քիրտն

From *քիտրն (*kʿitrn), from Proto-Indo-European *swidren- or *swidron-, from *sweyd- (“to sweat”).

քիրտն • (kʿirtn)

1. perspiration, sweat

   քիրտն մահու ― kʿirtn mahu ― death sweat, perspiration preceding death

   առատ քիրտն ― aṙat kʿirtn ― copious sweat

   կծու քիրտն ― kcu kʿirtn ― acrid sweat

   գարշահոտ քիրտն ― garšahot kʿirtn ― fetid sweat

   թթու քիրտն ― tʿtʿu kʿirtn ― sour or unpleasant perspiration

   ընդ քիրտն մտանել, հարկանել, ի քրտան լինել ― ənd kʿirtn mtanel, harkanel, i kʿrtan linel ― to sweat, to perspire, to transpire, to be all in a perspiration

   ի քրտունս համակիլ, ողողիլ յաւիշ քրտան ― i kʿrtuns hamakil, ołołil yawiš kʿrtan ― to be all over in a sweat, to be bathed in perspiration

   հարայ ընդ քիրտն ցուրտ ― haray ənd kʿirtn cʿurt ― I fell into a cold sweat

   քիրտն ցուրտ ընդ անդամսն իջանէր ― kʿirtn cʿurt ənd andamsn iǰanēr ― a cold sweat ran from all his members

   ընդ քիրտն եւ ընդ ապաժոյժ գալ ― ənd kʿirtn ew ənd apažoyž gal ― to sweat blood and water, to make great force, to fatigue oneself to death

2. (figuratively) toil, hard work, fatigue, labour, hardship

   քրտամբք երեսաց հայթայթել զկեանս ― kʿrtambkʿ eresacʿ haytʿaytʿel zkeans ― to earn one's bread or livelihood by the sweat of one's brow

• Armenian: քրտինք (kʿrtinkʿ)

• Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “քիրտն”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “քիրտն”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
• Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “քիրտն”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
• Godel, Robert (1975) An introduction to the study of classical Armenian, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, page 79