դէմ

Old Armenian

Etymology

An Iranian borrowing. Compare Parthian 𐫅𐫏𐫖 (dym /dēm/), Middle Persian 𐫅𐫏𐫖 (dym /dēm/), Persian دیم (dīm), Baluchi دیم (dem), Gurani دیم (dīm, face), Central Kurdish دیو (dîw, side, face, surface), Avestan 𐬛𐬀𐬉𐬨𐬀𐬥 (daēman, eye, look, sight).

Noun

դէմ (dēm)

  1. face; front, face (of an object); person; appearance; sight; manner, fashion, form; regard, consideration
    դեղնեալ/այլագունեալ դէմքdełneal/aylaguneal dēmkʿpale countenance
    առոյգ դէմքaṙoyg dēmkʿflorid countenance
    տխուր դէմքtxur dēmkʿsad countenance
    զուարթ դէմքzuartʿ dēmkʿserene countenance
    խոժոռ դէմքxožoṙ dēmkʿsevere countenance
    խորշոմ դէմքxoršom dēmkʿwrinkled countenance
    մեռելատիպ դէմքmeṙelatip dēmkʿlivid countenance
    այլանդակեալ դէմքaylandakeal dēmkʿdisfigured countenance
    դեղնեալ դէմքdełneal dēmkʿpale countenance
    դեղնեալ դէմքdełneal dēmkʿpale countenance
    դէմ դնելdēm dnelto propose, to purpose, to design
    զդէմ ունելzdēm unelto oppose, to resist, to face, to endure, to thwart, to cross
    ի դիմի/զդիմի հարկանիլi dimi/zdimi harkanilto encounter, to assail, to attack; to strike, to oppose
    դէմ ընդդէմdēm ənddēmopposite; directly, diametrically
    դէմ յանդիմանdēm yandimanbefore, opposite, in presence; publicly, openly, in face
    դէմ ի դէմ, դէմ առ դէմdēm i dēm, dēm aṙ dēmface to face, man to man
    ի դիմիi dimibefore, opposite to
    դէմք բայիցdēmkʿ bayicʿthe persons of verbs
    դէմք դերանուանցdēmkʿ deranuancʿthe persons of pronouns
    ի դիմացi dimacʿin front, before
    ասա՛ նմա ի դիմաց իմոցasá nma i dimacʿ imocʿtell him from me
    ի դէմս ածելi dēms acelto represent, to remonstrate; to reproach, to object
    դիմիւ ելանելdimiw elanelto run up to one
    յամենայն դէմսyamenayn dēmsthoroughly

Usage notes

Usually used in the plural.

Declension

Derived terms

  • ազատադէմ (azatadēm)
  • այլադէմ (ayladēm)
  • անասնադէմ (anasnadēm)
  • անդէմ (andēm)
  • անդիմադարձ (andimadarj)
  • անդիմահար (andimahar)
  • անդիմաճառելի (andimačaṙeli)
  • անընդդիմաբանելի (anənddimabaneli)
  • անընդդիմադրելի (anənddimadreli)
  • անընդդիմակ (anənddimak)
  • անընդդիմակալ (anənddimakal)
  • անընդդիմակայ (anənddimakay)
  • անընդդիմակաց (anənddimakacʿ)
  • անընդդիմահար (anənddimahar)
  • անընդդիմահարութիւն (anənddimaharutʿiwn)
  • անընդդիմահաւասարութիւն (anənddimahawasarutʿiwn)
  • անընդդիմաճառելի (anənddimačaṙeli)
  • անընդդիմարգել (anənddimargel)
  • ապադէմ (apadēm)
  • առընդդիմացումն (aṙənddimacʿumn)
  • առիւծադէմ (aṙiwcadēm)
  • աստուածընդդէմ (astuacənddēm)
  • արեւադէմ (arewadēm)
  • բազմադէմ (bazmadēm)
  • բազմադիմի (bazmadimi)
  • բազմադիմութիւն (bazmadimutʿiwn)
  • բանընդդէմ (banənddēm)
  • բարեդէմ (baredēm)
  • բացադէմ (bacʿadēm)
  • բացադիմի (bacʿadimi)
  • բիւրադէմ (biwradēm)
  • գազախադէմ (gazaxadēm)
  • գազաղադէմ (gazaładēm)
  • գազանադէմ (gazanadēm)
  • գեղեցկադէմ (gełecʿkadēm)
  • գեղեցկադիմութիւն (gełecʿkadimutʿiwn)
  • գիշերադէմ (gišeradēm)
  • դիմաբանեմ (dimabanem)
  • դիմաբանութիւն (dimabanutʿiwn)
  • դիմաբար (dimabar)
  • դիմագրաւ (dimagraw)
  • դիմագրաւեմ (dimagrawem)
  • դիմագրաւիմ (dimagrawim)
  • դիմագրաւութիւն (dimagrawutʿiwn)
  • դիմադարձ (dimadarj)
  • դիմադարձեմ (dimadarjem)
  • դիմադարձիմ (dimadarjim)
  • դիմադարձութիւն (dimadarjutʿiwn)
  • դիմադրական (dimadrakan)
  • դիմադրեմ (dimadrem)
  • դիմադրութիւն (dimadrutʿiwn)
  • դիմախօսեմ (dimaxōsem)
  • դիմախօսիմ (dimaxōsim)
  • դիմակալ (dimakal)
  • դիմակայ (dimakay)
  • դիմակայիմ (dimakayim)
  • դիմակայութիւն (dimakayutʿiwn)
  • դիմակաց (dimakacʿ)
  • դիմակերպութիւն (dimakerputʿiwn)
  • դիմակցեմ (dimakcʿem)
  • դիմակցիմ (dimakcʿim)
  • դիմակցութիւն (dimakcʿutʿiwn)
  • դիմահար (dimahar)
  • դիմահարիմ (dimaharim)
  • դիմաձայնական (dimajaynakan)
  • դիմաձայնեմ (dimajaynem)
  • դիմամարտ (dimamart)
  • դիմամարտիկ (dimamartik)
  • դիմամարտիմ (dimamartim)
  • դիմամարտութիւն (dimamartutʿiwn)
  • դիմայարակայութիւն (dimayarakayutʿiwn)
  • դիմանամ (dimanam)
  • դիմառ (dimaṙ)
  • դիմառական (dimaṙakan)
  • դիմառնութիւն (dimaṙnutʿiwn)
  • դիմառութիւն (dimaṙutʿiwn)
  • դիմատիպ (dimatip)
  • դիմացու (dimacʿu)
  • դիմացուած (dimacʿuac)
  • դիմաւոր (dimawor)
  • դիմաւորիմ (dimaworim)
  • դիմելութիւն (dimelutʿiwn)
  • դիմեմ (dimem)
  • դիմեցական (dimecʿakan)
  • դիմեցուած (dimecʿuac)
  • դիմեցումն (dimecʿumn)
  • դիմեցուցանեմ (dimecʿucʿanem)
  • դիմիմ (dimim)
  • դիմիւ (dimiw)
  • դիմութիւն (dimutʿiwn)
  • դիմումն (dimumn)
  • դիւադէմ (diwadēm)
  • երկդիմեան (erkdimean)
  • երկդիմի (erkdimi)
  • զուարթադէմ (zuartʿadēm)
  • ընդդէմ (ənddēm)
  • ընդդիմաբաժանեմ (ənddimabažanem)
  • ընդդիմաբախ (ənddimabax)
  • ընդդիմաբախութիւն (ənddimabaxutʿiwn)
  • ընդդիմաբան (ənddimaban)
  • ընդդիմաբանեմ (ənddimabanem)
  • ընդդիմաբանութիւն (ənddimabanutʿiwn)
  • ընդդիմաբար (ənddimabar)
  • ընդդիմագրաւիմ (ənddimagrawim)
  • ընդդիմադարձ (ənddimadarj)
  • ընդդիմադարձիմ (ənddimadarjim)
  • ընդդիմադարձութիւն (ənddimadarjutʿiwn)
  • ընդդիմադարձուցանեմ (ənddimadarjucʿanem)
  • ընդդիմադրաբար (ənddimadrabar)
  • ընդդիմադրեմ (ənddimadrem)
  • ընդդիմադրութիւն (ənddimadrutʿiwn)
  • ընդդիմախօս (ənddimaxōs)
  • ընդդիմախօսեմ (ənddimaxōsem)
  • ընդդիմախօսութիւն (ənddimaxōsutʿiwn)
  • ընդդիմակ (ənddimak)
  • ընդդիմակազմութիւն (ənddimakazmutʿiwn)
  • ընդդիմակալ (ənddimakal)
  • ընդդիմակայ (ənddimakay)
  • ընդդիմակայեմ (ənddimakayem)
  • ընդդիմակայութիւն (ənddimakayutʿiwn)
  • ընդդիմակայումն (ənddimakayumn)
  • ընդդիմական (ənddimakan)
  • ընդդիմակաց (ənddimakacʿ)
  • ընդդիմակացու (ənddimakacʿu)
  • ընդդիմակացութիւն (ənddimakacʿutʿiwn)
  • ընդդիմակից (ənddimakicʿ)
  • ընդդիմակողմն (ənddimakołmn)
  • ընդդիմակռուեմ (ənddimakṙuem)
  • ընդդիմակրութիւն (ənddimakrutʿiwn)
  • ընդդիմակցութիւն (ənddimakcʿutʿiwn)
  • ընդդիմահար (ənddimahar)
  • ընդդիմահարական (ənddimaharakan)
  • ընդդիմահարիմ (ənddimaharim)
  • ընդդիմահարութիւն (ənddimaharutʿiwn)
  • ընդդիմաձայն (ənddimajayn)
  • ընդդիմամարտ (ənddimamart)
  • ընդդիմամարտաբար (ənddimamartabar)
  • ընդդիմամարտական (ənddimamartakan)
  • ընդդիմամարտիկ (ənddimamartik)
  • ընդդիմամարտիմ (ənddimamartim)
  • ընդդիմամարտութիւն (ənddimamartutʿiwn)
  • ընդդիմայարակայ (ənddimayarakay)
  • ընդդիմայարակայութիւն (ənddimayarakayutʿiwn)
  • ընդդիմայարակայումն (ənddimayarakayumn)
  • ընդդիմանամ (ənddimanam)
  • ընդդիմանեցուկ (ənddimanecʿuk)
  • ընդդիմառնութիւն (ənddimaṙnutʿiwn)
  • ընդդիմասաց (ənddimasacʿ)
  • ընդդիմասացութիւն (ənddimasacʿutʿiwn)
  • ընդդիմասովոր (ənddimasovor)
  • ընդդիմատարած (ənddimatarac)
  • ընդդիմատիպ (ənddimatip)
  • ընդդիմացումն (ənddimacʿumn)
  • ընդդիմաւոր (ənddimawor)
  • ընդդիմափառ (ənddimapʿaṙ)
  • ընդդիմաքննութիւն (ənddimakʿnnutʿiwn)
  • ընդդիմող (ənddimoł)
  • ընդդիմոտունք (ənddimotunkʿ)
  • ընդդիմութիւն (ənddimutʿiwn)
  • թախծադէմ (tʿaxcadēm)
  • ժահադիմութիւն (žahadimutʿiwn)
  • ինքնադիմաբար (inkʿnadimabar)
  • լայնադէմ (laynadēm)
  • լծընդդէմ (lcənddēm)
  • խոժոռադէմ (xožoṙadēm)
  • խտրադիմայ (xtradimay)
  • կեղծադէմ (kełcadēm)
  • կնճթադէմ (knčtʿadēm)
  • հակառակադէմ (hakaṙakadēm)
  • հակընդդէմ (hakənddēm)
  • համարձակադէմ (hamarjakadēm)
  • հրադիմական (hradimakan)
  • ձաղադէմ (jaładēm)
  • ձառադէմ (jaṙadēm)
  • մարդադէմ (mardadēm)
  • միադիմի (miadimi)
  • յանկարծադէմ (yankarcadēm)
  • յառաջադէմ (yaṙaǰadēm)
  • յառաջադիմանամ (yaṙaǰadimanam)
  • յառաջադիմեմ (yaṙaǰadimem)
  • յառաջադիմութիւն (yaṙaǰadimutʿiwn)
  • յատկադէմ (yatkadēm)
  • յորդադէմ (yordadēm)
  • նախանձընդդէմ (naxanjənddēm)
  • ներդիմեմ (nerdimem)
  • նոխազադէմ (noxazadēm)
  • չարադէմ (čʿaradēm)
  • չորեքդիմեան (čʿorekʿdimean)
  • չորեքդիմի (čʿorekʿdimi)
  • չքնաղադէմ (čʿkʿnaładēm)
  • սեւադէմ (sewadēm)
  • տարադէմ (taradēm)
  • տարադիմիկ (taradimik)
  • տարադիմութիւն (taradimutʿiwn)
  • քառադէմ (kʿaṙadēm)
  • քառադիմի (kʿaṙadimi)
  • օտարադէմ (ōtaradēm)

Descendants

References

  • Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), դէմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), դէմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), դէմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.