यम
See also: यमी
Hindi
Pronunciation
IPA(key): /jəm/
Sanskrit
Etymology 1
From Proto-Indo-Aryan *yámHas, from Proto-Indo-Iranian *yámHas, from Proto-Indo-European *yémHos (“connected, paired”), from *h₂eym- (“to imitate”). Cognate with Latin imāgō.
Noun
यम • (yáma) m or f
Declension
| Masculine a-stem declension of यम (yáma) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | यमः yámaḥ |
यमौ yámau |
यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹ |
| Vocative | यम yáma |
यमौ yámau |
यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹ |
| Accusative | यमम् yámam |
यमौ yámau |
यमान् yámān |
| Instrumental | यमेन yámena |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹ |
| Dative | यमाय yámāya |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमेभ्यः yámebhyaḥ |
| Ablative | यमात् yámāt |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमेभ्यः yámebhyaḥ |
| Genitive | यमस्य yámasya |
यमयोः yámayoḥ |
यमानाम् yámānām |
| Locative | यमे yáme |
यमयोः yámayoḥ |
यमेषु yámeṣu |
| Notes |
| ||
| Feminine ā-stem declension of यमा (yámā) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | यमा yámā |
यमे yáme |
यमाः yámāḥ |
| Vocative | यमे yáme |
यमे yáme |
यमाः yámāḥ |
| Accusative | यमाम् yámām |
यमे yáme |
यमाः yámāḥ |
| Instrumental | यमया / यमा¹ yámayā / yámā¹ |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमाभिः yámābhiḥ |
| Dative | यमायै yámāyai |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमाभ्यः yámābhyaḥ |
| Ablative | यमायाः yámāyāḥ |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमाभ्यः yámābhyaḥ |
| Genitive | यमायाः yámāyāḥ |
यमयोः yámayoḥ |
यमानाम् yámānām |
| Locative | यमायाम् yámāyām |
यमयोः yámayoḥ |
यमासु yámāsu |
| Notes |
| ||
Descendants
- Dardic: *yáma
- Khowar: جمژ (ǰamiž)
Etymology 2
From Proto-Indo-Aryan *Yámas, from Proto-Indo-Iranian *Yámas.
Proper noun
यम • (yáma) m
Declension
| Masculine a-stem declension of यम (yáma) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | यमः yámaḥ |
यमौ yámau |
यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹ |
| Vocative | यम yáma |
यमौ yámau |
यमाः / यमासः¹ yámāḥ / yámāsaḥ¹ |
| Accusative | यमम् yámam |
यमौ yámau |
यमान् yámān |
| Instrumental | यमेन yámena |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमैः / यमेभिः¹ yámaiḥ / yámebhiḥ¹ |
| Dative | यमाय yámāya |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमेभ्यः yámebhyaḥ |
| Ablative | यमात् yámāt |
यमाभ्याम् yámābhyām |
यमेभ्यः yámebhyaḥ |
| Genitive | यमस्य yámasya |
यमयोः yámayoḥ |
यमानाम् yámānām |
| Locative | यमे yáme |
यमयोः yámayoḥ |
यमेषु yámeṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- → Japanese: 夜摩 (Yama)
- → Tamil: யமன் (yamaṉ)
Declension
| Masculine a-stem declension of यम | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | यमः (yamaḥ) | ||
| Gen. sg. | यमस्य (yamasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | यमः (yamaḥ) | यमौ (yamau) | यमाः (yamāḥ) |
| Vocative | यम (yama) | यमौ (yamau) | यमाः (yamāḥ) |
| Accusative | यमम् (yamam) | यमौ (yamau) | यमान् (yamān) |
| Instrumental | यमेन (yamena) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमैः (yamaiḥ) |
| Dative | यमाय (yamāya) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमेभ्यः (yamebhyaḥ) |
| Ablative | यमात् (yamāt) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमेभ्यः (yamebhyaḥ) |
| Genitive | यमस्य (yamasya) | यमयोः (yamayoḥ) | यमानाम् (yamānām) |
| Locative | यमे (yame) | यमयोः (yamayoḥ) | यमेषु (yameṣu) |
| Feminine ā-stem declension of यम | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | यमा (yamā) | ||
| Gen. sg. | यमायाः (yamāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | यमा (yamā) | यमे (yame) | यमाः (yamāḥ) |
| Vocative | यमे (yame) | यमे (yame) | यमाः (yamāḥ) |
| Accusative | यमाम् (yamām) | यमे (yame) | यमाः (yamāḥ) |
| Instrumental | यमया (yamayā) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमाभिः (yamābhiḥ) |
| Dative | यमायै (yamāyai) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमाभ्यः (yamābhyaḥ) |
| Ablative | यमायाः (yamāyāḥ) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमाभ्यः (yamābhyaḥ) |
| Genitive | यमायाः (yamāyāḥ) | यमयोः (yamayoḥ) | यमानाम् (yamānām) |
| Locative | यमायाम् (yamāyām) | यमयोः (yamayoḥ) | यमासु (yamāsu) |
| Neuter a-stem declension of यम | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | यमम् (yamam) | ||
| Gen. sg. | यमस्य (yamasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | यमम् (yamam) | यमे (yame) | यमानि (yamāni) |
| Vocative | यम (yama) | यमे (yame) | यमानि (yamāni) |
| Accusative | यमम् (yamam) | यमे (yame) | यमानि (yamāni) |
| Instrumental | यमेन (yamena) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमैः (yamaiḥ) |
| Dative | यमाय (yamāya) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमेभ्यः (yamebhyaḥ) |
| Ablative | यमात् (yamāt) | यमाभ्याम् (yamābhyām) | यमेभ्यः (yamebhyaḥ) |
| Genitive | यमस्य (yamasya) | यमयोः (yamayoḥ) | यमानाम् (yamānām) |
| Locative | यमे (yame) | यमयोः (yamayoḥ) | यमेषु (yameṣu) |
References
- Monier Williams (1899), “यम”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 846.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.