բոց
See also: png
Armenian
Etymology
From Old Armenian բոց (bocʿ).
Noun
բոց • (bocʿ)
- flames, blaze, fire
- բոց անել՝ բարձրացնել ― bocʿ anel, barjracʿnel ― to start a fire
- բոց արձակել ― bocʿ arjakel ― (intransitive) to burn (with fire)
- բոց գցել, բոց տալ ― bocʿ gcʿel, bocʿ tal ― to scorch (to burn lightly)
- բոց ու կրակ, կրակ ու բոց ― bocʿ u krak, krak u bocʿ ― 1. on fire (fiery, passionate, ardent); 2. naughty, mischievous, rascally (of a child); 3. passionate, eager, zealous (of a worker)
- (figuratively) passion, ardor, fervor
- (slang) amusing thing, joke
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բոց (bocʿ) | բոցեր (bocʿer) | ||
| dative | բոցի (bocʿi) | բոցերի (bocʿeri) | ||
| ablative | բոցից (bocʿicʿ) | բոցերից (bocʿericʿ) | ||
| instrumental | բոցով (bocʿov) | բոցերով (bocʿerov) | ||
| locative | բոցում (bocʿum) | բոցերում (bocʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բոցը/բոցն (bocʿə/bocʿn) | բոցերը/բոցերն (bocʿerə/bocʿern) | ||
| dative | բոցին (bocʿin) | բոցերին (bocʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բոցս (bocʿs) | բոցերս (bocʿers) | ||
| dative | բոցիս (bocʿis) | բոցերիս (bocʿeris) | ||
| ablative | բոցիցս (bocʿicʿs) | բոցերիցս (bocʿericʿs) | ||
| instrumental | բոցովս (bocʿovs) | բոցերովս (bocʿerovs) | ||
| locative | բոցումս (bocʿums) | բոցերումս (bocʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բոցդ (bocʿd) | բոցերդ (bocʿerd) | ||
| dative | բոցիդ (bocʿid) | բոցերիդ (bocʿerid) | ||
| ablative | բոցիցդ (bocʿicʿd) | բոցերիցդ (bocʿericʿd) | ||
| instrumental | բոցովդ (bocʿovd) | բոցերովդ (bocʿerovd) | ||
| locative | բոցումդ (bocʿumd) | բոցերումդ (bocʿerumd) | ||
Adjective
բոց • (bocʿ) (superlative ամենաբոց)
Declension
nominalized, i-type (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | բոց (bocʿ) | բոցեր (bocʿer) | ||
| dative | բոցի (bocʿi) | բոցերի (bocʿeri) | ||
| ablative | բոցից (bocʿicʿ) | բոցերից (bocʿericʿ) | ||
| instrumental | բոցով (bocʿov) | բոցերով (bocʿerov) | ||
| locative | բոցում (bocʿum) | բոցերում (bocʿerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | բոցը/բոցն (bocʿə/bocʿn) | բոցերը/բոցերն (bocʿerə/bocʿern) | ||
| dative | բոցին (bocʿin) | բոցերին (bocʿerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | բոցս (bocʿs) | բոցերս (bocʿers) | ||
| dative | բոցիս (bocʿis) | բոցերիս (bocʿeris) | ||
| ablative | բոցիցս (bocʿicʿs) | բոցերիցս (bocʿericʿs) | ||
| instrumental | բոցովս (bocʿovs) | բոցերովս (bocʿerovs) | ||
| locative | բոցումս (bocʿums) | բոցերումս (bocʿerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | բոցդ (bocʿd) | բոցերդ (bocʿerd) | ||
| dative | բոցիդ (bocʿid) | բոցերիդ (bocʿerid) | ||
| ablative | բոցիցդ (bocʿicʿd) | բոցերիցդ (bocʿericʿd) | ||
| instrumental | բոցովդ (bocʿovd) | բոցերովդ (bocʿerovd) | ||
| locative | բոցումդ (bocʿumd) | բոցերումդ (bocʿerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
The origin is uncertain. Probably a substrate word related to Latin focus.[1] But Ačaṙyan derives from Proto-Indo-European *bʰo-sk-, from *bʰeh₂- (“to shine”).[2][3]
Noun
բոց • (bocʿ)
- flame
- բոց արձակել ― bocʿ arjakel ― to flame
- (figuratively) energy, fire of love, spiritual light
Declension
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | բոց (bocʿ) | բոցք (bocʿkʿ) | |
| genitive | բոցոյ (bocʿoy) | բոցոց (bocʿocʿ) | |
| dative | բոցոյ (bocʿoy) | բոցոց (bocʿocʿ) | |
| accusative | բոց (bocʿ) | բոցս (bocʿs) | |
| ablative | բոցոյ (bocʿoy) | բոցոց (bocʿocʿ) | |
| instrumental | բոցով (bocʿov) | բոցովք (bocʿovkʿ) | |
| locative | բոց (bocʿ) | բոցս (bocʿs) | |
| a singular genitive բոցւոյ (bocʿwoy) is also attested, which, if reliable, points to nominative *բոցի (*bocʿi) | |||
Derived terms
- անբոց (anbocʿ)
- անբոցակէզ (anbocʿakēz)
- առատաբոց (aṙatabocʿ)
- բազմաբոց (bazmabocʿ)
- բոցագոյն (bocʿagoyn)
- բոցադէզ (bocʿadēz)
- բոցազարդ (bocʿazard)
- բոցազգեստ (bocʿazgest)
- բոցալեզու (bocʿalezu)
- բոցալոյս (bocʿaloys)
- բոցախառն (bocʿaxaṙn)
- բոցախմբեցեալ (bocʿaxmbecʿeal)
- բոցածագումն (bocʿacagumn)
- բոցածաւալ (bocʿacawal)
- բոցածին (bocʿacin)
- բոցակերպ (bocʿakerp)
- բոցակերպեալ (bocʿakerpeal)
- բոցակերպութիւն (bocʿakerputʿiwn)
- բոցակէզ (bocʿakēz)
- բոցակիզագոյն (bocʿakizagoyn)
- բոցակիզեմ (bocʿakizem)
- բոցակիզիմ (bocʿakizim)
- բոցակիզութիւն (bocʿakizutʿiwn)
- բոցակիզում (bocʿakizum)
- բոցակիծ (bocʿakic)
- բոցակնագոյն (bocʿaknagoyn)
- բոցաձեւ (bocʿajew)
- բոցաճաճանչ (bocʿačačančʿ)
- բոցաճօճ (bocʿačōč)
- բոցային (bocʿayin)
- բոցանամ (bocʿanam)
- բոցանիշ (bocʿaniš)
- բոցանիւթ (bocʿaniwtʿ)
- բոցանման (bocʿanman)
- բոցանշան (bocʿanšan)
- բոցանշոյլ (bocʿanšoyl)
- բոցաշարժ (bocʿašarž)
- բոցաշաւեղ (bocʿašaweł)
- բոցաշնչութիւն (bocʿašnčʿutʿiwn)
- բոցաշունչ (bocʿašunčʿ)
- բոցապատ (bocʿapat)
- բոցասնոյց (bocʿasnoycʿ)
- բոցավառեալ (bocʿavaṙeal)
- բոցատապագոյն (bocʿatapagoyn)
- բոցատես (bocʿates)
- բոցատեսակ (bocʿatesak)
- բոցատեսիլ (bocʿatesil)
- բոցատերեւ (bocʿaterew)
- բոցատիպ (bocʿatip)
- բոցափայլ (bocʿapʿayl)
- բոցափայլեմ (bocʿapʿaylem)
- բոցափայլիմ (bocʿapʿaylim)
- բոցեալ (bocʿeal)
- բոցեղէն (bocʿełēn)
- հրաբոց (hrabocʿ)
- ղամբարաբոց (łambarabocʿ)
- ղամպարաբոց (łamparabocʿ)
- սակաւաբոց (sakawabocʿ)
Descendants
- Armenian: բոց (bocʿ)
References
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 191
- Ačaṙyan, Hračʿya (1940) Hayocʿ lezvi patmutʿyun [History of the Armenian Language] (in Armenian), volume I, Yerevan: University Press, pages 42–43
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “բոց”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
Further reading
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “բոց”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “բոց”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.