ապաշխարեմ
Old Armenian
Etymology
From Parthian. Compare Manichaean Parthian ʾbxšʾh- (*abaxšāh-, “to have pity”), Manichaean Middle Persian ʾbxšʾy- (*abaxšāy-, “to forgive, to have pity on”), Middle Persian ʾp̄hšʾdytn' (*abaxšāyīdan, “to forgive, have mercy on”), Persian بخشودن (baxšudan, “to forgive”). All composed of the Iranian prefix *apa- (“away”), whence ապ- (ap-), and the etymon of աշխար (ašxar).
Conjugation
active
| infinitive | ապաշխարել (apašxarel) | participle | ապաշխարեցեալ, ապաշխարեալ (apašxarecʿeal, apašxareal) | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| causative | — | aorist stem | ապաշխարեց- (apašxarecʿ-) | ||||
| person | singular | plural | |||||
| 1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
| indicative | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ապաշխարեմ (apašxarem) | ապաշխարես (apašxares) | ապաշխարէ (apašxarē) | ապաշխարեմք (apašxaremkʿ) | ապաշխարէք (apašxarēkʿ) | ապաշխարեն (apašxaren) | |
| imperfect | ապաշխարէի, ապաշխարեի* (apašxarēi, apašxarei*) | ապաշխարէիր, ապաշխարեիր* (apašxarēir, apašxareir*) | ապաշխարէր (apašxarēr) | ապաշխարէաք, ապաշխարեաք* (apašxarēakʿ, apašxareakʿ*) | ապաշխարէիք, ապաշխարեիք* (apašxarēikʿ, apašxareikʿ*) | ապաշխարէին, ապաշխարեին* (apašxarēin, apašxarein*) | |
| aorist | ապաշխարեցի (apašxarecʿi) | ապաշխարեցեր (apašxarecʿer) | ապաշխարեաց (apašxareacʿ) | ապաշխարեցաք (apašxarecʿakʿ) | ապաշխարեցէք, ապաշխարեցիք (apašxarecʿēkʿ, apašxarecʿikʿ) | ապաշխարեցին (apašxarecʿin) | |
| subjunctive | ես | դու | նա | մեք | դուք | նոքա | |
| present | ապաշխարիցեմ (apašxaricʿem) | ապաշխարիցես (apašxaricʿes) | ապաշխարիցէ (apašxaricʿē) | ապաշխարիցեմք (apašxaricʿemkʿ) | ապաշխարիցէք (apašxaricʿēkʿ) | ապաշխարիցեն (apašxaricʿen) | |
| aorist | ապաշխարեցից (apašxarecʿicʿ) | ապաշխարեսցես (apašxarescʿes) | ապաշխարեսցէ (apašxarescʿē) | ապաշխարեսցուք (apašxarescʿukʿ) | ապաշխարեսջիք (apašxaresǰikʿ) | ապաշխարեսցեն (apašxarescʿen) | |
| imperatives | — | (դու) | — | — | (դուք) | — | |
| imperative | — | ապաշխարեա՛ (apašxareá) | — | — | ապաշխարեցէ՛ք (apašxarecʿḗkʿ) | — | |
| cohortative | — | ապաշխարեսջի՛ր (apašxaresǰír) | — | — | ապաշխարեսջի՛ք (apašxaresǰíkʿ) | — | |
| prohibitive | — | մի՛ ապաշխարեր (mí apašxarer) | — | — | մի՛ ապաշխարէք (mí apašxarēkʿ) | — | |
| *rare | |||||||
Derived terms
- անապաշխար (anapašxar)
- անապաշխարելի (anapašxareli)
- անապաշխարող (anapašxaroł)
- անապաշխարութիւն (anapašxarutʿiwn)
- ապաշխարակից (apašxarakicʿ)
- ապաշխարան (apašxaran)
- ապաշխարող (apašxaroł)
- ապաշխարողական (apašxarołakan)
- ապաշխարողարարէք (apašxarołararēkʿ)
- ապաշխարողարձակէք (apašxarołarjakēkʿ)
- ապաշխարութիւն (apašxarutʿiwn)
Descendants
- Armenian: ապաշխարել (apašxarel)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “ապաշխարեմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “ապաշխարեմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “ապաշխարեմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Perixanjan, Anait (1993) Materialy k etimologičeskomu slovarju drevnearmjanskovo jazyka. Častʹ I [Materials for the Etymological Dictionary of the Old Armenian Language. Part 1] (in Russian), Yerevan: Academy Press, page 18
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.