uyanmak
Turkish
Etymology
From Ottoman Turkish [script needed] (oyanmak), اويانمق (uyanmak, “to wake up”), from Proto-Turkic *od-on-, reflexive/passive of Proto-Turkic *od-.[1] Cognate to uyarmak (“to alert, warn, awake”). Also compare Mongolian удах (udah, “to cause, stir up”) and Even хиду (hidu-, “to instigate”).
Cognate with Karakhanid [script needed] (oδun-, “to awake”) Old Uyghur [script needed] (odon-, “to awake”), Azerbaijani oyanmaq (“to awake”), Bashkir уяныу (uyanïw, “to awake”), Chuvash вӑран (văran, “to awake”), Kazakh ояну (oyanw, “to awake”), Kyrgyz ойгонуу (oygonuu, “to awake”), Turkmen oýanmak (“to awake”), Uzbek uygʻonmoq (“to awake”).
Pronunciation
- IPA(key): [ujɑnmɑk]
- Hyphenation: u‧yan‧mak
Verb
uyanmak (third-person singular simple present uyanır)
- (intransitive) to wake, wake up, awaken, waken
- (intransitive, for a thought) to arise
- (intransitive, figuratively) to figure out; to come to understand; to see through
Conjugation
positive - declarative
singular | plural | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
indicative | present simple | uyanırım | uyanırsın | uyanır | uyanırız | uyanırsınız | uyanırlar |
present continuous | uyanıyorum | uyanıyorsun | uyanıyor | uyanıyoruz | uyanıyorsunuz | uyanıyorlar | |
past definite | uyandım | uyandın | uyandı | uyandık | uyandınız | uyandılar | |
past continuous | uyanıyordum | uyanıyordun | uyanıyordu | uyanıyorduk | uyanıyordunuz | uyanıyorlardı | |
future simple | uyanacağım | uyanacaksın | uyanacak | uyanacağız | uyanacaksınız | uyanacaklar |
positive - interrogative
singular | plural | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
indicative | present simple | uyanır mıyım? | uyanır mısın? | uyanır mı? | uyanır mıyız? | uyanır mısınız? | uyanırlar mı? |
present continuous | uyanıyor muyum? | uyanıyor musun? | uyanıyor mu? | uyanıyor muyuz? | uyanıyor musunuz? | uyanıyorlar mı? | |
past definite | uyandım mı? | uyandın mı? | uyandı mı? | uyandık mı? | uyandınız mı? | uyandılar mı? | |
past continuous | uyanıyor muydum? | uyanıyor muydun? | uyanıyor muydu? | uyanıyor muyduk? | uyanıyor muydunuz? | uyanıyorlar mıydı? | |
future simple | uyanacak mıyım? | uyanacak mısın? | uyanacak mı? | uyanacak mıyız? | uyanacak mısınız? | uyanacaklar mı? |
negative - declarative
singular | plural | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
indicative | present simple | uyanmam | uyanmazsın | uyanmaz | uyanmayız | uyanmazsınız | uyanmazlar |
present continuous | uyanmıyorum | uyanmıyorsun | uyanmıyor | uyanmıyoruz | uyanmıyorsunuz | uyanmıyorlar | |
past definite | uyanmadım | uyanmadın | uyanmadı | uyanmadık | uyanmadınız | uyanmadılar | |
past continuous | uyanmıyordum | uyanmıyordun | uyanmıyordu | uyanmıyorduk | uyanmıyordunuz | uyanmıyordular | |
future simple | uyanmayacağım | uyanmayacaksın | uyanmayacak | uyanmayacağız | uyanmayacaksınız | uyanmayacaklar |
negative - interrogative
singular | plural | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
1st person | 2nd person | 3rd person | 1st person | 2nd person | 3rd person | ||
ben | sen | o | biz | siz | onlar | ||
indicative | present simple | uyanmaz mıyım? | uyanmaz mısın? | uyanmaz mı? | uyanmaz mıyız? | uyanmaz mısınız? | uyanmazlar mı? |
present continuous | uyanmıyor muyum? | uyanmıyor musun? | uyanmıyor mu? | uyanmıyor muyuz? | uyanmıyor musunuz? | uyanmıyorlar mı? | |
past definite | uyanmadım mı? | uyanmadın mı? | uyanmadı mı? | uyanmadık mı? | uyanmadınız mı? | uyanmadılar mı? | |
past continuous | uyanmıyor muydum? | uyanmıyor muydun? | uyanmıyor muydu? | uyanmıyor muyduk? | uyanmıyor muydunuz? | uyanmıyorlar mıydı? | |
future simple | uyanmayacak mıyım? | uyanmayacak mısın? | uyanmayacak mı? | uyanmayacak mıyız? | uyanmayacak mısınız? | uyanmayacaklar mı? |
Synonyms
- kalkmak
- ayıkmak
Related terms
- uyarmak
- uyanma
- uyanış
- uyanık
- uyanmış
- uyana
- uyanalı
- uyanılmak
- uyandırmak
- uyanmamak
- uyanamamak
- uyanabilmek
References
- Starostin, Sergei; Dybo, Anna; Mudrak, Oleg (2003), “*od-”, in Etymological dictionary of the Altaic languages (Handbuch der Orientalistik; VIII.8), Leiden, New York, Köln: E.J. Brill
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.