staðr
Old Norse
Etymology 1
From Proto-Germanic *stadiz (“place, location”). Cognate with Old English stede, Old Frisian stede, Old Saxon stedi, Old Dutch stede, stat, Old High German stat, Gothic 𐍃𐍄𐌰𐌸𐍃 (staþs).
Ultimately from Proto-Indo-European *stéh₂tis.
Pronunciation
- (12th century Icelandic) IPA(key): /ˈstɑðr̩/
Noun
staðr m (genitive staðar, plural staðir)
- a place, spot, abode
- a city, town, palace
- Separate Saga of St. Olaf 24, in 1853, P. A. Munch, C. R. Unger, Saga Olafs konungs ens Helga. Copenhagen, page 21:
- […] þa er þeir helldo til Cantarabyrgis oc bavrðvz þar til þess er þeir unno staðinn.
- […] then they went to Canterbury and stood there until they were allowed into the town.
- Separate Saga of St. Olaf 24, in 1853, P. A. Munch, C. R. Unger, Saga Olafs konungs ens Helga. Copenhagen, page 21:
- a stop, pause, hesitation
- Saga Hákonar Hákonarsonar 198, in 1835, F. Magnússon, C.C. Rafn, Fornmanna sögur. Volume IX, Copenhagen, page 461:
- […] þeim varð staðr á um andsvörin, ok þóttust sjá, til hvers ætlat var.
- […] they hesitated before giving an answer, and recognized what he was up to.
- Saga Hákonar Hákonarsonar 198, in 1835, F. Magnússon, C.C. Rafn, Fornmanna sögur. Volume IX, Copenhagen, page 461:
- (Christianity) a church, see, convent
- Saga Hákonar Hákonarsonar 126, in 1835, F. Magnússon, C. C. Rafn, Fornmanna sögur. Volume IX, Copenhagen, page 369:
- […] þá hríngðu þeir herklukkunni at höfuðkirkjunni á staðinum.
- […] they rang the bells of the convent's cathedral.
- Saga Hákonar Hákonarsonar 126, in 1835, F. Magnússon, C. C. Rafn, Fornmanna sögur. Volume IX, Copenhagen, page 369:
- elasticity (of steel)
- Svarfdæla saga 2, in 1830, A. Þorgilsson, Þ. Guðmundsson, Íslendínga sögur. Volume II, Copenhagen, page 118:
- […] þá lét hann aptr hlaupa, ok var þá úr allr staðrinn; […]
- […] then he let go [of the point of the sword], and then [the sword] sprang in all its elasticity; […]
- Svarfdæla saga 2, in 1830, A. Þorgilsson, Þ. Guðmundsson, Íslendínga sögur. Volume II, Copenhagen, page 118:
- a mark, print
- Ólafs saga Tryggvasonar 236, in 1860, G. Vigfússon, C. R. Unger, Flateyjarbók: En samling af norske konge-sagaer. Volume I, Christiania, page 283:
- […] ok sa þar önguann stad þeirra tidenda er þar hofdu uordit […]
- […] and saw no traces of them having been there […]
- Ólafs saga Tryggvasonar 236, in 1860, G. Vigfússon, C. R. Unger, Flateyjarbók: En samling af norske konge-sagaer. Volume I, Christiania, page 283:
Declension
Derived terms
Terms derived from staðr
- staða (“standing, position”)
- staðarfólk (“townsfolk”)
- staðarforráð (“convent administration”)
- staðarprestr (“parish priest”)
- staðarsetning (“establishment of a convent”)
- staðfastliga (“steadfastly”)
- staðfastligr (“steadfast”)
- staðfastr (“abiding, steadfast”)
- staðfesta (“make firm, steadfast; firmness, abode”)
- staðfesti (“steadfastness”)
- staðfesting (“confirmation”)
- staðfestr (“steadfast”)
- staðfestubréf (“deed of confirmation”)
- staðfestulauss (“without a fixed abode”)
- staðgóðr (“well-tempered”)
- staðhǫgg (“a good hit”)
- staðlausa (“absurdity, folly”)
- staðlauss (“timid, unsteady”)
- staðleysi (“unsteadiness”)
- staðligr (“local; steadfast”)
- staðlyndr (“stubborn”)
- staðnefna (“to determine”)
- staðramr (“steadfast”)
- staðráða (“to determine”)
- staðremi (“steadfastness”)
- staðþrotinn (“quite exhausted”)
Descendants
References
- staðr in An Icelandic-English Dictionary, R. Cleasby and G. Vigfússon, Clarendon Press, 1874, at Internet Archive.
- staðr in A Concise Dictionary of Old Icelandic, G. T. Zoëga, Clarendon Press, 1910, at Internet Archive.
Etymology 2
From Proto-Germanic *stadaz. Ultimately from Proto-Indo-European *steh₂- (“to stand”).
Declension
Strong declension of staðr
singular | masculine | feminine | neuter |
---|---|---|---|
nominative | staðr | stǫð | staðt |
accusative | staðan | staða | staðt |
dative | stǫðum | staðri | stǫðu |
genitive | staðs | staðrar | staðs |
plural | masculine | feminine | neuter |
nominative | staðir | staðar | stǫð |
accusative | staða | staðar | stǫð |
dative | stǫðum | stǫðum | stǫðum |
genitive | staðra | staðra | staðra |
Weak declension of staðr
singular | masculine | feminine | neuter |
---|---|---|---|
nominative | staði | staða | staða |
accusative | staða | stǫðu | staða |
dative | staða | stǫðu | staða |
genitive | staða | stǫðu | staða |
plural | masculine | feminine | neuter |
nominative | stǫðu | stǫðu | stǫðu |
accusative | stǫðu | stǫðu | stǫðu |
dative | stǫðum | stǫðum | stǫðum |
genitive | stǫðu | stǫðu | stǫðu |
Declension of comparative of staðr
singular | masculine | feminine | neuter |
---|---|---|---|
nominative | staðari | staðara | staðara |
accusative | staðara | staðari | staðara |
dative | staðara | staðari | staðara |
genitive | staðara | staðari | staðara |
plural | masculine | feminine | neuter |
nominative | staðari | staðari | staðari |
accusative | staðari | staðari | staðari |
dative | stǫðurum | stǫðurum | stǫðurum |
genitive | staðari | staðari | staðari |
Strong declension of superlative of staðr
singular | masculine | feminine | neuter |
---|---|---|---|
nominative | staðastr | stǫðust | staðast |
accusative | staðastan | staðasta | staðast |
dative | stǫðustum | staðastri | stǫðustu |
genitive | staðasts | staðastrar | staðasts |
plural | masculine | feminine | neuter |
nominative | staðastir | staðastar | stǫðust |
accusative | staðasta | staðastar | stǫðust |
dative | stǫðustum | stǫðustum | stǫðustum |
genitive | staðastra | staðastra | staðastra |
Weak declension of superlative of staðr
singular | masculine | feminine | neuter |
---|---|---|---|
nominative | staðasti | staðasta | staðasta |
accusative | staðasta | stǫðustu | staðasta |
dative | staðasta | stǫðustu | staðasta |
genitive | staðasta | stǫðustu | staðasta |
plural | masculine | feminine | neuter |
nominative | stǫðustu | stǫðustu | stǫðustu |
accusative | stǫðustu | stǫðustu | stǫðustu |
dative | stǫðustum | stǫðustum | stǫðustum |
genitive | stǫðustu | stǫðustu | stǫðustu |
References
- staðr in A Concise Dictionary of Old Icelandic, G. T. Zoëga, Clarendon Press, 1910, at Internet Archive.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.