दुग्ध
See also: देग्धि
Sanskrit
Etymology
From Proto-Indo-Aryan *dugdʰás, from Proto-Indo-Iranian *dʰugdʰás, from Proto-Indo-European *dʰugʰ-tós, from *dʰewgʰ- (“to be productive”). Synchronically analyzable as the past passive participle of the root of दोग्धि (dógdhi, “to milk”).
Pronunciation
Adjective
दुग्ध • (dugdhá)
- milked, milked out, extracted
- sucked out, impoverished
- milked together, accumulated, filled, full
Declension
Masculine a-stem declension of दुग्ध | |||
---|---|---|---|
Nom. sg. | दुग्धः (dugdhaḥ) | ||
Gen. sg. | दुग्धस्य (dugdhasya) | ||
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दुग्धः (dugdhaḥ) | दुग्धौ (dugdhau) | दुग्धाः (dugdhāḥ) |
Vocative | दुग्ध (dugdha) | दुग्धौ (dugdhau) | दुग्धाः (dugdhāḥ) |
Accusative | दुग्धम् (dugdham) | दुग्धौ (dugdhau) | दुग्धान् (dugdhān) |
Instrumental | दुग्धेन (dugdhena) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धैः (dugdhaiḥ) |
Dative | दुग्धाय (dugdhāya) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धेभ्यः (dugdhebhyaḥ) |
Ablative | दुग्धात् (dugdhāt) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धेभ्यः (dugdhebhyaḥ) |
Genitive | दुग्धस्य (dugdhasya) | दुग्धयोः (dugdhayoḥ) | दुग्धानाम् (dugdhānām) |
Locative | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धयोः (dugdhayoḥ) | दुग्धेषु (dugdheṣu) |
Feminine ā-stem declension of दुग्ध | |||
---|---|---|---|
Nom. sg. | दुग्धा (dugdhā) | ||
Gen. sg. | दुग्धायाः (dugdhāyāḥ) | ||
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दुग्धा (dugdhā) | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धाः (dugdhāḥ) |
Vocative | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धाः (dugdhāḥ) |
Accusative | दुग्धाम् (dugdhām) | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धाः (dugdhāḥ) |
Instrumental | दुग्धया (dugdhayā) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धाभिः (dugdhābhiḥ) |
Dative | दुग्धायै (dugdhāyai) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धाभ्यः (dugdhābhyaḥ) |
Ablative | दुग्धायाः (dugdhāyāḥ) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धाभ्यः (dugdhābhyaḥ) |
Genitive | दुग्धायाः (dugdhāyāḥ) | दुग्धयोः (dugdhayoḥ) | दुग्धानाम् (dugdhānām) |
Locative | दुग्धायाम् (dugdhāyām) | दुग्धयोः (dugdhayoḥ) | दुग्धासु (dugdhāsu) |
Neuter a-stem declension of दुग्ध | |||
---|---|---|---|
Nom. sg. | दुग्धम् (dugdham) | ||
Gen. sg. | दुग्धस्य (dugdhasya) | ||
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दुग्धम् (dugdham) | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धानि (dugdhāni) |
Vocative | दुग्ध (dugdha) | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धानि (dugdhāni) |
Accusative | दुग्धम् (dugdham) | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धानि (dugdhāni) |
Instrumental | दुग्धेन (dugdhena) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धैः (dugdhaiḥ) |
Dative | दुग्धाय (dugdhāya) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धेभ्यः (dugdhebhyaḥ) |
Ablative | दुग्धात् (dugdhāt) | दुग्धाभ्याम् (dugdhābhyām) | दुग्धेभ्यः (dugdhebhyaḥ) |
Genitive | दुग्धस्य (dugdhasya) | दुग्धयोः (dugdhayoḥ) | दुग्धानाम् (dugdhānām) |
Locative | दुग्धे (dugdhe) | दुग्धयोः (dugdhayoḥ) | दुग्धेषु (dugdheṣu) |
Declension
Neuter a-stem declension of दुग्ध (dugdhá) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | दुग्धम् dugdhám |
दुग्धे dugdhé |
दुग्धानि / दुग्धा¹ dugdhā́ni / dugdhā́¹ |
Vocative | दुग्ध dúgdha |
दुग्धे dúgdhe |
दुग्धानि / दुग्धा¹ dúgdhāni / dúgdhā¹ |
Accusative | दुग्धम् dugdhám |
दुग्धे dugdhé |
दुग्धानि / दुग्धा¹ dugdhā́ni / dugdhā́¹ |
Instrumental | दुग्धेन dugdhéna |
दुग्धाभ्याम् dugdhā́bhyām |
दुग्धैः / दुग्धेभिः¹ dugdhaíḥ / dugdhébhiḥ¹ |
Dative | दुग्धाय dugdhā́ya |
दुग्धाभ्याम् dugdhā́bhyām |
दुग्धेभ्यः dugdhébhyaḥ |
Ablative | दुग्धात् dugdhā́t |
दुग्धाभ्याम् dugdhā́bhyām |
दुग्धेभ्यः dugdhébhyaḥ |
Genitive | दुग्धस्य dugdhásya |
दुग्धयोः dugdháyoḥ |
दुग्धानाम् dugdhā́nām |
Locative | दुग्धे dugdhé |
दुग्धयोः dugdháyoḥ |
दुग्धेषु dugdhéṣu |
Notes |
|
Derived terms
- गोदुग्धं (godugdhaṃ)
Descendants
- Assamese: দুধ (dudh)
- Awadhi: दूध (dūdh)
- Bengali: দুধ (dudh), → দুগ্ধ (dugdh)
- Garhwali: दूद (dūd)
- Gujarati: દૂધ (dūdh)
- Hindi: दूध (dūdh)
- → Kannada: ದುಗ್ಧ (dugdha)
- Kashmiri: द्वद् (dŏd)
- Kumaoni: [script needed] (dūd(h))
- Lahnda: ਦੁੱਧ (duddh)
- Maharastri Prakrit: 𑀤𑀼𑀤𑁆𑀥 (duddha)
- Marwari: [script needed] (dūdh)
- Nepali: दूध (dūdha)
- Oriya: ଦୁଧ (dudhô)
- Pali: duddha
- Punjabi: ਦੁੱਧ (dudh)
- Romani: thud (Europe), luth (Armenia), dud (Asia)
- Sindhi: [script needed] (ḍ̠udhu)
- Sinhalese: දුදු (dudu)
- → Tamil: துத்தம் (tuttam)
- Urdu: دودھ (dūdh)
References
- Monier Williams (1899), “दुग्ध”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 0483.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.