ալարել
Armenian
Alternative forms
- ալրգել (alrgel)
Etymology
The origin is uncertain. Ačaṙyan notes that this cannot be related to Old Armenian ալարել (alarel, “to be ashamed”) due to the difference in meaning. J̌ahukyan initially considered the relation possible, but later changed his mind.
Verb
ալարել • (alarel)
Inflection
conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | ալարել (alarel) | imperfective converb | ալարում (alarum) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| passive | — | simultaneous converb | ալարելիս (alarelis) | ||||
| causative | — | perfective converb | ալարել (alarel) | ||||
| aorist stem | ալար- (alar-) | future converb I | ալարելու (alarelu) | ||||
| resultative participle | ալարած (alarac) | future converb II | ալարելիք (alarelikʿ) | ||||
| subject participle | ալարող (alaroł) | connegative converb | ալարի (alari) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | ալարում եմ (alarum em) | ալարում ես (alarum es) | ալարում է (alarum ē) | ալարում ենք (alarum enkʿ) | ալարում եք (alarum ekʿ) | ալարում են (alarum en) | |
| imperfect | ալարում էի (alarum ēi) | ալարում էիր (alarum ēir) | ալարում էր (alarum ēr) | ալարում էինք (alarum ēinkʿ) | ալարում էիք (alarum ēikʿ) | ալարում էին (alarum ēin) | |
| future | ալարելու եմ (alarelu em) | ալարելու ես (alarelu es) | ալարելու է (alarelu ē) | ալարելու ենք (alarelu enkʿ) | ալարելու եք (alarelu ekʿ) | ալարելու են (alarelu en) | |
| future perfect | ալարելու էի (alarelu ēi) | ալարելու էիր (alarelu ēir) | ալարելու էր (alarelu ēr) | ալարելու էինք (alarelu ēinkʿ) | ալարելու էիք (alarelu ēikʿ) | ալարելու էին (alarelu ēin) | |
| present perfect | ալարել եմ (alarel em) | ալարել ես (alarel es) | ալարել է (alarel ē) | ալարել ենք (alarel enkʿ) | ալարել եք (alarel ekʿ) | ալարել են (alarel en) | |
| pluperfect | ալարել էի (alarel ēi) | ալարել էիր (alarel ēir) | ալարել էր (alarel ēr) | ալարել էինք (alarel ēinkʿ) | ալարել էիք (alarel ēikʿ) | ալարել էին (alarel ēin) | |
| aorist | ալարեցի, ալարի* (alarecʿi, alari*) | ալարեցիր, ալարիր* (alarecʿir, alarir*) | ալարեց (alarecʿ) | ալարեցինք, ալարինք* (alarecʿinkʿ, alarinkʿ*) | ալարեցիք, ալարիք* (alarecʿikʿ, alarikʿ*) | ալարեցին, ալարին* (alarecʿin, alarin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | ալարեմ (alarem) | ալարես (alares) | ալարի (alari) | ալարենք (alarenkʿ) | ալարեք (alarekʿ) | ալարեն (alaren) | |
| future perfect | ալարեի (alarei) | ալարեիր (alareir) | ալարեր (alarer) | ալարեինք (alareinkʿ) | ալարեիք (alareikʿ) | ալարեին (alarein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | կալարեմ (kalarem) | կալարես (kalares) | կալարի (kalari) | կալարենք (kalarenkʿ) | կալարեք (kalarekʿ) | կալարեն (kalaren) | |
| future perfect | կալարեի (kalarei) | կալարեիր (kalareir) | կալարեր (kalarer) | կալարեինք (kalareinkʿ) | կալարեիք (kalareikʿ) | կալարեին (kalarein) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | ալարի՛ր, ալարի՛* (alarír, alarí*) | — | — | ալարե՛ք, ալարեցե՛ք** (alarékʿ, alarecʿékʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
negative conjugation (Eastern Armenian)
| infinitive | չալարել (čʿalarel) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| connegative converb | չալարի (čʿalari) | ||||||
| resultative participle | չալարած (čʿalarac) | ||||||
| subject participle | չալարող (čʿalaroł) | ||||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| present | չեմ ալարում (čʿem alarum) | չես ալարում (čʿes alarum) | չի ալարում (čʿi alarum) | չենք ալարում (čʿenkʿ alarum) | չեք ալարում (čʿekʿ alarum) | չեն ալարում (čʿen alarum) | |
| imperfect | չէի ալարում (čʿēi alarum) | չէիր ալարում (čʿēir alarum) | չէր ալարում (čʿēr alarum) | չէինք ալարում (čʿēinkʿ alarum) | չէիք ալարում (čʿēikʿ alarum) | չէին ալարում (čʿēin alarum) | |
| future | չեմ ալարելու (čʿem alarelu) | չես ալարելու (čʿes alarelu) | չի ալարելու (čʿi alarelu) | չենք ալարելու (čʿenkʿ alarelu) | չեք ալարելու (čʿekʿ alarelu) | չեն ալարելու (čʿen alarelu) | |
| future perfect | չէի ալարելու (čʿēi alarelu) | չէիր ալարելու (čʿēir alarelu) | չէր ալարելու (čʿēr alarelu) | չէինք ալարելու (čʿēinkʿ alarelu) | չէիք ալարելու (čʿēikʿ alarelu) | չէին ալարելու (čʿēin alarelu) | |
| present perfect | չեմ ալարել (čʿem alarel) | չես ալարել (čʿes alarel) | չի ալարել (čʿi alarel) | չենք ալարել (čʿenkʿ alarel) | չեք ալարել (čʿekʿ alarel) | չեն ալարել (čʿen alarel) | |
| pluperfect | չէի ալարել (čʿēi alarel) | չէիր ալարել (čʿēir alarel) | չէր ալարել (čʿēr alarel) | չէինք ալարել (čʿēinkʿ alarel) | չէիք ալարել (čʿēikʿ alarel) | չէին ալարել (čʿēin alarel) | |
| aorist | չալարեցի, չալարի* (čʿalarecʿi, čʿalari*) | չալարեցիր, չալարիր* (čʿalarecʿir, čʿalarir*) | չալարեց (čʿalarecʿ) | չալարեցինք, չալարինք* (čʿalarecʿinkʿ, čʿalarinkʿ*) | չալարեցիք, չալարիք* (čʿalarecʿikʿ, čʿalarikʿ*) | չալարեցին, չալարին* (čʿalarecʿin, čʿalarin*) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չալարեմ (čʿalarem) | չալարես (čʿalares) | չալարի (čʿalari) | չալարենք (čʿalarenkʿ) | չալարեք (čʿalarekʿ) | չալարեն (čʿalaren) | |
| future perfect | չալարեի (čʿalarei) | չալարեիր (čʿalareir) | չալարեր (čʿalarer) | չալարեինք (čʿalareinkʿ) | չալարեիք (čʿalareikʿ) | չալարեին (čʿalarein) | |
| conditional | ես | դու | նա | մենք | դուք | նրանք | |
| future | չեմ ալարի (čʿem alari) | չես ալարի (čʿes alari) | չի ալարի (čʿi alari) | չենք ալարի (čʿenkʿ alari) | չեք ալարի (čʿekʿ alari) | չեն ալարի (čʿen alari) | |
| future perfect | չէի ալարի (čʿēi alari) | չէիր ալարի (čʿēir alari) | չէր ալարի (čʿēr alari) | չէինք ալարի (čʿēinkʿ alari) | չէիք ալարի (čʿēikʿ alari) | չէին ալարի (čʿēin alari) | |
| imperative | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| — | մի՛ ալարիր, մի՛ ալարի* (mí alarir, mí alari*) | — | — | մի՛ ալարեք, մի՛ ալարեցեք** (mí alarekʿ, mí alarecʿekʿ**) | — | ||
| *colloquial **dated | |||||||
declension of the nominalized infinitive, u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular (singulare tantum) | ||||
|---|---|---|---|---|
| nominative | ալարել (alarel) | |||
| dative | ալարելու (alarelu) | |||
| ablative | ալարելուց (alarelucʿ) | |||
| instrumental | ալարելով (alarelov) | |||
| locative | ալարելում (alarelum) | |||
| definite forms | ||||
| nominative | ալարելը/ալարելն (alarelə/alareln) | |||
| dative | ալարելուն (alarelun) | |||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | ալարելս (alarels) | |||
| dative | ալարելուս (alarelus) | |||
| ablative | ալարելուցս (alarelucʿs) | |||
| instrumental | ալարելովս (alarelovs) | |||
| locative | ալարելումս (alarelums) | |||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | ալարելդ (alareld) | |||
| dative | ալարելուդ (alarelud) | |||
| ablative | ալարելուցդ (alarelucʿd) | |||
| instrumental | ալարելովդ (alarelovd) | |||
| locative | ալարելումդ (alarelumd) | |||
Derived terms
- ալար (alar)
- ալարկոտ (alarkot)
- ալարկոտություն (alarkotutʿyun)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1913), “ալարել”, in Hayerēn gawaṙakan baṙaran [Armenian Provincial Dictionary] (Ēminean azgagrakan žołovacu; 9) (in Armenian), Tiflis: Lazarev Institute of Oriental Languages, page 50b
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ալարել”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- J̌ahukyan, Geworg (1963), “Stugabanutʿyunner [Etymologies]”, in Patma-banasirakan handes [Historical-Philological Journal] (in Armenian), issue 4, pages 85–86
- Sargsyan, Artem et al., editors (2001), “ալարել”, in Hayocʿ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectological Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: Hayastan, page 14b
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “ալարել”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 25a
Old Armenian
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.