հասբ
Old Armenian
Etymology
Borrowed from an Iranian descendant of Proto-Iranian *Háćwah (“horse”), probably Northern Kurdish hesp. The only attested form is the n-type instrumental singular հասբամբ (hasbamb) which presupposes a nominative singular *հասբն (*hasbn), but based on the etymology the nominative should rather be reconstructed as *հասբ (*hasb).
The usual reflex of Proto-Iranian *Háĉwah in Armenian is ասպ- (asp-, “horse”), found exclusively in compounds which are wholly-borrowed from Iranian. These are listed in the Related terms section. The only independent usage of the word outside the compounds occurs in the late form հասբ (hasb) in the quoted passage by Karapet Sasnecʿi.
Noun
հասբ • (hasb)
- cavalry, cavalry soldiers, horse
- Synonym: հեծելազօր (hecelazōr)
- 12th century, Karapet Sasnecʿi, Nerbołean yałags varucʿ ew mahuan S. Vardapetin Mesrobay [A Panegyric on the Life and Death of St. Vardapet Mesrob] , (1897 edition, page 18):
- Որ և զմեծ վիրագն և զապականիչ գոռոզն Բարշամ, քառաբիւր գնդաւ և կիսաբիւր հասբամբ հալածական վարէր ընդ Կորդըւիս, և զհսկայասերն՝ առաթուր սատակէր․ և Ասորոց աստուած ընծայէր և հաւասարէր զհարաւայինսն ընդ հարկաւ։
- Or ew zmec viragn ew zapakaničʿ goṙozn Baršam, kʿaṙabiwr gndaw ew kisabiwr hasbamb halacakan varēr ənd Kordəwis, ew zhskayasern, aṙatʿur satakēr; ew Asorocʿ astuac əncayēr ew hawasarēr zharawayinsn ənd harkaw.
- Որ և զմեծ վիրագն և զապականիչ գոռոզն Բարշամ, քառաբիւր գնդաւ և կիսաբիւր հասբամբ հալածական վարէր ընդ Կորդըւիս, և զհսկայասերն՝ առաթուր սատակէր․ և Ասորոց աստուած ընծայէր և հաւասարէր զհարաւայինսն ընդ հարկաւ։
Related terms
given names
- Ասպետ (Aspet)
- Ասպուրակ (Aspurak)
- Ասպուրակէս (Aspurakēs)
- Բիւրասպ (Biwrasp)
- Դրուասպ (Druasp)
- Համազասպ (Hamazasp)
- Շաւասպ (Šawasp)
- Վշնասպ (Všnasp)
Further reading
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971), “ասպ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume I, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page 270ab
- Hübschmann, Heinrich (1897) Armenische Grammatik. 1. Theil: Armenische Etymologie (in German), Leipzig: Breitkopf & Härtel, page 108
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “ասպ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 78a
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.