բալախ
Armenian
Alternative forms
recorded dialectal forms and meanings
- փալախ (pʿalax, “a kind of soft field grass used in making grass-ropes”) – Alashkert, Bulanık, Ararat, Muş
- բալախ (balax, “a kind of soft field grass”) – Muş (normalized “classicizing” spelling)
- բալախ (balax, “a kind of sedge-like grass growing in swamps”) – unspecified dialectal (normalized “classicizing” spelling)
- փալախոտ (pʿalaxot) – Bitlis, փալախ խոտ (pʿalax xot, “a kind of soft thin grass used for stuffing trekhs to keep the feet warm in the winter”) – Ararat, Ṙštunikʿ, Khoy, Muş, Alashkert (formed with խոտ (xot))
Etymology
From Middle Armenian բալախ (balax).
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | բալախ (balax) | բալախներ (balaxner) | ||
dative | բալախի (balaxi) | բալախների (balaxneri) | ||
ablative | բալախից (balaxicʿ) | բալախներից (balaxnericʿ) | ||
instrumental | բալախով (balaxov) | բալախներով (balaxnerov) | ||
locative | բալախում (balaxum) | բալախներում (balaxnerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | բալախը/բալախն (balaxə/balaxn) | բալախները/բալախներն (balaxnerə/balaxnern) | ||
dative | բալախին (balaxin) | բալախներին (balaxnerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | բալախս (balaxs) | բալախներս (balaxners) | ||
dative | բալախիս (balaxis) | բալախներիս (balaxneris) | ||
ablative | բալախիցս (balaxicʿs) | բալախներիցս (balaxnericʿs) | ||
instrumental | բալախովս (balaxovs) | բալախներովս (balaxnerovs) | ||
locative | բալախումս (balaxums) | բալախներումս (balaxnerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | բալախդ (balaxd) | բալախներդ (balaxnerd) | ||
dative | բալախիդ (balaxid) | բալախներիդ (balaxnerid) | ||
ablative | բալախիցդ (balaxicʿd) | բալախներիցդ (balaxnericʿd) | ||
instrumental | բալախովդ (balaxovd) | բալախներովդ (balaxnerovd) | ||
locative | բալախումդ (balaxumd) | բալախներումդ (balaxnerumd) |
Synonyms
- ասփուշ (aspʿuš), մոմիկ (momik), աղաբույս (ałabuys)
Derived terms
- ձարաբալախ (jarabalax)
- բալախ եվրոպական (balax evropakan), բալախ խոտանման (balax xotanman, “common glasswort, Salicornia europaea”)
See also
- խաճին (xačin)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1913), “բալախ”, in Hayerēn gawaṙakan baṙaran [Armenian Provincial Dictionary] (Ēminean azgagrakan žołovacu; 9) (in Armenian), Tiflis: Lazarev Institute of Oriental Languages, pages 164b, 1061a
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “բալախ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume I, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 387–388
- Ališan, Łewond (1895), “բալախ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʿiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 278, pages 74–75
- Amatuni, Sahak (1912), “փալախ”, in Hayocʿ baṙ u ban [Armenian Words and Idioms] (in Armenian), Vagharshapat: Mother See of Holy Etchmiadzin, pages 647a
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “բալախ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 423b
- Ayvazyan H. M. et al., editors (2006), “բալախ”, in Hayastani bnašxarh [Nature of Armenia] (Əntanekan hanragitaran matenašar; 3) (in Armenian), Yerevan: Armenian Encyclopaedia, page 215a
- Caturyan, Tʿ. G. (1970), “Salicornia”, in Astvacatryan Z. A., editor, Buyseri anunneri latineren-hayeren-ṙuseren baṙaran [Latin–Armenian–Russian Dictionary of Plant Names], 2nd edition, Yerevan: University Press, § 1074, page 101
- Łazaryan, Ṙuben S. (1981), “բալախ”, in Busanunneri hayeren-latineren-ṙuseren-angleren-franseren-germaneren baṙaran [Armenian–Latin–Russian–English–French–German Dictionary of Plant Names], Yerevan: University Press, § 130, page 15b
- Ṙewazova, L. V.; Musayelyan, M. S. (1997), “Salicornia europaea”, in Gabrielyan Ē. Cʿ., editor, Dełatu buyseri anunneri latineren-ṙuseren-hayeren baṙaran [Latin–Russian–Armenian Dictionary of Medicinal Plant Names], Yerevan: Yerevan State Medical University, § 817, page 97b
- Sargsyan, Artem et al., editors (2010), “փալախոտ”, in Hayocʿ lezvi barbaṙayin baṙaran [Dialectological Dictionary of the Armenian Language] (in Armenian), volume VI, Yerevan: Hayastan, page 332
Middle Armenian
Etymology
From Old Armenian բալախ (balax).
Noun
բալախ • (balax)
- common glasswort (Salicornia europaea)
- 1478 – 1492, Amirdovlatʿ Amasiacʿi, Angitacʿ anpēt [Useless for Ignoramuses] :
- Բալախ· որ է օշնան․ եւ յիշած է ի վերայ այբին իւր համարն, Աստուծով։
- Balax· or ē ōšnan; ew yišac ē i veray aybin iwr hamarn, Astucov.
- Balax — which is the ōšnan; it is mentioned under its number at [the letter] ayb, with God.
- Բալախ· որ է օշնան․ եւ յիշած է ի վերայ այբին իւր համարն, Աստուծով։
Derived terms
- բալախահակ (balaxahak)
Descendants
- Armenian: բալախ (balax)
References
- Ališan, Łewond (1895), “բալախ”, in Haybusak kam haykakan busabaṙutʿiwn [Armenian Botany] (in Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy, § 278, pages 74–75
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “բալախ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume I, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 387–388
- Vardanjan, Stella (1990) Amirdovlat Amasiaci, Nenužnoje dlja neučej (in Russian), Moscow: Nauka, pages 87, 593
Old Armenian
Etymology 1
Ačaṙean derived from Georgian ბალახი (balaxi, “grass”), and this is usually followed by later Armenian sources. On the other hand, Klimov / Xalilov derive the the Georgian word itself from Armenian.
Noun
բալախ • (balax)
- common glasswort (Salicornia europaea)
- Varkʿ srbocʿ harancʾ [Paterica] II.540:
- Ոչխարն առնու ճարակ ի խոտոյ անտի զբարիոք դալարիս, ապա եւ ճարակի զբալախ անապատի․ եւ յորժամ խոստանայ ի փշոց անտի, որոճայ զդալարին եւ քաղցրանայ բերան իւր, եւ դադարէ թոյնք փշոցն։
- Očʿxarn aṙnu čarak i xotoy anti zbariokʿ dalaris, apa ew čaraki zbalax anapati; ew yoržam xostanay i pʿšocʿ anti, oročay zdalarin ew kʿałcʿranay beran iwr, ew dadarē tʿoynkʿ pʿšocʿn.
- Ոչխարն առնու ճարակ ի խոտոյ անտի զբարիոք դալարիս, ապա եւ ճարակի զբալախ անապատի․ եւ յորժամ խոստանայ ի փշոց անտի, որոճայ զդալարին եւ քաղցրանայ բերան իւր, եւ դադարէ թոյնք փշոցն։
Declension
Descendants
References
- Łazarean, Ṙ. S. (2000), “բալախ²”, in Tʿosunean G. B., editor, Grabari baṙaran [Dictionary of Old Armenian] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, page 251a
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836), “բալախ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume I, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 423b
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “բալախ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume I, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 387–388
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “բալախ²”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 112
- Dankoff, Robert (1995) Armenian Loanwords in Turkish (Turcologica; 21), Wiesbaden: Harrassowitz Verlag, § 41, page 24
- Bläsing, Uwe (1992) Armenisches Lehngut im Türkeitürkischen am Beispiel von Hemşin (Dutch Studies in Armenian Language and Literature; 2) (in German), Amsterdam, Atlanta: Rodopi, § 101, pages 64–65
- Klimov, G. A.; Xalilov, M. Š. (2003) Slovarʹ kavkazskix jazykov. Sopostavlenije osnovnoj leksiki [Dictionary of Caucasian Languages. A comparison of the Basic Vocabulary] (in Russian), Moscow: Vostochnaya Literatura, →ISBN, pages 218, 221
Etymology 2
The origin is unknown.[1][2] Compare dialectal Azerbaijani palax, yeryapalağı (“short”).
Adjective
բալախ • (balax)
- worthless, light, contemptible
- Synonym: սնոտի (snoti)
- 5th century, Ephrem the Syrian, Meknutʿiwn Awetarani hamabarbaṙ , (1836 edition, page 93):
- Զոր օրինակ ոչ էր նա եղէգն բալախ, և ոչ հանդերձ փափկութան զգեցեալ էր։
- Zor ōrinak očʿ ēr na ełēgn balax, ew očʿ handerj pʿapʿkutʿan zgecʿeal ēr.
- Զոր օրինակ ոչ էր նա եղէգն բալախ, և ոչ հանդերձ փափկութան զգեցեալ էր։
Usage notes
In the only attested passages the adjective refers to bread (alluding to Numbers 21:5 in the Bible) and to a reed.
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “բալախ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume I, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 387ab
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “բալախ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 112b
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.