երկն
Old Armenian
Etymology
The root is երկ- (erk-), from Proto-Indo-European *dwey- (“to fear”). For the sound change see երկու (erku).
Noun
երկն • (erkn)
- birth throes, birth pangs, labour pains
- երկունք ծննդկանի ― erkunkʿ cnndkani ― birth throes
- յերկունս լինել, յերկն հարկանիլ, ունել երկանց, պատել երկանց ― yerkuns linel, yerkn harkanil, unel erkancʿ, patel erkancʿ ― to be in labour, in the pangs of child-birth, to labour
- 5th century AD (disputed), Moses of Chorene, History of the Armenians, ch. 85-87 (Birth of Vahagn)
- Երկնէր երկին, երկնէր երկիր, երկնէր եւ ծովն ծիրանի.
- երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնիկ.
- ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր, ընդ եղեգան փող բոց ելանէր.
- եւ ի բոցոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ. նա հուր հեր ունէր,
- ապա թէ բոց ունէր մօրուս, եւ աչկունքն էին արեգակունք
- Erknēr erkin, erknēr erkir, erknēr ew covn cirani.
- erkn i covun unēr ew zkarmrikn ełegnik.
- ənd ełegan pʿoł cux elanēr, ənd ełegan pʿoł bocʿ elanēr.
- ew i bocʿoyn vazēr xarteaš patanekik. na hur her unēr,
- apa tʿē bocʿ unēr mōrus, ew ačʿkunkʿn ēin aregakunkʿ
- Parturient heaven, parturient earth, parturient also the crimson sea.
- In its labours lay in the sea also the carmine reed.
- Smoke rose from the reed, a flame rose from the reed.
- And from the flame, a red haired boy escaped. Hair he had of fire,
- also a beard he had of flame(s), and his eyes were suns.
- fear, grief, sorrow
Usage notes
Mostly used in the plural.
Declension
n-type
| singular | plural | ||
|---|---|---|---|
| nominative | երկն (erkn) | երկունք (erkunkʿ) | |
| genitive | երկան (erkan) | երկանց (erkancʿ) | |
| dative | երկան (erkan) | երկանց (erkancʿ) | |
| accusative | երկն (erkn) | երկունս (erkuns) | |
| ablative | երկանէ (erkanē) | երկանց (erkancʿ) | |
| instrumental | երկամբ (erkamb) | երկամբք (erkambkʿ) | |
| locative | երկան (erkan) | երկունս (erkuns) |
Derived terms
- ամէներկչոտ (amēnerkčʿot)
- աներկչոտութիւն (anerkčʿotutʿiwn)
- երկաշարութիւն (erkašarutʿiwn)
- երկեցուցանեմ (erkecʿucʿanem)
- երկնեմ (erknem)
- երկնիմ (erknim)
- երկնակից (erknakicʿ)
- երկնչիմ (erknčʿim)
- երկնչոտ (erknčʿot)
- երկնչոտութիւն (erknčʿotutʿiwn)
- երկուցանեմ (erkucʿanem)
- երկչոտ (erkčʿot)
- երկչոտիմ (erkčʿotim)
- երկչոտութիւն (erkčʿotutʿiwn)
Related terms
- երկիւղ (erkiwł)
Descendants
- Armenian: երկունք (erkunkʿ)
References
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “երկն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “երկն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 267
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.