ունիմ

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *ōpn- suffixed from *ōp- (to achieve). Cognates include Sanskrit अप्नस (ápnas, possession), Avestan 𐬀𐬞𐬀𐬌𐬌𐬈𐬌𐬙𐬌 (apaiieiti, to obtain), Latin apiscor (I achieve), ops (power, wealth), aptus (apt). The verb is suppletive: part of the conjugation is filled by forms of կալում (kalum, I hold).

Verb

ունիմ (unim)  (aorist indicative կալայ)

  1. to have; to take, to hold, to possess, to occupy, to enjoy
    ունել զտեղիunel ztełito stand instead of, to supply the place of
    ունել զգուշութիւնunel zgušutʿiwnto take care, to watch
    ունել ի մտիunel i mtito form a design or project, to propose to oneself, to think to; to retain
    զառաջս ունելzaṙaǰs unelto oppose, to resist, to impede, to hinder; to stand or go before
    զդէմ ունելzdēm unelto make head against, to face, to resist, to oppose, to fight
    պինդ ունել զխոստովանութիւնpind unel zxostovanutʿiwnto keep the faith
    գութ ունել զմէնջgutʿ unel zmēnǰto have pity on us
    ունել զաղանդ, զուսումնunel załand, zusumnto follow the doctrine, to be of the sect of
    զի՞նչ ունիս առնելzi?nčʿ unis aṙnelwhat have you to do?
    կալ զնա զեղջերացնkal zna zełǰeracʿntake it by the horns
    ունել ի Վենետիկ քսան եւ չորս ամunel i Venetik kʿsan ew čʿors amto stay twenty four years in Venice
    հրամայեցին նմա ունել զգլուխ բազմականինhramayecʿin nma unel zglux bazmakaninthey gave him the highest place at the feast
    ի բանի մի՛ ունիքi bani mí unikʿnever mind, do not care for that
    ունել ունէին իւղ՝ այլ ...unel unēin iwł, ayl ...they had indeed oil, but ...
    խօսել կալաւxōsel kalawhe began to speak
  2. to take, to stop, to retain; to seize upon, to become master of, to subject, to subdue; to contain, to enclose; to carry, to support, to sustain
    ունել զոքunel zokʿto stop one, to seize
    ունել առ իւր զխորհուրդսunel aṙ iwr zxorhurdsto keep another's secret
    ի վայր ունել զբարկութիւնi vayr unel zbarkutʿiwnto refrain from anger, to control one's anger
    սրտմտութիւն կալաւ զնաsrtmtutʿiwn kalaw znahe was enraged
    տենդն կալաւ զնաtendn kalaw znathe fever has seized him, he has caught a fever
    ահ կալաւ զիսah kalaw zisfear seized me
    կալարո՛ւք զկիրճս ջրոցնkalarúkʿ zkirčs ǰrocʿnseize the canals!
    դիպող պատասխանեօք ունի զբերանս նոցաdipoł patasxaneōkʿ uni zberans nocʿahe silences them with opportune replies
    ունել զտուննunel ztunnto maintain the honour of the house
  3. to consider, to think to be; to relate to, to refer to
    ունել առ, իբրեւunel aṙ, ibrewto esteem, to repute, to take for, to look upon as, to regard as
    ոչ առ սուտս ունել զձեզočʿ aṙ suts unel zjezI do not take you for liars
    զանձինս առ իմաստունս ունէինzanjins aṙ imastuns unēinthey thought themselves wise
    իբրեւ զմարգարէ ունէին զնաibrew zmargarē unēin znathey looked on him as a prophet
  4. to be able, to know how
    խօսիլ ոչ ունել, ոչ ունել ասելxōsil očʿ unel, očʿ unel aselnot to know how to speak

Conjugation

Derived terms

  • ախտունակ (axtunak)
  • ակնունիմ (aknunim)
  • ամենունակ (amenunak)
  • ամէնունակ (amēnunak)
  • անակնունելի (anaknuneli)
  • անընդունակ (anəndunak)
  • անընդունական (anəndunakan)
  • անընդունակութիւն (anəndunakutʿiwn)
  • անընդունելի (anənduneli)
  • անընդունելութիւն (anəndunelutʿiwn)
  • անընդունող (anəndunoł)
  • անկիրընդունակ (ankirəndunak)
  • անշարունակ (anšarunak)
  • անունակ (anunak)
  • անունող (anunoł)
  • անպարունակ (anparunak)
  • անպարունակելի (anparunakeli)
  • անփառունակ (anpʿaṙunak)
  • աշխարհապարունակ (ašxarhaparunak)
  • առընդունիմ (aṙəndunim)
  • առընդունողութիւն (aṙəndunołutʿiwn)
  • առինչունակ (aṙinčʿunak)
  • առինչունակաբար (aṙinčʿunakabar)
  • առինչունակութիւն (aṙinčʿunakutʿiwn)
  • առվերընդունիմ (aṙverəndunim)
  • աստուածունակ (astuacunak)
  • արժանընդունակ (aržanəndunak)
  • արծաթունակ (arcatʿunak)
  • արձանունակ (arjanunak)
  • արտադիրունող (artadirunoł)
  • արտունող (artunoł)
  • արտունութիւն (artunutʿiwn)
  • արտօնութիւն (artōnutʿiwn)
  • բազմապարունակ (bazmaparunak)
  • բազմունակ (bazmunak)
  • բազմունակութիւն (bazmunakutʿiwn)
  • գանձունակ (ganjunak)
  • գարշունակ (garšunak)
  • գերունակ (gerunak)
  • գերունակազարդ (gerunakazard)
  • գերունակական (gerunakakan)
  • գերունակայութիւն (gerunakayutʿiwn)
  • գերունական (gerunakan)
  • գերունակապէս (gerunakapēs)
  • գերունակափառ (gerunakapʿaṙ)
  • գերունակեալ (gerunakeal)
  • գերունակութիւն (gerunakutʿiwn)
  • գերպարունակ (gerparunak)
  • գերփառունակ (gerpʿaṙunak)
  • դժուարունելի (džuaruneli)
  • դիւրընդունակ (diwrəndunak)
  • երփնունակ (erpʿnunak)
  • ընդունակ (əndunak)
  • ընդունական (əndunakan)
  • ընդունակապէս (əndunakapēs)
  • ընդունակից (əndunakicʿ)
  • ընդունակութիւն (əndunakutʿiwn)
  • ընդունելական (əndunelakan)
  • ընդունելի (ənduneli)
  • ընդունելութիւն (əndunelutʿiwn)
  • ընդունիմ (əndunim)
  • ընդունողականագոյն (əndunołakanagoyn)
  • ընդունողականութիւն (əndunołakanutʿiwn)
  • ընդունողութիւն (əndunołutʿiwn)
  • լուսունակ (lusunak)
  • խաչունակ (xačʿunak)
  • կայտռունակ (kaytṙunak)
  • կատարունութիւն (katarunutʿiwn)
  • կատարօնութիւն (katarōnutʿiwn)
  • կենսունակ (kensunak)
  • կիրընդունակ (kirəndunak)
  • կիրընդունակութիւն (kirəndunakutʿiwn)
  • համունակ (hamunak)
  • հայրունակ (hayrunak)
  • հոգիունակ (hogiunak)
  • հրաշունակ (hrašunak)
  • մակընդունիմ (makəndunim)
  • մաքրունակ (makʿrunak)
  • մերակերպունակ (merakerpunak)
  • մերունակ (merunak)
  • մերունակաբար (merunakabar)
  • մերունական (merunakan)
  • մերունակերպախառնութիւն (merunakerpaxaṙnutʿiwn)
  • մերունակութիւն (merunakutʿiwn)
  • միմեանսունակութիւն (mimeansunakutʿiwn)
  • յառաջունակ (yaṙaǰunak)
  • յարընդունելութիւն (yarəndunelutʿiwn)
  • նախընդունակ (naxəndunak)
  • նախունակ (naxunak)
  • նախունական (naxunakan)
  • ներընդունակ (nerəndunak)
  • ներընդունական (nerəndunakan)
  • ներընդունելի (nerənduneli)
  • ներընդունելութիւն (nerəndunelutʿiwn)
  • ներընդունիմ (nerəndunim)
  • ներունակ (nerunak)
  • ներունական (nerunakan)
  • ներունիմ (nerunim)
  • ներպարունակ (nerparunak)
  • ներպարունակական (nerparunakakan)
  • ներպարունակեմ (nerparunakem)
  • նմանունակ (nmanunak)
  • շարունակ (šarunak)
  • շարունակաբար (šarunakabar)
  • շարունակական (šarunakakan)
  • շարունական (šarunakan)
  • շարունակապէս (šarunakapēs)
  • շարունակեմ (šarunakem)
  • շարունակութիւն (šarunakutʿiwn)
  • շնորհունակ (šnorhunak)
  • ոյն (oyn)
  • ուն (un)
  • ունակ (unak)
  • ունակաբար (unakabar)
  • ունակական (unakakan)
  • ունական (unakan)
  • ունականամ (unakanam)
  • ունականութիւն (unakanutʿiwn)
  • ունակացուցանեմ (unakacʿucʿanem)
  • ունակութիւն (unakutʿiwn)
  • ունելի (uneli)
  • ունելութիւն (unelutʿiwn)
  • ունեւոր (unewor)
  • ունեւորութիւն (uneworutʿiwn)
  • ունող (unoł)
  • ունողութիւն (unołutʿiwn)
  • ունօղ (unōł)
  • չունեւոր (čʿunewor)
  • պարզունակ (parzunak)
  • պարծունակ (parcunak)
  • պարունակ (parunak)
  • պարունակաբար (parunakabar)
  • պարունակագոյն (parunakagoyn)
  • պարունակաթեւեմ (parunakatʿewem)
  • պարունակախօսք (parunakaxōskʿ)
  • պարունակական (parunakakan)
  • պարունական (parunakan)
  • պարունակապէս (parunakapēs)
  • պարունակատեղիմ (parunakatełim)
  • պարունակեմ (parunakem)
  • պարունակութիւն (parunakutʿiwn)
  • պարունող (parunoł)
  • սակաւունակ (sakawunak)
  • վերընդունակ (verəndunak)
  • վերընդունիմ (verəndunim)
  • փայլունակ (pʿaylunak)
  • փառունակ (pʿaṙunak)
  • քաղցրունակ (kʿałcʿrunak)
  • քաջընդունելի (kʿaǰənduneli)
  • քաջունակութիւն (kʿaǰunakutʿiwn)
  • քառունակ (kʿaṙunak)
  • քրիստոսունակ (kʿristosunak)

Descendants

References

  • Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), ունիմ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), ունիմ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
  • Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), ունիմ”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.