသည်။
- ""မမြင်စဖူး - အသွင်ထူးမယ့်" ဗမာ့လက်ဝှေ့ပွဲကြီး". The Hantharwaddy (in Burmese). 4 March 1957.
အောင်ဆန်းကစားပြိုင်ဝင်ကြီးတွင် ကော့ကရိတ်၊ သထုံ၊ လှိုင်းဘွဲ့၊ မော်လမြိုင်နှင့် အထက် ဇေယျာရွှေပြည်မှ မှာယူထားသော ဗမာ့သားကောင်း လက်ဝှေ့တံခွန်စိုက်တို့ အပြိုင်အဆိုင် ထိုးသတ်ကြမည့် ရွှေစွန်ညိုလက်ဝှေ့ကိုပါ မြင်ကြရမည်။
- "ကမ္ဘာ့လက်ဝှေ့ မြန်မာထဲမှ ထိုးနိုင်အောင်" [The Htoon Daily]. ထွန်းနေ့စဉ် (in Burmese). U Tun Pe. 2 March 1957. p. 4.
ကမ္ဘာ့အဆင့်အတန်းမှီရန် ထိုလက်ဝှေ့သမားများကိုခေါ်ငင်ကာ အောင်ဆန်းကစားကွင်းကြီး၌ မတ်လ ၉ ရက်၊ ၁၀ ရက်နေ့များ၌ ထိုးသတ်ပွဲများ ပြသလိမ့်မည်ဖြစ်ကြောင်း။
- "ဗမာလက်ဝှေ့ပွဲ ၁၃ ဆိုင်းယှဉ်ပြိုင်၍ ထိုးသတ်ကြခြင်း" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 11 March 1957.
နည်းသစ်တွင် ခေါင်းမတိုက်ရ နားချင်သလို မနားရဘဲ အချိန်ပြည့်အောင်ထိုးရန် သတ်မှတ်ထား၍ ထိုးသူများမှာ အားရပါးရ မထိုးဘဲ ပင်းပန်းလှသဖြင့် မထိုးချင်ကြကြောင်း။
- "အပြီးသတ် လက်ဝှေ့ပွဲ ပရိသတ်အကြိုက်ပွဲများပါပုံ". The Hantharwaddy (in Burmese). 13 March 1957.
တိုးလုံ၏ ညာဒူခေါင်းက ဖြူကြီး ညာလက်ကို တိုက်လိုက်ရာ လက်မောင်းအဆစ် ပြုသွားသဖြင့် ကြိုးဝိုင်းအတွင်းမှ တွဲထုတ်သွားရကြောင်း။
- "လွတ်သဘင်နှင့်ပွဲကြီးပွဲကောင်းလာမည်ကမ္ဘာ့လက်ဝှေ့ဘောံဆင်နှင့်မြန်မာလက်ဝှေ့ပွဲ" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 26 December 1959.
- Bettmann, Otto (22 September 1960). "Boxers in action". gettyimages. Bettmann Archive. Retrieved 6 August 2022.
- "ခြင်းလုံးနှင့် လက်ဝှေ့ထိုးပွဲ။". The Rangoon Daily (in Burmese). 4 October 1960.
ရှန်ယင်၊ နမ်ကင်း၊ ရှန်ဟိုင်း၊ ကန်တုံနှင့် ကူမင်းမြို့များသို့ လှည့်လည်သွားရောက်ပြီး
- "Reds, Burmese In Trade Deal". Evening Star US-DC. Washington. 4 September 1960.
A 20-man Burmese trade mission is scheduled to leave for Peiping this month
- "Burmese Chief Goes to Peiping". Evening Star US-DC. Washington. 27 September 1960.
Prime Minister U Nu left by plane for Peiping today (..) Also there from Burma are the chief of the defense staff, Gen. Ne Win; a cultural mission (..)
- "အောင်ဆန်းကွင်းမှဗိန်းမောင်းသံများကျားဘညိမ်းရေးသည်။". The Rangoon Daily (in Burmese). 8 September 1960.
ကျွန်တော် ခေါ်ယူခဲ့သော လက်ဝှေ့သမားများမှာ တရုတ်ပြည်သစ်သို့ စေလွှတ်မည့် ချစ်ကြည်ရေးအဖွဲ့တွင် လိုက်ပါနိုင်ရေးအတွက် ရွေးချယ်ပွဲကို ရေကုန် မီးကုန်အောင် အနိုင်မခံ အရှုံးမပေးဘဲ နွှဲခဲ့ကြရာ
- Za, Aung. "ခေါင်းမှာသံခမောက်ချိုပေါက်မှကြောက်မယ်" [Starlight Magazine]. နက္ခတ္တရောင်ခြည်မဂ္ဂဇင်း (in Burmese).
ချစ်ကြည်ရေးအဖွဲ့မှာ ဘောလုံးနဲ့ ခြင်းလုံး အားကစားသမားတွေလည်း ပါဝင်ကြပါတယ်။ အဲ့ဒီတုန်းက အတူပါသွားတဲ့ မြန်မာ့လက်ဝှေ့သမားတွေထဲမှာ မှတ်မိသလောက်ဆိုရင် (...)
- "လွတ်သဘင်မြန်မာလက်ဝှေ့ပွဲတိုင်းကျော်နဲ့မွန်လက်ဝှေ့ကျော်များထိုးမည်" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 27 December 1964.
သထုံဘက်မှ(ဖြူကြီး)နှင့်အတူလူ၂၀ခန့်ပါ့လာမည်
- "ဗမာ့လက်ဝှေ့မှူးချုပ်အားပေး ကြားဆိုင်း၆ဆိုင်းကို ငွေ၅၀၀၀ ချီးမြှင့်သွားခြင်း" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 7 January 1965.
ဖြူကြီးကဘိုကလေးကိုအသီးသီးနိုင်ကြသည်
- "လယ်သမားပွဲတော်မှာအကျိတ်အနယ် ဗမာလက်ဝှေ့ဗိုလ်လုပွဲယည့်သွင်း ကျင်းပမည်" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 22 February 1965.
- "လွတ်သဘင်မြန်မာလက်ဝှေ့ပွဲ ညစဥ်စိန်ခေါ်ပွဲနှင့်အလံလုပွဲ၁၀ပွဲကျင်းပမည်" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 4 January 1966.
ထိုပြင် သထုံမှဖြူကြီးခေါင်းဆောင်သောအဖွဲ့။
- "မြန်မာလက်ဝှေ့၅ရက်နေ့အနိုင်အရှုံး" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 7 January 1966.
ပထမတန်းအလံလုပွဲ၊ ဖြူကြီး(သထုံ)ကပတ်မစိန်(ဖါးကပ်)ကိုနိုင်သွားသည်။
- "မြန်မာလက်ဝှေ့သတင်းထောက်ထံမှ" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 18 March 1966.
ယခုနှစ်တံခွန်စိုက်ဆုကြီးကို၁၉၆၅ခု၌ဗိုလ်စွဲခဲ့သော ကျောင်သားတို့ကလည်း၎င်းတို့ပငဲဆွတ်ခူးနိုင်ရေး
- "လက်ဝှေ့အဆင့်အတန်းမြှင့်တင်ရေး အားကစားကာယကော်မီတီသို့တင်ပြထားပုံ" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 12 April 1966.
ထိုဆုံးဖြတ်များကိုရန်ကုန်မြို့အားကစားနှင့်ကာယပညာကော်မီတီအဖွဲ့သို့၎င်း
- "မြန်မာ့လက်ဝှေ့အစွမ်းပြပွဲ ကျိုက္ကဆံကွင်းတွင်မေလ၁ရက်နေ့ကစမည်" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 20 April 1966.
- Than, U Ba (15 May 1966). "အသွင်သစ် အမြင်သစ်နှင့် တခေတ်ဆန်းသစ်လာသည့် မြန်မာ့လက်ဝှေ့" [Forward]. ရှေ့သို့ (in Burmese).
ပထမတန်း အလံလုပွဲအတွက် စိန်လေးတင်(ဝင်းကမော့)နှင့် ဖြူကြီး(သထုံ)တို့ ယှဉ်ပြိုင်ရန် ဒိုင်လူကြီး၏ အချက်ပြကို စောင့်နေစဉ်။
- "မြန်မာ့လက်ဝှေ့သမားများ ကျားဘညိမ်းလိုက်စည်းရုံး" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 2 January 1970.
- "မြန်မာ့လက်ဝှေ့မတိမ်မြုပ်ရန်ငွေရရေးထက်မူမပျက်ရေး" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 4 January 1970. p. 13.
- "လက်ဝှေ့အလံစိုက်း" [Light of Burma]. မြန်မာ့အလင်း (in Burmese). Ministry of Information. 12 January 1963. p. 13.
ဗမာ့လက်ဝှေ့ဒုတိယတန်းအလံလုပွဲတွင်ဗိုလ်စွဲသူအောင်လံဖြူလေး
- Aye, Tin (1 March 1967). "အဘတို့ လယ်ရိတ်ပြီးလျှင် ယှဉ်ပြိုင်ရသော မြန်မာ့လက်ဝှေ့ပွဲ" [Forward]. ရှေ့သို့ (in Burmese).
ပထမတန်းတွင် ဖြူကလေး(ကြက်တူရွေးတောင်)က နာမည်ကျော် လက်ဝှေ့သမား လှရွှေ(သထုံ)အား ဒုတိယအချီတွင် အနိုင်ယူကာ အလံကိုဆွတ်ခူးလိုက်သည်။