պտղաբեր

From Old Armenian պտղաբեր (ptłaber).

• (Eastern Armenian, standard) IPA^(key): [pətʁɑˈbɛɾ]

պտղաբեր • (ptłaber) (superlative ամենապտղաբեր)

1. fruit-bearing, fruitful, fertile, fecund
   • 1869–70, Raffi, Xačʿagołi hišatakaranə [The Memoir of A Cross-Stealer] :

     Որպես չէ կարելի մի վատ, անարգավանդ հողից առողջ և պտղաբեր բույսեր սպասել, այնպես էլ չէ կարելի մի անբարեկարգ երկրից սպասել լավ մարդիկ։

     Orpes čʿē kareli mi vat, anargavand hołicʿ aṙołǰ ew ptłaber buyser spasel, aynpes ēl čʿē kareli mi anbarekarg erkricʿ spasel lav mardik.

     As one cannot expect healthy fruit-bearing plants from a bad, barren soil, so one cannot expect good men from a disorderly country

2. (archaic) carrying fruit or other offerings to the church
3. (figuratively) productive, fruitful, prolific (e.g., of the mind)
   • 1979, Leo Tolstoy (translation), Anna Karenina :

     Որովհետև արդարացի միտքը չի կարող պտղաբեր չլինել։

     Orovhetew ardaracʿi mitkʿə čʿi karoł ptłaber čʿlinel.

     Because a just idea cannot be not fruitful.

• (fruit-bearing): պտղատու (ptłatu)

• “պտղաբեր”, in Žamanakakicʿ hayocʿ lezvi bacʿatrakan baṙaran [Explanatory Dictionary of Contemporary Armenian] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, 1980, page 218a

պտուղ (ptuł, “fruit”) +‎ -ա- (-a-) +‎ բերեմ (berem, “to bear, carry”)

պտղաբեր • (ptłaber)

1. bearing or producing fruit, fructiferous
   • 5th century, Bible, Genesis 1.11:

     Եւ ասաց Աստուած․ բղխեսցէ՛ երկիր բանջար խոտոյ․ սերմանել սերմն ըստ ազգի եւ ըստ նմանութեան․ եւ ծառ պտղաբեր՝ առնել պտուղ ըստ ազգի իւրում․ որոյ սերմն իւր ի նմին ըստ ազգի ի նմանութիւն ի վերայ երկրի […]

     Ew asacʿ Astuac; błxescʿḗ erkir banǰar xotoy; sermanel sermn əst azgi ew əst nmanutʿean; ew caṙ ptłaber, aṙnel ptuł əst azgi iwrum; oroy sermn iwr i nmin əst azgi i nmanutʿiwn i veray erkri […]

   պտղաբեր ծառ ― ptłaber caṙ ― fruit-tree

   պտղաբեր լինել ― ptłaber linel ― to fructify, to bear fruit, to bring forth, to produce; to offer; to render fertile; to profit

2. (figuratively) productive, fruitful, fructuous, fertile
3. that carries presents or offerings

• Armenian: պտղաբեր (ptłaber)

• Ačaṙean, Hračʿeay (1973), “պտղաբեր”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume II, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 663ab
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “պտղաբեր”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “պտղաբեր”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 618b