պատուանդան
Old Armenian
Etymology
Almost certainly an Iranian borrowing.
Ačaṙyan remarks that Middle Persian ptwnd (patvand, paywand, “connection, relationship”) fits in form but not meaning. J̌ahukyan is more positive, adducing also Persian پابند (pâband, “fetter”), Persian پایبست (pāy-bast, “foundation”). Compare also Pazend Middle Persian [Avestan needed] (paēvaṇd), Manichaean Middle Persian pywn (paywann, paywenn, “connection, tie”), Khotanese [script needed] (pabana-, “continuum, connexion”). All of these ultimately go back to Proto-Iranian *pati- (“against, toward”) + *band- (“to bind”).
Noun
պատուանդան • (patuandan)
- footrest, footstool
- 5th century, Bible, Psalm 99.5:
- Բարձր արարէք զՏէր Աստուած մեր, երկիր պագէք պատուանդանի ոտից նորա, զի սուրբ է։
- Barjr ararēkʿ zTēr Astuac mer, erkir pagēkʿ patuandani oticʿ nora, zi surb ē.
- Exalt the LORD our God and worship at his footstool; he is holy.
- Բարձր արարէք զՏէր Աստուած մեր, երկիր պագէք պատուանդանի ոտից նորա, զի սուրբ է։
- 5th century, Eznik Kołbacʿi, Ełc ałandocʿ [Refutation of the Sects] :
- Եւ որ այնպէսն կարող է, ընդէ՞ր խափանիցէ զանձն՝ լինել պատուանդան ընդ ոտիւք այլոյ […]
- Ew or aynpēsn karoł ē, əndē?r xapʿanicʿē zanjn, linel patuandan ənd otiwkʿ ayloy […]
- Եւ որ այնպէսն կարող է, ընդէ՞ր խափանիցէ զանձն՝ լինել պատուանդան ընդ ոտիւք այլոյ […]
Declension
i-a-type
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | պատուանդան (patuandan) | պատուանդանք (patuandankʿ) | |
genitive | պատուանդանի (patuandani) | պատուանդանաց (patuandanacʿ) | |
dative | պատուանդանի (patuandani) | պատուանդանաց (patuandanacʿ) | |
accusative | պատուանդան (patuandan) | պատուանդանս (patuandans) | |
ablative | պատուանդանէ (patuandanē) | պատուանդանաց (patuandanacʿ) | |
instrumental | պատուանդանաւ (patuandanaw) | պատուանդանաւք = պատուանդանօք (patuandanawkʿ = patuandanōkʿ) | |
locative | պատուանդանի (patuandani) | պատուանդանս (patuandans) |
Descendants
- Armenian: պատվանդան (patvandan)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “պատուանդան”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “պատուանդան”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1979), “պատուանդան”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume IV, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 48b
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “պատուանդան”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 627
- MacKenzie, D. N. (1971), “paywand”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 67
- Nyberg, H. S. (1974), “patvand”, in A Manual of Pahlavi, Part II: Glossary, Wiesbaden: Otto Harrassowitz, page 159ab
- Bailey, H. W. (1979), “pabana-”, in Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 212
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.