գինի
Armenian
Etymology
From Old Armenian գինի (gini), from Proto-Indo-European *wóyh₁nom.
Declension
u-type, inanimate (Eastern Armenian)
| singular | plural | |||
|---|---|---|---|---|
| nominative | գինի (gini) | գինիներ (gininer) | ||
| dative | գինու (ginu) | գինիների (ginineri) | ||
| ablative | գինուց (ginucʿ) | գինիներից (gininericʿ) | ||
| instrumental | գինով (ginov) | գինիներով (gininerov) | ||
| locative | գինում (ginum) | գինիներում (gininerum) | ||
| definite forms | ||||
| nominative | գինին (ginin) | գինիները/գինիներն (gininerə/gininern) | ||
| dative | գինուն (ginun) | գինիներին (gininerin) | ||
| 1st person possessive forms (my) | ||||
| nominative | գինիս (ginis) | գինիներս (gininers) | ||
| dative | գինուս (ginus) | գինիներիս (ginineris) | ||
| ablative | գինուցս (ginucʿs) | գինիներիցս (gininericʿs) | ||
| instrumental | գինովս (ginovs) | գինիներովս (gininerovs) | ||
| locative | գինումս (ginums) | գինիներումս (gininerums) | ||
| 2nd person possessive forms (your) | ||||
| nominative | գինիդ (ginid) | գինիներդ (gininerd) | ||
| dative | գինուդ (ginud) | գինիներիդ (gininerid) | ||
| ablative | գինուցդ (ginucʿd) | գինիներիցդ (gininericʿd) | ||
| instrumental | գինովդ (ginovd) | գինիներովդ (gininerovd) | ||
| locative | գինումդ (ginumd) | գինիներումդ (gininerumd) | ||
Old Armenian
Etymology
From Proto-Indo-European *wóyh₁nom. Proto-Kartvelian *ɣwino- is probably borrowed from Proto-Armenian.
Noun
գինի • (gini)
- wine
- 5th century, Yovhan Mandakuni, Čaṙkʿ [Sermons] :
- Այլ գինի և իւղ, ձու, ձուկն, պանիր, կոգի, կաղտի, բածին, շճուկ, կաթն, խեր, և ձկանմորէ, զայս բնաւ ամենևին չէ օրէն և ոչ վայել է ճաշակել ամենայն ումեք, մեծի և փոքու, արդարոյ և մեղաւորի։
- Ayl gini ew iwł, ju, jukn, panir, kogi, kałti, bacin, ščuk, katʿn, xer, ew jkanmorē, zays bnaw amenewin čʿē ōrēn ew očʿ vayel ē čašakel amenayn umekʿ, meci ew pʿokʿu, ardaroy ew meławori.
- Այլ գինի և իւղ, ձու, ձուկն, պանիր, կոգի, կաղտի, բածին, շճուկ, կաթն, խեր, և ձկանմորէ, զայս բնաւ ամենևին չէ օրէն և ոչ վայել է ճաշակել ամենայն ումեք, մեծի և փոքու, արդարոյ և մեղաւորի։
- զուարթանալ սրտի ի գինւոյ, ընդ գինիս մտանել, զգինեօք անկանել, ի գինւոջ լինել ― zuartʿanal srti i ginwoy, ənd ginis mtanel, zgineōkʿ ankanel, i ginwoǰ linel ― to be merry with wine, to drink, to get drunk
- թափել զգինի, սթափել ի գինւոյ ― tʿapʿel zgini, stʿapʿel i ginwoy ― to sleep oneself sober
- զուարթացուցանել ի գինւոյ ― zuartʿacʿucʿanel i ginwoy ― to make tipsy, to fuddle
- պարզել զգինի ― parzel zgini ― to clear the wine
Usage notes
The word has two combining forms: գինե- (gine-) and less common գին- (gin-).
Declension
o-a-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գինի (gini) | գինիք (ginikʿ) | |
| genitive | գինւոյ (ginwoy) | գինեաց (gineacʿ) | |
| dative | գինւոյ (ginwoy) | գինեաց (gineacʿ) | |
| accusative | գինի (gini) | գինիս (ginis) | |
| ablative | գինւոյ (ginwoy) | գինեաց (gineacʿ) | |
| instrumental | գինեաւ (gineaw) | գինեաւք = գինեօք (gineawkʿ = gineōkʿ) | |
| locative | գինի (gini) | գինիս (ginis) |
o-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | գինի (gini) | գինիք (ginikʿ) | |
| genitive | գինւոյ (ginwoy) | գինւոց (ginwocʿ) | |
| dative | գինւոջ (ginwoǰ) | գինւոց (ginwocʿ) | |
| accusative | գինի (gini) | գինիս (ginis) | |
| ablative | գինւոյ (ginwoy) | գինւոց (ginwocʿ) | |
| instrumental | գինւով (ginwov) | գինւովք (ginwovkʿ) | |
| locative | գինւոջ (ginwoǰ) | գինիս (ginis) | |
| note the irregular dative/locative in -ոջ (-oǰ) | |||
Derived terms
- գինարբու (ginarbu)
- գինարբութիւն (ginarbutʿiwn)
- գինարբումն (ginarbumn)
- գինարբուք (ginarbukʿ)
- գինաւէտ (ginawēt)
- գինեակ (gineak)
- գինեբեր (gineber)
- գինեբուխ (ginebux)
- գինեբուղխ (ginebułx)
- գինեգոյն (ginegoyn)
- գինեզանցութիւն (ginezancʿutʿiwn)
- գինեզեխութիւն (ginezexutʿiwn)
- գինեզէն (ginezēn)
- գինեզինիմ (ginezinim)
- գինեզինութիւն (ginezinutʿiwn)
- գինելից (ginelicʿ)
- գինեխազութիւն (ginexazutʿiwn)
- գինեխմեալ (ginexmeal)
- գինեխում (ginexum)
- գինեծախ (ginecax)
- գինեծաղիկ (ginecałik)
- գինեկարաս (ginekaras)
- գինեկէզ (ginekēz)
- գինեկիզութիւն (ginekizutʿiwn)
- գինեհամ (gineham)
- գինեհան (ginehan)
- գինեհատ (ginehat)
- գինեհատութիւն (ginehatutʿiwn)
- գինեհար (ginehar)
- գինեհարիմ (gineharim)
- գինեհարութիւն (gineharutʿiwn)
- գինեճանութիւն (ginečanutʿiwn)
- գինեմ (ginem)
- գինեման (gineman)
- գինեմոլ (ginemol)
- գինեմրուր (ginemrur)
- գինենամ (ginenam)
- գինեպաշտութիւն (ginepaštutʿiwn)
- գինեպետ (ginepet)
- գինեսէր (ginesēr)
- գինեվաճառ (ginevačaṙ)
- գինեվաճառիկ (ginevačaṙik)
- գինետեսակ (ginetesak)
- գինետեսիլ (ginetesil)
- գիներբու (ginerbu)
- գիներբունք (ginerbunkʿ)
- գինեւէտ (ginewēt)
- գինէբեր (ginēber)
- գինէհար (ginēhar)
- գինըմպելիք (ginəmpelikʿ)
- գինըմպու (ginəmpu)
- գինըմպութիւն (ginəmputʿiwn)
- գինըմպուք (ginəmpukʿ)
- գինութիւն (ginutʿiwn)
Descendants
- Armenian: գինի (gini)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “գինի”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “գինի”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “գինի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 214
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.