սառն
Armenian
Etymology
From Old Armenian սառն (saṙn); see below.
Adjective
սառն • (saṙn) (superlative ամենասառն)
- cold, cool
- սառը ջուր ― saṙə ǰur ― cold water
- սառն աշուն ― saṙn ašun ― cold autumn
- (figuratively) unfriendly, cold
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | սառն (saṙn) | սառներ (saṙner) | ||
| dative | սառնի (saṙni) | սառների (saṙneri) | ||
| ablative | սառնից (saṙnicʿ) | սառներից (saṙnericʿ) | ||
| instrumental | սառնով (saṙnov) | սառներով (saṙnerov) | ||
| locative | սառնում (saṙnum) | սառներում (saṙnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | սառնը/սառնն (saṙnə/saṙnn) | սառները/սառներն (saṙnerə/saṙnern) | ||
| dative | սառնին (saṙnin) | սառներին (saṙnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | սառնս (saṙns) | սառներս (saṙners) | ||
| dative | սառնիս (saṙnis) | սառներիս (saṙneris) | ||
| ablative | սառնիցս (saṙnicʿs) | սառներիցս (saṙnericʿs) | ||
| instrumental | սառնովս (saṙnovs) | սառներովս (saṙnerovs) | ||
| locative | սառնումս (saṙnums) | սառներումս (saṙnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | սառնդ (saṙnd) | սառներդ (saṙnerd) | ||
| dative | սառնիդ (saṙnid) | սառներիդ (saṙnerid) | ||
| ablative | սառնիցդ (saṙnicʿd) | սառներիցդ (saṙnericʿd) | ||
| instrumental | սառնովդ (saṙnovd) | սառներովդ (saṙnerovd) | ||
| locative | սառնումդ (saṙnumd) | սառներումդ (saṙnerumd) | ||
Synonyms
- (of weather) ցուրտ (cʿurt)
Old Armenian
Alternative forms
- սառ (saṙ) (dialectal)
Etymology
From Proto-Indo-European *ḱar-n, from *ḱer-, *ḱel- (“to freeze, become cold”). Cognate with Old Norse hjarn (“hard frozen snow, frozen earth covered with snow”); Lithuanian šerkšnas (“rime, hoarfrost”), Latvian sērsna (“snow crust”). Further cognate with Sanskrit शिशिर (śiśira, “cold, coolness”), Avestan 𐬯𐬀𐬭𐬆𐬙𐬀 (sarəta, “cold”), Middle Persian slt' (sard) (Persian سرد (sard, “cold”)), Middle Persian slmʾk' (sarmāg) (Persian سرما (sarmā, “coldness”)), Lithuanian šarmà (“hoarfrost”), Old Church Slavonic слана (slana, “hoarfrost”) and слота (slota, “bad weather”) and Old Norse héla (“hoarfrost”).
Declension
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| genitive | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| dative | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| accusative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| ablative | սառնէ (saṙnē) | սառանց (saṙancʿ) | |
| instrumental | սառամբ (saṙamb) | սառամբք (saṙambkʿ) | |
| locative | սառին (saṙin) | - (-) | |
| The plural nominative/accusative is not attested. | |||
Declension
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| genitive | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| dative | սառին (saṙin) | սառանց (saṙancʿ) | |
| accusative | սառն (saṙn) | - (-) | |
| ablative | սառնէ (saṙnē) | սառանց (saṙancʿ) | |
| instrumental | սառամբ (saṙamb) | սառամբք (saṙambkʿ) | |
| locative | սառին (saṙin) | - (-) | |
| The plural nominative/accusative is not attested. | |||
Derived terms
- թերասառոյց (tʿerasaṙoycʿ)
- մշտասառոյց (mštasaṙoycʿ)
- նախասառոյց (naxasaṙoycʿ)
- սառամանիք (saṙamanikʿ)
- սառամանուտ (saṙamanut)
- սառիմ (saṙim)
- սառնաբեր (saṙnaber)
- սառնագործ (saṙnagorc)
- սառնալիճ (saṙnalič)
- սառնախալ (saṙnaxal)
- սառնախառն (saṙnaxaṙn)
- սառնական (saṙnakan)
- սառնակառոյց (saṙnakaṙoycʿ)
- սառնակերպ (saṙnakerp)
- սառնակոյտ (saṙnakoyt)
- սառնահար (saṙnahar)
- սառնահրդեհ (saṙnahrdeh)
- սառնաձեւ (saṙnajew)
- սառնամած (saṙnamac)
- սառնամածեալ (saṙnamaceal)
- սառնամանի (saṙnamani)
- սառնամանուտ (saṙnamanut)
- սառնային (saṙnayin)
- սառնանամ (saṙnanam)
- սառնանման (saṙnanman)
- սառնաշէն (saṙnašēn)
- սառնապաղ (saṙnapał)
- սառնապան (saṙnapan)
- սառնապատ (saṙnapat)
- սառնասառոյց (saṙnasaṙoycʿ)
- սառնասեր (saṙnaser)
- սառնասոյզ (saṙnasoyz)
- սառնասոյր (saṙnasoyr)
- սառնասուզիմ (saṙnasuzim)
- սառնատես (saṙnates)
- սառնատեսակ (saṙnatesak)
- սառնացուցանեմ (saṙnacʿucʿanem)
- սառնացրտութիւն (saṙnacʿrtutʿiwn)
- սառնեղէն (saṙnełēn)
- սառնորակ (saṙnorak)
- սառնութիւն (saṙnutʿiwn)
- սառնում (saṙnum)
- սառոյց (saṙoycʿ)
- սառումն (saṙumn)
- սառուցանեմ (saṙucʿanem)
- սառչիմ (saṙčʿim)
- սառսուռ (saṙsuṙ)
- սառսռամ (saṙsṙam)
- սառսռելի (saṙsṙeli)
- ցրտասառիմ (cʿrtasaṙim)
- ցրտասառիմ (cʿrtasaṙim)
- ցրտասառն (cʿrtasaṙn)
- ցրտասառն (cʿrtasaṙn)
- ցրտասառոյց (cʿrtasaṙoycʿ)
- ցրտասառոյց (cʿrtasaṙoycʿ)
Descendants
- Armenian: սառն (saṙn)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “սառն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “սառն”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “սառն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “սառն”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.