उठना
Hindi
Etymology
Hindi verb set |
---|
उठना (uṭhnā) |
उठाना (uṭhānā) |
उठवाना (uṭhvānā) |
From Sauraseni Prakrit 𑀉𑀝𑁆𑀞𑀤𑀺 (uṭṭhadi), from Proto-Indo-Aryan *utstʰā- (whence Sanskrit उत्तिष्ठति (úttiṣṭhati)). Cognate with Nepali उठ्नु (uṭhnu), Gujarati ઊઠવું (ūṭhavũ), Marathi उठणे (uṭhṇe), Assamese উঠা (utha).
Pronunciation
- IPA(key): /ʊʈʰ.nɑː/
Verb
उठना • (uṭhnā) (Urdu spelling اٹھنا)
- to rise, get up
- यह कुर्सी से बिल्कुल उठता नहीं।
- yah kursī se bilkul uṭhtā nahīn.
- He never gets up from his chair.
- to awaken
- to arise
- एक सवाल उठा जिसका जवाब मैं नहीं दे पाया।
- ek savāl uṭhā jiskā javāb ma͠i nahī̃ de pāyā.
- A question arose that I could not answer.
- to be spent
- पैसे उठ गए ― paise uṭh gae ― money was spent
- to be removed
- खाना मेज़ से अपने आप नहीं उठेगा।
- khānā mez se apne āp nahī̃ uṭhegā.
- The food on the table won't be removed by itself.
- (with either transitive or intransitive verbs) an element of a compound verb: indicates sudden action
- रो उठना ― ro uṭhnā ― to cry out
- चिल्ला उठना ― cillā uṭhnā ― to tell, scream
Conjugation
Impersonal forms of उठना (uṭhnā) | |||||
---|---|---|---|---|---|
Stem | उठ uṭh | ||||
Conjunctive | उठकर, उठके uṭhkar, uṭhke | ||||
m | m obl, pl | f | f obl, pl | ||
Infinitive | उठना uṭhnā |
उठने uṭhne |
उठनी uṭhnī |
उठनीं uṭhnī̃ | |
Adjectival | imperf | उठता uṭhtā |
उठते uṭhte |
उठती uṭhtī |
उठतीं uṭhtī̃ |
perf | उठा uṭhā |
उठे uṭhe |
उठी uṭhī |
उठीं uṭhī̃ | |
Agentive | उठनेवाला uṭhnevālā |
उठनेवाले uṭhnevāle |
उठनेवाली uṭhnevālī |
उठनेवालीं uṭhnevālī̃ |
Conjugation of उठना (uṭhnā) | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
Person | Singular | Plural | |||||
1st person मैं |
2nd person तू |
3rd person यह/वह |
1st person हम |
2nd person तुम |
3rd person ये/वे/आप | ||
Perfective | |||||||
Simple | m | उठा uṭhā |
उठा uṭhā |
उठा uṭhā |
उठे uṭhe |
उठे uṭhe |
उठे uṭhe |
f | उठी uṭhī |
उठी uṭhī |
उठी uṭhī |
उठीं uṭhī̃ |
उठीं uṭhī̃ |
उठीं uṭhī̃ | |
Present | m | उठा हूँ uṭhā hū̃ |
उठा है uṭhā hai |
उठा है uṭhā hai |
उठे हैं uṭhe ha͠i |
उठे हो uṭhe ho |
उठे हैं uṭhe ha͠i |
f | उठी हूँ uṭhī hū̃ |
उठी है uṭhī hai |
उठी है uṭhī hai |
उठीं हैं uṭhī̃ ha͠i |
उठीं हो uṭhī̃ ho |
उठीं हैं uṭhī̃ ha͠i | |
Past | m | उठा था uṭhā thā |
उठा था uṭhā thā |
उठा था uṭhā thā |
उठे थे uṭhe the |
उठे थे uṭhe the |
उठे थे uṭhe the |
f | उठी थी uṭhī thī |
उठी थी uṭhī thī |
उठी थी uṭhī thī |
उठीं थीं uṭhī̃ thī̃ |
उठीं थीं uṭhī̃ thī̃ |
उठीं थीं uṭhī̃ thī̃ | |
Presumptive | m | उठा हूँगा uṭhā hū̃gā |
उठा होगा uṭhā hogā |
उठा होगा uṭhā hogā |
उठे होंगे uṭhe hoṅge |
उठे होगे uṭhe hoge |
उठे होंगे uṭhe hoṅge |
f | उठी हूँगी uṭhī hū̃gī |
उठी होगी uṭhī hogī |
उठी होगी uṭhī hogī |
उठीं होंगे uṭhī̃ hoṅge |
उठीं होगे uṭhī̃ hoge |
उठीं होंगे uṭhī̃ hoṅge | |
Subjunctive | m | उठा हूँ uṭhā hū̃ |
उठा हो uṭhā ho |
उठा हो uṭhā ho |
उठे हों uṭhe hõ |
उठे हो uṭhe ho |
उठे हों uṭhe hõ |
f | उठी हूँ uṭhī hū̃ |
उठी हो uṭhī ho |
उठी हो uṭhī ho |
उठीं हों uṭhī̃ hõ |
उठीं हो uṭhī̃ ho |
उठीं हों uṭhī̃ hõ | |
Imperfective | |||||||
Present | m | उठता uṭhtā |
उठता uṭhtā |
उठता uṭhtā |
उठते uṭhte |
उठते uṭhte |
उठते uṭhte |
f | उठती uṭhtī |
उठती uṭhtī |
उठती uṭhtī |
उठतीं uṭhtī̃ |
उठतीं uṭhtī̃ |
उठतीं uṭhtī̃ | |
Present | m | उठता हूँ uṭhtā hū̃ |
उठता है uṭhtā hai |
उठता है uṭhtā hai |
उठते हैं uṭhte ha͠i |
उठते हो uṭhte ho |
उठते हैं uṭhte ha͠i |
f | उठती हूँ uṭhtī hū̃ |
उठती है uṭhtī hai |
उठती है uṭhtī hai |
उठतीं हैं uṭhtī̃ ha͠i |
उठतीं हो uṭhtī̃ ho |
उठतीं हैं uṭhtī̃ ha͠i | |
Past | m | उठता था uṭhtā thā |
उठता था uṭhtā thā |
उठता था uṭhtā thā |
उठते थे uṭhte the |
उठते थे uṭhte the |
उठते थे uṭhte the |
f | उठती थी uṭhtī thī |
उठती थी uṭhtī thī |
उठती थी uṭhtī thī |
उठतीं थीं uṭhtī̃ thī̃ |
उठतीं थीं uṭhtī̃ thī̃ |
उठतीं थीं uṭhtī̃ thī̃ | |
Presumptive | m | उठता हूँगा uṭhtā hū̃gā |
उठता होगा uṭhtā hogā |
उठता होगा uṭhtā hogā |
उठते होंगे uṭhte hoṅge |
उठते होगे uṭhte hoge |
उठते होंगे uṭhte hoṅge |
f | उठती हूँगी uṭhtī hū̃gī |
उठती होगी uṭhtī hogī |
उठती होगी uṭhtī hogī |
उठतीं होंगीं uṭhtī̃ hoṅgī̃ |
उठतीं होगीं uṭhtī̃ hogī̃ |
उठतीं होंगीं uṭhtī̃ hoṅgī̃ | |
Subjunctive | m | उठता हूँ uṭhtā hū̃ |
उठता हो uṭhtā ho |
उठता हो uṭhtā ho |
उठते हों uṭhte hõ |
उठते हो uṭhte ho |
उठते हों uṭhte hõ |
f | उठती हूँ uṭhtī hū̃ |
उठती हो uṭhtī ho |
उठती हो uṭhtī ho |
उठतीं हों uṭhtī̃ hõ |
उठतीं हो uṭhtī̃ ho |
उठतीं हों uṭhtī̃ hõ | |
Continuous | |||||||
Present | m | उठ रहा हूँ uṭh rahā hū̃ |
उठ रहा है uṭh rahā hai |
उठ रहा है uṭh rahā hai |
उठ रहे हैं uṭh rahe ha͠i |
उठ रहे हो uṭh rahe ho |
उठ रहे हैं uṭh rahe ha͠i |
f | उठ रही हूँ uṭh rahī hū̃ |
उठ रही है uṭh rahī hai |
उठ रही है uṭh rahī hai |
उठ रहीं हैं uṭh rahī̃ ha͠i |
उठ रहीं हो uṭh rahī̃ ho |
उठ रहीं हैं uṭh rahī̃ ha͠i | |
Past | m | उठ रहा था uṭh rahā thā |
उठ रहा था uṭh rahā thā |
उठ रहा था uṭh rahā thā |
उठ रहे थे uṭh rahe the |
उठ रहे थे uṭh rahe the |
उठ रहे थे uṭh rahe the |
f | उठ रही थी uṭh rahī thī |
उठ रही थी uṭh rahī thī |
उठ रही थी uṭh rahī thī |
उठ रहीं थीं uṭh rahī̃ thī̃ |
उठ रहीं थीं uṭh rahī̃ thī̃ |
उठ रहीं थीं uṭh rahī̃ thī̃ | |
Presumptive | m | उठ रहा हूँगा uṭh rahā hū̃gā |
उठ रहा होगा uṭh rahā hogā |
उठ रहा होगा uṭh rahā hogā |
उठ रहे होंगे uṭh rahe hoṅge |
उठ रहे होगे uṭh rahe hoge |
उठ रहे होंगे uṭh rahe hoṅge |
f | उठ रही हूँगा uṭh rahī hū̃gā |
उठ रही होगा uṭh rahī hogā |
उठ रही होगा uṭh rahī hogā |
उठ रहीं होंगे uṭh rahī̃ hoṅge |
उठ रहीं होगे uṭh rahī̃ hoge |
उठ रहीं होंगे uṭh rahī̃ hoṅge | |
Subjunctive | m | उठ रहा हूँ uṭh rahā hū̃ |
उठ रहा हो uṭh rahā ho |
उठ रहा हो uṭh rahā ho |
उठ रहे हों uṭh rahe hõ |
उठ रहे हो uṭh rahe ho |
उठ रहे हों uṭh rahe hõ |
f | उठ रही हूँ uṭh rahī hū̃ |
उठ रही हो uṭh rahī ho |
उठ रही हो uṭh rahī ho |
उठ रहीं हों uṭh rahī̃ hõ |
उठ रहीं हो uṭh rahī̃ ho |
उठ रहीं हों uṭh rahī̃ hõ | |
Non-aspectual | |||||||
Subjunctive | उठूँ uṭhū̃ |
उठे uṭhe |
उठे uṭhe |
उठें uṭhẽ |
उठो uṭho |
उठें uṭhẽ | |
Future | m | उठूँगा uṭhū̃gā |
उठेगा uṭhegā |
उठेगा uṭhegā |
उठेंगे uṭheṅge |
उठोगे uṭhoge |
उठेंगे uṭheṅge |
f | उठूँगी uṭhū̃gī |
उठेगी uṭhegī |
उठेगी uṭhegī |
उठेंगी uṭheṅgī |
उठोगी uṭhogī |
उठेंगी uṭheṅgī | |
Imperative | उठ uṭh |
उठो uṭho |
उठिये / उठिए उठियेगा / उठिएगा uṭhiye / uṭhie uṭhiyegā / uṭhiegā |
Derived terms
- उठ बैठना (uṭh baiṭhnā)
- उठ जाना (uṭh jānā)
Related terms
- उठाना (uṭhānā)
- उठवाना (uṭhvānā)
- उठवैया (uṭhvaiyā)
References
- Bahri, Hardev (1989), “उठना”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons
- Turner, Ralph Lilley (1969–1985), “*ut_sthāti (1900)”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.