सिन्धु

See also: सन्धि and सिन्धी

Sanskrit

Etymology

From Proto-Indo-Aryan *síndʰuṣ, from Proto-Indo-Iranian *síndʰuš, or possibly from सेधति (sédhati, “to go, move”), from Proto-Indo-European *ḱiesdʰ- (“to drive away; to go away”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /s̪ín̪.d̪ʱu/
(Classical) IPA^(key): /ˈs̪in̪.d̪ʱu/

Noun

सिन्धु • (síndhu) m or f

a river, stream (especially the Indus, and in this sense said to be the only river regarded as masculine gender; compare सिन्धुनद (sindhu-nada)) (RV. etc.)
- RV 1.32.12
  अश्व्यो वारो अभवस्तदिन्द्र सर्के यत् त्वा परत्यहन देव एकः |
  
  अजयो गा अजयः शूर सोममवास्र्जः सर्तवे सप्त सिन्धून ||
  aśvyo vāro abhavastadindra sṛke yat tvā pratyahan deva ekaḥ |
  
  ajayo ghā ajayaḥ śūra somamavāsṛjaḥ sartave sapta sindhūn ||
  A horse's tail wast thou when he, O Indra, smote on thy bolt; thou, God without a second,
  
  Thou hast won back the kine, hast won the Soma; thou hast let loose to flow the Seven Rivers.
flood, waters (also in the sky) (RV., AV.)
ocean, sea (RV. etc.)
a symbolical term for the number 4; compare समुद्र (samudra) (Gaṇit.)
name of Varuṇa (as god of the ocean) (MW.)
the moisture of the lips (Kum.)
water ejected from an elephant's trunk (= वमथु (vamathu)) (L.)
the exudation from an elephant's temples (L.)
the country around the Indus (commonly called Sindh; in plural: "the inhabitants of Sindh") (MBh., Kāv.)
a king of Sindh (?) (Cat.)
name of Vishnu (RV., MBh.)
white or refined borax (= श्वेतटण्कण (śveta-ṭaṅkaṇa)) (L.)
= सिन्धुक (sindhuka)
(music) a particular राग (rāga) (Saṃgītas.)
name of a king of the गन्धर्व (gandharva) (R.)
name of a serpent-demon (Buddh.)
name of various men (Rājat.)

Declension

Masculine u-stem declension of सिन्धु (síndhu)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	सिन्धुः síndhuḥ	सिन्धू síndhū	सिन्धवः síndhavaḥ
Vocative	सिन्धो síndho	सिन्धू síndhū	सिन्धवः síndhavaḥ
Accusative	सिन्धुम् síndhum	सिन्धू síndhū	सिन्धून् síndhūn
Instrumental	सिन्धुना / सिन्ध्वा¹ síndhunā / síndhvā¹	सिन्धुभ्याम् síndhubhyām	सिन्धुभिः síndhubhiḥ
Dative	सिन्धवे / सिन्ध्वे² síndhave / síndhve²	सिन्धुभ्याम् síndhubhyām	सिन्धुभ्यः síndhubhyaḥ
Ablative	सिन्धोः / सिन्ध्वः² síndhoḥ / síndhvaḥ²	सिन्धुभ्याम् síndhubhyām	सिन्धुभ्यः síndhubhyaḥ
Genitive	सिन्धोः / सिन्ध्वः² síndhoḥ / síndhvaḥ²	सिन्ध्वोः síndhvoḥ	सिन्धूनाम् síndhūnām
Locative	सिन्धौ síndhau	सिन्ध्वोः síndhvoḥ	सिन्धुषु síndhuṣu
Notes	¹Vedic ²Less common

Feminine u-stem declension of सिन्धु (síndhu)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	सिन्धुः síndhuḥ	सिन्धू síndhū	सिन्धवः síndhavaḥ
Vocative	सिन्धो síndho	सिन्धू síndhū	सिन्धवः síndhavaḥ
Accusative	सिन्धुम् síndhum	सिन्धू síndhū	सिन्धूः síndhūḥ
Instrumental	सिन्ध्वा síndhvā	सिन्धुभ्याम् síndhubhyām	सिन्धुभिः síndhubhiḥ
Dative	सिन्धवे / सिन्ध्वे¹ / सिन्ध्वै² síndhave / síndhve¹ / síndhvai²	सिन्धुभ्याम् síndhubhyām	सिन्धुभ्यः síndhubhyaḥ
Ablative	सिन्धोः / सिन्ध्वाः² síndhoḥ / síndhvāḥ²	सिन्धुभ्याम् síndhubhyām	सिन्धुभ्यः síndhubhyaḥ
Genitive	सिन्धोः / सिन्ध्वाः² síndhoḥ / síndhvāḥ²	सिन्ध्वोः síndhvoḥ	सिन्धूनाम् síndhūnām
Locative	सिन्धौ / सिन्ध्वाम्² síndhau / síndhvām²	सिन्ध्वोः síndhvoḥ	सिन्धुषु síndhuṣu
Notes	¹Less common ²Later Sanskrit

Descendants

Old Persian: 𐏃𐎡𐎯𐎢𐏁 (/hiⁿduš/) (or from Proto-Indo-Iranian) (see there for further descendants)

→ Tatsama:

Bengali: সিন্ধু (sindhu)
Hindi: सिंधु (sindhu)
Telugu: సింధు (sindhu)

References

Monier Williams (1899), “सिन्धु”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 1217.

This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.