քաղաք
Armenian
Etymology
From Old Armenian քաղաք (kʿałakʿ); see it for more.
Pronunciation
- IPA(key): [kʰɑˈʁɑkʰ]
Audio (file)
Usage notes
In compounds the word often corresponds to English polit- and Russian полито- (polito-), both from Ancient Greek πόλις (pólis).
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | քաղաք (kʿałakʿ) | քաղաքներ (kʿałakʿner) | ||
| dative | քաղաքի (kʿałakʿi) | քաղաքների (kʿałakʿneri) | ||
| ablative | քաղաքից (kʿałakʿicʿ) | քաղաքներից (kʿałakʿnericʿ) | ||
| instrumental | քաղաքով (kʿałakʿov) | քաղաքներով (kʿałakʿnerov) | ||
| locative | քաղաքում (kʿałakʿum) | քաղաքներում (kʿałakʿnerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | քաղաքը/քաղաքն (kʿałakʿə/kʿałakʿn) | քաղաքները/քաղաքներն (kʿałakʿnerə/kʿałakʿnern) | ||
| dative | քաղաքին (kʿałakʿin) | քաղաքներին (kʿałakʿnerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | քաղաքս (kʿałakʿs) | քաղաքներս (kʿałakʿners) | ||
| dative | քաղաքիս (kʿałakʿis) | քաղաքներիս (kʿałakʿneris) | ||
| ablative | քաղաքիցս (kʿałakʿicʿs) | քաղաքներիցս (kʿałakʿnericʿs) | ||
| instrumental | քաղաքովս (kʿałakʿovs) | քաղաքներովս (kʿałakʿnerovs) | ||
| locative | քաղաքումս (kʿałakʿums) | քաղաքներումս (kʿałakʿnerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | քաղաքդ (kʿałakʿd) | քաղաքներդ (kʿałakʿnerd) | ||
| dative | քաղաքիդ (kʿałakʿid) | քաղաքներիդ (kʿałakʿnerid) | ||
| ablative | քաղաքիցդ (kʿałakʿicʿd) | քաղաքներիցդ (kʿałakʿnericʿd) | ||
| instrumental | քաղաքովդ (kʿałakʿovd) | քաղաքներովդ (kʿałakʿnerovd) | ||
| locative | քաղաքումդ (kʿałakʿumd) | քաղաքներումդ (kʿałakʿnerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
From Akkadian 𒌷𒆗𒄩 (/Kalakh/, “ancient city capital of Assyria on the Tigris”), called Calah in the Bible. An Iranian etymology has also been suggested.
Noun
քաղաք • (kʿałakʿ)
- town, city
- թագաւորեալ քաղաք ― tʿagaworeal kʿałakʿ ― royal or capital city
- մայր քաղաքաց ― mayr kʿałakʿacʿ ― metropolis, capital
- ի քաղաքս քաղաքս, ընդ քաղաքաց քաղաքաց, քաղաքի քաղաքի ― i kʿałakʿs kʿałakʿs, ənd kʿałakʿacʿ kʿałakʿacʿ, kʿałakʿi kʿałakʿi ― in every city or town, every where
- քաղաքէ ի քաղաք ― kʿałakʿē i kʿałakʿ ― from one town to another
- արտաքս քան զքաղաքն ― artakʿs kʿan zkʿałakʿn ― out of town
- բնակիչք քաղաքի ― bnakičʿkʿ kʿałakʿi ― townspeople, townsfolk
- վիճակ, սահման քաղաքի ― vičak, sahman kʿałakʿi ― township
Declension
i-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | քաղաք (kʿałakʿ) | քաղաքք (kʿałakʿkʿ) | |
| genitive | քաղաքի (kʿałakʿi) | քաղաքաց (kʿałakʿacʿ) | |
| dative | քաղաքի (kʿałakʿi) | քաղաքաց (kʿałakʿacʿ) | |
| accusative | քաղաք (kʿałakʿ) | քաղաքս (kʿałakʿs) | |
| ablative | քաղաքէ (kʿałakʿē) | քաղաքաց (kʿałakʿacʿ) | |
| instrumental | քաղաքաւ (kʿałakʿaw) | քաղաքաւք = քաղաքօք (kʿałakʿawkʿ = kʿałakʿōkʿ) | |
| locative | քաղաքի (kʿałakʿi) | քաղաքս (kʿałakʿs) |
Derived terms
- անքաղաք (ankʿałakʿ)
- աշխարհաքաղաքացի (ašxarhakʿałakʿacʿi)
- աստուածաքաղաք (astuacakʿałakʿ)
- արձակաքաղաք (arjakakʿałakʿ)
- բերդաքաղաք (berdakʿałakʿ)
- բերդաքաղաքացի (berdakʿałakʿacʿi)
- գեղաքաղաք (gełakʿałakʿ)
- գիւղաքաղաք (giwłakʿałakʿ)
- երեքքաղաքեան (erekʿkʿałakʿean)
- երկնաքաղաքացի (erknakʿałakʿacʿi)
- ծայրաքաղաք (cayrakʿałakʿ)
- հինգքաղաք (hingkʿałakʿ)
- հնգաքաղաքք (hngakʿałakʿkʿ)
- մայրաքաղաք (mayrakʿałakʿ)
- մայրաքաղաքական (mayrakʿałakʿakan)
- մայրաքաղաքացի (mayrakʿałakʿacʿi)
- մարդաքաղաքացի (mardakʿałakʿacʿi)
- մեծաքաղաք (mecakʿałakʿ)
- մեծաքաղաքացի (mecakʿałakʿacʿi)
- մօտաքաղաք (mōtakʿałakʿ)
- ներաքաղաքեան (nerakʿałakʿean)
- նորաքաղաք (norakʿałakʿ)
- վերնաքաղաք (vernakʿałakʿ)
- վերնաքաղաքամայր (vernakʿałakʿamayr)
- քաղաքաբաշխ (kʿałakʿabašx)
- քաղաքաբերդ (kʿałakʿaberd)
- քաղաքաբնակ (kʿałakʿabnak)
- քաղաքագեղ (kʿałakʿageł)
- քաղաքագեւղ (kʿałakʿagewł)
- քաղաքագեօղ (kʿałakʿageōł)
- քաղաքագիւղ (kʿałakʿagiwł)
- քաղաքագրեմ (kʿałakʿagrem)
- քաղաքագրիմ (kʿałakʿagrim)
- քաղաքաժողով (kʿałakʿažołov)
- քաղաքական (kʿałakʿakan)
- քաղաքականագոյն (kʿałakʿakanagoyn)
- քաղաքականութիւն (kʿałakʿakanutʿiwn)
- քաղաքակից (kʿałakʿakicʿ)
- քաղաքակցիմ (kʿałakʿakcʿim)
- քաղաքակցութիւն (kʿałakʿakcʿutʿiwn)
- քաղաքահեղձոյց (kʿałakʿahełjoycʿ)
- քաղաքամայր (kʿałakʿamayr)
- քաղաքամարտութիւն (kʿałakʿamartutʿiwn)
- քաղաքամէջ (kʿałakʿamēǰ)
- քաղաքամուր (kʿałakʿamur)
- քաղաքայարդար (kʿałakʿayardar)
- քաղաքային (kʿałakʿayin)
- քաղաքանամ (kʿałakʿanam)
- քաղաքանի (kʿałakʿani)
- քաղաքանիստ (kʿałakʿanist)
- քաղաքաշինութիւն (kʿałakʿašinutʿiwn)
- քաղաքապահ (kʿałakʿapah)
- քաղաքապետ (kʿałakʿapet)
- քաղաքառու (kʿałakʿaṙu)
- քաղաքասէր (kʿałakʿasēr)
- քաղաքավայր (kʿałakʿavayr)
- քաղաքավար (kʿałakʿavar)
- քաղաքավարական (kʿałakʿavarakan)
- քաղաքավարեմ (kʿałakʿavarem)
- քաղաքավարիմ (kʿałakʿavarim)
- քաղաքավարութիւն (kʿałakʿavarutʿiwn)
- քաղաքատուր (kʿałakʿatur)
- քաղաքացի (kʿałakʿacʿi)
- քաղաքացուցանեմ (kʿałakʿacʿucʿanem)
- քաղաքաւեր (kʿałakʿawer)
- քաղաքաւորութիւն (kʿałakʿaworutʿiwn)
- քաղաքիկ (kʿałakʿik)
- քաղաքկնեար (kʿałakʿknear)
- քաղաքորմ (kʿałakʿorm)
- քաղաքուհի (kʿałakʿuhi)
- քաղաքուհիք (kʿałakʿuhikʿ)
- քաղաքօրէն (kʿałakʿōrēn)
- օրինաքաղաք (ōrinakʿałakʿ)
Descendants
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “քաղաք”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “քաղաք”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “քաղաք”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.