լոյս

լոյս • (loys)

1. Traditional orthography spelling of լույս (luys)

From Proto-Indo-European *lewkos or *lowkos, from *lewk-.

լոյս • (loys)

1. light

   լոյս/լոյս անեղ ― loys/loys aneł ― Eternal Light

   լոյս հաւատոյ, լոյս մտաց ― loys hawatoy, loys mtacʿ ― the light of faith; light of intellect

   լոյս քաղցր ― loys kʿałcʿr ― a gentle light

   լոյս զոդիակոսի ― loys zodiakosi ― northern lights (aurora borealis)

   լոյս ելեկտրական ― loys elektrakan ― electric light

   լոյս կազի ― loys kazi ― gas light

   ի լոյս ― i loys ― by the light of, in broad daylight, openly, visibly

   եղիցի՛ լոյս, եւ եղեւ լոյս ― ełicʿí loys, ew ełew loys ― let there be light! and there was light

   լոյս սո՛ւրբ, ողջո՛յն ընդ քեզ, անդրանիկ դու երկնից ծնունդ, եւ կամ՝ մշտնջենին յաւատակից դու ճառագայթ ― loys súrb, ołǰóyn ənd kʿez, andranik du erknicʿ cnund, ew kam, mštnǰenin yawatakicʿ du čaṙagaytʿ ― hail, Holy Light! offspring of heaven firstborn, or of the Eternal coeternal beam

   չիք լոյս անվթար կամ բաժակ անմրուր ― čʿikʿ loys anvtʿar kam bažak anmrur ― no joy without alloy

   ծագել լուսոյ ― cagel lusoy ― to dawn

   մինչ լոյսն զգիշերն մերկանայր ― minčʿ loysn zgišern merkanayr ― it was scarcely break of day, at day break, at early down

   ի լոյս գալ, ի կենաց հասանել ― i loys gal, i kenacʿ hasanel ― to come out, to appear; to come into the world, to he born; to give birth or life to

   կորուսանել զլոյս աչաց ― korusanel zloys ačʿacʿ ― to lose one's sight

   լոյս տալ աչաց ― loys tal ačʿacʿ ― to open the eyes, to cause to perceive, to warn

   ամփոփել լուսոյ ուրուք ― ampʿopʿel lusoy urukʿ ― no longer to behold the light of day, to die

   ի լոյս ածել, հանել ի լոյս ― i loys acel, hanel i loys ― to bring to light, to discover, to publish, to illustrate

   ի լոյս ընծայել զմատեան ― i loys əncayel zmatean ― to bring out, to publish a work

   լոյս առնուլ ― loys aṙnul ― to see the day; to grow light; to be enlightened, illuminated

   ի լոյս դառնալ ― i loys daṙnal ― to issue from an eclipse

   լոյս տալ ― loys tal ― to instruct, to enlighten

   լոյս աչաց իմոց, լոյսդ իմ անձկութեան ― loys ačʿacʿ imocʿ, loysd im anjkutʿean ― light of my eyes, my life, my heart, my love, my darling, my dearest one, my sweet one

   աչք իմ մի՛ տեսցէն զլոյս ― ačʿkʿ im mí tescʿēn zloys ― may I be struck blind! damn my eyes!

2. brightness, splendour; fire; illumination; day; sun; sky; eye
3. (figuratively) consolation, relief, balm, balsam

• լուսին (lusin), լուսն (lusn), լուցանեմ (lucʿanem)

• Armenian: լույս (luys)

• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “լոյս”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “լոյս”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden, Boston: Brill, page 311
• Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 70
• Olsen, Birgit Anette (1999) The noun in Biblical Armenian: origin and word-formation: with special emphasis on the Indo-European heritage (Trends in linguistics. Studies and monographs; 119), Berlin, New York: Mouton de Gruyter, page 52
• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “լոյս”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy