օր
See also: Appendix:Variations of "or"
Armenian
Alternative forms
Etymology
From Old Armenian օր (ōr).
Noun
օր • (ōr)
- day
- ամեն օր ― amen ōr ― every day
- մի օր ― mi ōr ― one day, once
- աշխատանքային օր ― ašxatankʿayin ōr ― workday
Declension
va-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | օր (ōr) | օրեր (ōrer) | ||
| dative | օրվա (ōrva) | օրերի (ōreri) | ||
| ablative | օրվանից (ōrvanicʿ) | օրերից (ōrericʿ) | ||
| instrumental | օրով (ōrov) | օրերով (ōrerov) | ||
| locative | օրում (ōrum) | օրերում (ōrerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | օրը/օրն (ōrə/ōrn) | օրերը/օրերն (ōrerə/ōrern) | ||
| dative | օրվան (ōrvan) | օրերին (ōrerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | օրս (ōrs) | օրերս (ōrers) | ||
| dative | օրվաս (ōrvas) | օրերիս (ōreris) | ||
| ablative | օրվանիցս (ōrvanicʿs) | օրերիցս (ōrericʿs) | ||
| instrumental | օրովս (ōrovs) | օրերովս (ōrerovs) | ||
| locative | օրումս (ōrums) | օրերումս (ōrerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | օրդ (ōrd) | օրերդ (ōrerd) | ||
| dative | օրվադ (ōrvad) | օրերիդ (ōrerid) | ||
| ablative | օրվանիցդ (ōrvanicʿd) | օրերիցդ (ōrericʿd) | ||
| instrumental | օրովդ (ōrovd) | օրերովդ (ōrerovd) | ||
| locative | օրումդ (ōrumd) | օրերումդ (ōrerumd) | ||
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | օր (ōr) | օրեր (ōrer) | ||
| dative | օրի (ōri) | օրերի (ōreri) | ||
| ablative | օրից (ōricʿ) | օրերից (ōrericʿ) | ||
| instrumental | օրով (ōrov) | օրերով (ōrerov) | ||
| locative | օրում (ōrum) | օրերում (ōrerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | օրը/օրն (ōrə/ōrn) | օրերը/օրերն (ōrerə/ōrern) | ||
| dative | օրին (ōrin) | օրերին (ōrerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | օրս (ōrs) | օրերս (ōrers) | ||
| dative | օրիս (ōris) | օրերիս (ōreris) | ||
| ablative | օրիցս (ōricʿs) | օրերիցս (ōrericʿs) | ||
| instrumental | օրովս (ōrovs) | օրերովս (ōrerovs) | ||
| locative | օրումս (ōrums) | օրերումս (ōrerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | օրդ (ōrd) | օրերդ (ōrerd) | ||
| dative | օրիդ (ōrid) | օրերիդ (ōrerid) | ||
| ablative | օրիցդ (ōricʿd) | օրերիցդ (ōrericʿd) | ||
| instrumental | օրովդ (ōrovd) | օրերովդ (ōrerovd) | ||
| locative | օրումդ (ōrumd) | օրերումդ (ōrerumd) | ||
Old Armenian
Alternative forms
- աւր (awr)
Etymology
The original spelling is աւր (awr), from Proto-Armenian *aʷmur, from *amur, from Proto-Indo-European *Heh₂m-ōr (“heat”). The only cognate is Homeric Ancient Greek ἦμαρ (êmar, “day”).
Noun
օր • (ōr)
- day (24 hours); daytime (the period from sunrise till sunset)
- արգոյ օր ― argoy ōr ― weekday
- օր գործոյ ― ōr gorcoy ― workday
- օր տօնի ― ōr tōni ― feast-day, holiday
- օր ծննդոց ― ōr cnndocʿ ― birthday
- օր հանդիսի ― ōr handisi ― day of solemnity
- ուտիք օր ― utikʿ ōr ― flesh-day
- օր պահոց ― ōr pahocʿ ― fastday
- օր մոխրոց ― ōr moxrocʿ ― Ash Wednesday
- տօն աւուրց յաւուրս ― tōn awurcʿ yawurs ― universary solemnity
- գեղեցիկ, գեղածիծաղ օր ― gełecʿik, gełacicał ōr ― fine, splendid day
- բարենշան, երջանիկ, երանաւէտ օր ― barenšan, erǰanik, eranawēt ōr ― fortunate, happy, lucky day
- չարագուշակ օր ― čʿaragušak ōr ― unlucky day
- այս/զայս օր ― ays/zays ōr ― today
- օր ընդ մէջ, օր ընդ օրն ― ōr ənd mēǰ, ōr ənd ōrn ― every other day
- օր յօրէ ― ōr yōrē ― from day to day
- օր ընդ օրէ ― ōr ənd ōrē ― quotidian; day by day, daily, every day, more and more
- օր աւուր, աւուր աւուր, աւուրց յաւուրս ― ōr awur, awur awur, awurcʿ yawurs ― daily, every day
- առ օրին, նոյն օրին ― aṙ ōrin, noyn ōrin ― the same day, in the same day, presently, soon
- զօրն ցերեկ, զօրն ողջոյն, զօրն ի բուն ― zōrn cʿerek, zōrn ołǰoyn, zōrn i bun ― all day, all daylong, during the livelong day, from morning till night
- զոր ամենայն ― zor amenayn ― every day, diurnal; all day long
- մինչեւ ցօր հասարակ ― minčʿew cʿōr hasarak ― till noon
- աւուրն ― awurn ― a day
- յաւուր միում, ի միում աւուրց, օր մի ― yawur mium, i mium awurcʿ, ōr mi ― one day, a day, one fine day, some fine day
- յերկրորդում աւուր ― yerkrordum awur ― the day after, next day
- ի միում աւուր ― i mium awur ― the day after, tomorrow
- հետեւեալ օրն ― heteweal ōrn ― the following day
- յետ երկուց աւուրց ― yet erkucʿ awurcʿ ― two days after
- յերիր աւուր ― yerir awur ― three days
- ի նմին իսկ աւուր ― i nmin isk awur ― the same day
- ի նմին իսկ աւուրս ― i nmin isk awurs ― the very same day
- յօրէ յառաջնմէ ― yōrē yaṙaǰnmē ― from the first day
- զամենայն աւուրս ― zamenayn awurs ― every day, for ever
- յաւուրս յետինս ― yawurs yetins ― in the latter days, latterly
- որ օր ― or ōr ― the day that
- զաւուրս ― zawurs ― many days, longtime
- միով օրով ― miov ōrov ― of a day
- օր ի յօր/օր յօր առնել ― ōr i yōr/ōr yōr aṙnel ― to put off from day to day, to procrastinate, to defer, to delay
- օր սահմանել ― ōr sahmanel ― to fix a day
- կալ զօրս ցերեկ դատարկ ― kal zōrs cʿerek datark ― to waste the day, to remain idle all day
- համարել զաւուրս ― hamarel zawurs ― to count the days
- մեռանել լի աւուրբք ― meṙanel li awurbkʿ ― to die full of days
- շրջել աւուրն ― šrǰel awurn ― the passing of the day
- բառնալ զծանրութիւն աւուրն ― baṙnal zcanrutʿiwn awurn ― to bear the burden of the day
- դեռ աւուր շատ կայ ― deṙ awur šat kay ― it is not yet late, it is yet early
- մինչ աւուր կայ ― minčʿ awur kay ― while it is day
- զամենայն աւուրս կենաց իւրոց ― zamenayn awurs kenacʿ iwrocʿ ― for his whole lifetime
- երկայնին աւուրք ― erkaynin awurkʿ ― the days grow or are growing longer
- կարճին աւուրք ― karčin awurkʿ ― the days grow or are growing shorter
- երեք ժամ է աւուրն ― erekʿ žam ē awurn ― it is three o'clock a.m.
- ոչ յետ բազում ինչ աւուրց ― očʿ yet bazum inčʿ awurcʿ ― in a few days, soon, shortly
- տային նմա աւուրն նկանակ մի ― tayin nma awurn nkanak mi ― they gave him a loaf daily
- (figuratively) time, age, days, life
- յաւուրս մեր ― yawurs mer ― in our days, in these days, in our time
- յաւուրսն յայնոսիկ ― yawursn yaynosik ― in those times or days
- յաւուրս նորա ― yawurs nora ― under him, during his time
Declension
Derived terms
- ամենաւուրք (amenawurkʿ)
- ամսօրեայ (amsōreay)
- այսօր (aysōr)
- այսօրեայ (aysōreay)
- այսօրեան (aysōrean)
- առաւուր (aṙawur)
- առօրեական (aṙōreakan)
- առօրեայ (aṙōreay)
- բազմօրեայ (bazmōreay)
- եռօրեայ (eṙōreay)
- երեսնօրեակ (eresnōreak)
- երեսնօրեայ (eresnōreay)
- երեքօրեայ (erekʿōreay)
- երեքօրիմ (erekʿōrim)
- երիցօրեայ (ericʿōreay)
- երկայնօրեայ (erkaynōreay)
- երկարօրեայ (erkarōreay)
- երկաւուրբ (erkawurb)
- երկաւուրց (erkawurcʿ)
- երկուօրեայ (erkuōreay)
- երկօրեայ (erkōreay)
- երրօրեայ (errōreay)
- եօթնօրեայ (eōtʿnōreay)
- զերկաւուրս (zerkawurs)
- զուգօրեայ (zugōreay)
- իննօրեայ (innōreay)
- ծերաւուրց (cerawurcʿ)
- կիսաւուրցն (kisawurcʿn)
- կիսօրեայ (kisōreay)
- հանապազօր (hanapazōr)
- հանապազօրեայ (hanapazōreay)
- հասարակօրեայ (hasarakōreay)
- հինգօրեայ (hingōreay)
- հինօրեայ (hinōreay)
- մահօր (mahōr)
- մատաղօրեայ (matałōreay)
- մետասանօրեայ (metasanōreay)
- մէջօրեայ (mēǰōreay)
- միջօրեայ (miǰōreay)
- միօրեայ (miōreay)
- մշտօրեայ (mštōreay)
- յայսմաւուրք (yaysmawurkʿ)
- յանկարծօրեայ (yankarcōreay)
- յիսնօրեայ (yisnōreay)
- նախամիջօրեայ (naxamiǰōreay)
- շաբաթօրեայ (šabatʿōreay)
- ութօրեայ (utʿōreay)
- չորեքաւուրբք (čʿorekʿawurbkʿ)
- չորեքտասանօրեայ (čʿorekʿtasanōreay)
- չորեքօրեայ (čʿorekʿōreay)
- սակաւաւուր (sakawawur)
- սակաւօրեայ (sakawōreay)
- վեշտասանօրեայ (veštasanōreay)
- վեցօրեայ (vecʿōreay)
- քառասնօրեայ (kʿaṙasnōreay)
- քառօրեայ (kʿaṙōreay)
- օրաբեր (ōraber)
- օրաբնակ (ōrabnak)
- օրագիշեր (ōragišer)
- օրագիւտ (ōragiwt)
- օրագնաց (ōragnacʿ)
- օրաթիւ (ōratʿiw)
- օրախնդիր (ōraxndir)
- օրական (ōrakan)
- օրակշիռ (ōrakšiṙ)
- օրակուլ (ōrakul)
- օրահաս (ōrahas)
- օրահմայք (ōrahmaykʿ)
- օրամկրտիչք (ōramkrtičʿkʿ)
- օրամուտք (ōramutkʿ)
- օրաչար (ōračʿar)
- օրապակաս (ōrapakas)
- օրապահակ (ōrapahak)
- օրապահի (ōrapahi)
- օրապահիկ (ōrapahik)
- օրապարէն (ōraparēn)
- օրացի (ōracʿi)
- օրաւոր (ōrawor)
- օրաւորակ (ōraworak)
- օրերեւակ (ōrerewak)
- օրընթրիք (ōrəntʿrikʿ)
- օրըստօրեայ (ōrəstōreay)
- օրըստօրեայ (ōrəstōreay)
- օրըստօրէ (ōrəstōrē)
- օրհաս (ōrhas)
- օրհասական (ōrhasakan)
- օրհասարակ (ōrhasarak)
Descendants
- Armenian: օր (ōr)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “օր”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “օր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “օր”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010), “awr”, in Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 156
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.