.
http://www.cdc.gov/pcd/issues/2010/
jan/09_0023_vi.htm. Ñaõ truy caäp [ngaøy].
ÑAÙNH GIAÙ CUÛA CHUYEÂN GIA
Baûn toùm taét
Giôùi thieäu
Caùc baùo caùo gaàn ñaây cho thaáy coù söï gia taêng ñaùng keå tæ leä huùt thuoác ôû nöõ sinh. Chuùng toâi moâ taû khuynh höôùng vaø tieáp caän vôùi vieäc huùt thuoác trong nhoùm hoïc sinh nöõ töø 13 ñeán 15 tuoåi taïi Vieät Namvaø nghieân
cöùu caùc yeáu toá keøm theo.
Phöông phaùp
Chuùng toâi söû duïng caùc döõ lieäu töø caùc hoïc sinh tröôøng trung hoïc cô sôû ñoä tuoåi töø 13 ñeán 15 tuoåi (lôùp 8 – 10) töø Cuoäc Khaûo Saùt Veà Thuoác Laù ôû Thanh Nieân Treân Toaøn Caàu naêm 2007 (Global Youth Tobacco Survey) ñöôïc
tieán haønh ôû 9 tænh thaønh taïi Vieät nam. Chuùng toâi söû duïng phöông phaùp phaân tích hoài qui nhieàu chieàu ñeå xaùc ñònh moái lieân keát giöõa caùc bieán soá ñoäc laäp vôùi tình traïng huùt thuoác vaø khaû naêng seõ huùt thuoác.
Keát quaû
Khuynh höôùng huùt thuoác ôû nöõ sinh laø 1,2% (khoaûng tin caäy [confidence interval, CI] 95%, 0,9-1,5), vaø 1,5% (CI 95%, 1,2-1,9) coù khaû naêng seõ huùt thuoác. Vieäc coù baïn beø huùt thuoác laø nhaø khaû naêng roõ raøng nhaát cho caû tình traïng huùt thuoác vaø khaû naêng seõ huùt
thuoác. Tham gia caùc lôùp hoïc moâ taû veà taùc haïi cuûa vieäc huùt thuoác coù taùc duïng quan troïng veà vieäc giaûm huùt thuoác. Nhöõng nöõ sinh hay xem caùc quaûng caùo thuoác laù thöôøng coù khuynh höôùng tieáp caän vôùi huùt thuoác hôn nhöõng
nöõ sinh khoâng xem.
Keát luaän
Caùc phaùt hieän cuûa chuùng toâi neâu baät nhu caàu ñeå theo ñuoåi caùc chöông trình can thieäp treân cô sôû nhaø tröôøng taïi Vieät Nam cuõng nhö phaûn ñoái caùc quaûng caùo thuoác laù vaø caùch tieáp thò nhaém tôùi ñoái töôïng laø
nöõ sinh.
Quay laïi trang ñaàu
Giôùi thieäu
Söû duïng thuoác laù laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân haøng ñaàu gaây beänh vaø töû vong treân theá giôùi (1,2). Söû duïng thuoác laù coù lieân quan tôùi nhieàu beänh maõn tính, nhö beänh tim maïch, ung thö, beänh ñöôøng hoâ haáp maõn tính,
vaø caùc beänh veà boä maùy tieâu hoùa (1,2). Maëc duø khuynh höôùng huùt thuoác ôû nöõ giôùi thaáp hôn nam giôùi treân theá giôùi (42% nam giôùi vaø 24% nöõ giôùi ôû caùc nöôùc phaùt trieån vaø 48% nam giôùi 7% nöõ giôùi ôû caùc
nöôùc ñang phaùt trieån) (3), vaán ñeà huùt thuoác ôû nöõ giôùi ñaõ thu huùt söï quan taâm ngaøy caøng lôùn vì caùc baùo caùo gaàn ñaây cho bieát möùc ñoä söû duïng thuoác laù cao ôû nöõ sinh (4,5). Ngoaøi ra, phuï nöõ
thöôøng ñoái dieän vôùi caùc nguy cô khaùc veà söùc khoûe, bao goàm caùc moái nguy hieåm trong khi mang thai (ví duï: phôi nhieãm khoùi thuoác laù töø ngöôøi khaùc coù theå daãn ñeán sinh thieáu caân, sinh non) vaø caùc beänh ung thö ôû cô quan sinh saûn
nöõ (nhö ung thö coå töû cung) (4,6). Huùt thuoác laù cuõng aûnh höôûng nghieâm troïng tôùi nöõ giôùi bôûi taùc ñoäng tieâu cöïc leân söùc khoûe cuûa hoï (7).
Nhieàu ngöôøi nöõ baét ñaàu huùt thuoác töø thôøi nieân thieáu, vaø caùc coâ gaùi thöôøng khoù boû thuoác hôn caùc caäu trai vì hoï leä thuoäc nhieàu hôn vaøo haønh vi vaø caùc caûm xuùc tieâu cöïc trong khi coá gaéng boû thuoác (8). Giôø
ñaây moái lo naøy caøng roõ hôn vì ngaønh coâng nghieäp thuoác laù ñang ñaàu tö khaép nôi vaøo caùc chieán dòch quaûng caùo vaø tieáp thò keøm theo tính ñoäc laäp, hình aûnh cô theå kheâu gôïi, quyeán ruõ, laõng maïn, vaø nhöõng chieán dòch naøy
luoân nhaém tôùi nöõ sinh vaø phuï nöõ (4,9,10).
ÔÛ Vieät Nam, khuynh höôùng huùt thuoác ôû nöõ giôùi vaøo naêm 2003 laø khoaûng 1,5% (11). Tuy nhieân, gioáng nhö caùc quoác gia ñang phaùt trieån khaùc taïi Chaâu AÙ,Vieät Nam cuõng bò taùc ñoäng bôûi caùc chieán dòch quaûng baù thuoác laù nhaém tôùi
nöõ giôùi töø caùc coâng ty thuoác laù (10). Vieät Nam ñaõ coù tieán boä khi caám quaûng caùo thuoác laù treân caùc phöông tieän truyeàn thoâng ñaïi chuùng; tuy nhieân, vì caùc chieán thuaät do ngaønh coâng nghieäp thuoác laù söû duïng vaø cuõng vì söï
yeáu keùm cuûa luaät phaùp neân vieäc quaûng baù thuoác laù (nhö caùc ñieåm baùn leû, caùc panoâ quaûng caùo, caùc taëng vaät coù bieåu töôïng nhaõn hieäu thuoác laù, ñaïi dieän coâng ty thuoác laù phaùt thuoác laù mieãn phí) vaãn ñöôïc thöïc
hieän bình thöôøng. Moät nghieân cöùu gaàn ñaây töø Vieät Namcho thaáy raèng hôn 25% nöõ giôùi töø 13 ñeán 25 tuoåi ñaõ ñöôïc khuyeán khích söû duïng thuoác laù töø nhöõng quaûng baù trong voøng 30 ngaøy qua (12). Caùc vaán ñeà lieân
quan tôùi huùt thuoác ôû nöõ giôùi taïi Chaâu A Ùseõ coøn tieáp tuïc toàn taïi cho tôùi theá kyû 21 neáu khoâng coù haønh ñoäng naøo kieàm cheá ñöôïc thaûm hoïa khoùi thuoác töø baây giôø (4).
Baèng caùch söû duïng caùc döõ lieäu thu ñöôïc töø Cuoäc Khaûo Saùt Veà Thuoác Laù ôû Thanh Nieân Toaøn Caàu naêm 2007 (Global Youth Tobacco Survey, GYTS) taïi Vieät Nam, chuùng toâi moâ taû khuynh höôùng vaø khaû naêng seõ huùt thuoác trong nhoùm hoïc sinh nöõ
töø 13 ñeán 15 tuoåi taïi Vieät Nam vaø nghieân cöùu caùc yeáu toá keøm theo. Muïc ñích cuûa chuùng toâi laø cung caáp thoâng tin nhaèm hoaïch ñònh caùc chieán löôïc phoøng ngöøa thích hôïp.
Quay laïi trang ñaàu
Phöông phaùp
Cuoäc Khaûo Saùt Veà Thuoác Laù ôû Thanh Nieân Toaøn Caàu naêm 2007 (2007 GYTS) ñöôïc tieán haønh ôû 9 tænh thaønh taïiVieät Nam (Phía Baéc: Haø Noäi, Haûi Phoøng, Hoøa Bình, Tuyeân Quang; Mieàn Trung: Hueá, Ñaø Naüng; Mieàn Nam: Thaønh phoá Hoà Chí Minh, Laâm
Ñoàng, Tieàn Giang). Nhöõng ngöôøi tham gia vaøo cuoäc khaûo saùt naøy laø nhöõng hoïc sinh cô sôû töø 13 ñeán 15 tuoåi (lôùp 8-10). GYTS laø moät khaûo saùt treân cô sôû nhaø tröôøng taïi moät ñòa ñieåm ñöôïc xaùc ñònh vaø
söû duïng phöông phaùp tieâu chuaån ñeå xaây döïng khung söôøn maãu, choïn löïa caùc tröôøng vaø lôùp hoïc, ñaët caùc baûng caâu hoûi thaêm doø, tieán haønh caùc thuû tuïc taïi choã, vaø xöû lyù caùc döõ lieäu. Moät keá hoaïch
maãu goàm 2 giai ñoaïn ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc döõ lieäu ñaïi dieän daønh cho Vieät Nam. Trong giai ñoaïn ñaàu, seõ choïn ra caùc tröôøng hoïc vôùi xaùc suaát tyû leä vôùi quy moâ ghi danh. Trong giai ñoaïn thöù hai, seõ choïn ra caùc
lôùp hoïc moät caùc ngaãu nhieân, vaø caùc hoïc sinh ôû caùc lôùp naøy ñuû ñieàu kieän tham gia. Baûng caâu hoûi khaûo saùt ñöôïc moâ phoûng theo phieân baûn tieâu chuaån do Trung Tâm Phòng Chống và Kiểm Soát Bệnh vaø Toå Chöùc Y Teá Theá
Giôùi laäp. Caùc döõ lieäu do caùc nhaân vieân phuïc vuï taïi hieän tröôøng thu thaäp töø 9 tænh thaønh. Trong thôøi gian huaán luyeän 2 ngaøy, nhöõng ngöôøi thu thaäp döõ lieäu ñöôïc huaán luyeän ñeå thöïc hieän caùc khaûo saùt maãu
(choïn caùc lôùp) vaø thöïc hieän caùc baûng caâu hoûi theo tieâu chuaån (13).
Tình traïng huùt thuoác vaø khaû naêng seõ huùt thuoác ôû nöõ sinh laø bieán soá phuï thuoäc (Baûng 1). Ba caâu hoûi ñöôïc ñaët ra cho nhöõng ngöôøi tham gia khaûo saùt ñeå ñaùnh giaù khaû naêng seõ huùt thuoác: 1) "Neáu
1 trong nhöõng ngöôøi baïn thaân nhaát cuûa baïn môøi baïn moät ñieáu thuoác, baïn coù huùt khoâng?", 2) "Vaøo baát cöù luùc naøo trong 12 thaùng keá tieáp, baïn coù nghó laø mình seõ huùt moät ñieáu thuoác khoâng?", vaø 3) "Baïn coù nghó laø baïn seõ
huùt thuoác trong 5 naêm tôùi tính töø baây giôø khoâng?" Caùc caâu traû lôøi coù theå laø "nhaát ñònh khoâng," "coù theå khoâng," "coù theå coù," vaø "nhaát ñònh coù". Nhöõng hoïc sinh naøo chöa bao giôø huùt thuoác vaø traû lôøi laø "nhaát
ñònh khoâng" cho caû 3 caâu hoûi seõ ñöôïc xem nhö seõ khoâng huùt thuoác; coøn nhöõng hoïc sinh khaùc thì coù khả năng sẽ huùt thuoác. Caùc bieán soá ñoäc laäp laø tuoåi, nhaän thöùc thoùi quen huùt thuoác, kieán thöùc veà taùc haïi cuûa vieäc
huùt thuoác, tình traïng huùt thuoác cuûa cha meï, tình traïng huùt thuoác cuûa baïn beø, giaùo duïc veà taùc haïi cuûa vieäc huùt thuoác, truy caäp vaøo caùc phöông tieän truyeàn thoâng choáng huùt thuoác, aûnh höôûng töø caùc quaûng caùo huùt thuoác.
Caùc döõ lieäu ñöôïc phaân tích baèng phieân baûn Stata 10 (StataCorp LP,College Station, Texas). Chuùng toâi söû duïng phöông phaùp phaân tích hoài qui nhieàu chieàu ñeå xaùc ñònh moái lieân keát giöõa tình traïng huùt thuoác vaø tieáp caän vôùi vieäc huùt
thuoác cuõng nhö caùc bieán soá lieân quan khaùc. Taát caû döõ lieäu ñöôïc xöû lyù ñeå laøm ñaïi dieän cho toång soá caùc tröôøng hoïc taïi Vieät Nam. Boä Y Teá Vieät Nam ñaõ pheâ chuaån cuoäc khaûo saùt naøy.
Quay laïi trang ñaàu
Keát quaû
Coù toång coäng 8.391 nöõ sinh tuoåi töø 13 ñeán 15 tham gia vaøo Cuoäc Khaûo Saùt Veà Thuoác Laù ôû Thanh Nieân Toøan Caàu naêm 2007 (2007 GYTS) taïi Vieät Nam. Trong soá ñoù, 7.967 (95%) ñaõ traû lôøi taát caû caùc caâu hoûi khaûo saùt. Coù nhöõng tæ leä
töông töï nhöõng ngöôøi tham gia khaûo saùt ôû töøng nhoùm tuoåi (Baûng 2). Hôn phaân nöûa (55,0%) nhöõng ngöôøi tham gia khaûo saùt coù boá hay meï huùt thuoác, vaø 2% nhöõng ngöôøi tham gia cho bieát coù caû cha laãn meï
huùt thuoác. Khoaûng 38% nhöõng ngöôøi tham gia khaûo saùt coù baïn beø thaân huùt thuoác. Khuynh höôùng huùt thuoác hieän nay ôû nöõ sinh tuoåi töø 13 ñeán 15 laø 1,2% vaø 1,5% nhöõng ngöôøi tham gia khaûo saùt coù khaû naêng seõ huùt thuoác (Baûng 3). Khuynh höôùng huùt thuoác laù hieän nay ôû nhoùm nöõ sinh 15 tuoåi cao hôn nhieàu so vôùi nhoùm nöõ sinh nhoû tuoåi hôn.
Nhoùm nöõ sinh noùi raèng huùt thuoác laù giuùp hoï caûm thaáy thoaûi maùi hôn cao gaáp hai laàn nhoùm khoâng nghó nhö vaäy (Baûng 4). Nhoùm nöõ sinh cho raèng huùt thuoác laù giuùp hoï troâng haáp daãn hôn coù khaû naêng trôû thaønh
ngöôøi huùt thuoác vaø deã coù khaû naêng seõ huùt thuoác cao hôn nhoùm nöõ sinh cho raèng huùt thuoác laù troâng ít haáp daãn hôn hoaëc chaúng coù gì khaùc bieät. Nhöõng ngöôøi tham gia coù baïn beø thaân huùt thuoác coù khaû naêng huùt thuoác cao hôn 6
laàn vaø coù nguy cô seõ huùt thuoác cao gaáp 3 laàn so vôùi nhöõng ngöôøi tham gia coù baïn beø thaân thieát khoâng huùt thuoác.
AÛnh höôûng töø caùc quaûng caùo huùt thuoác laøm gia taêng khaû naêng trôû thaønh moät ngöôøi huùt thuoác hieän nay cuõng nhö khaû naêng seõ huùt thuoác, nhöng chæ ñaùng keå ñoái vôùi khaû naêng seõ huùt thuoác. Hieåu bieát toát veà taùc
haïi cuûa vieäc hít khoùi thuoác töø ngöôøi khaùc coù lieân quan tôùi vieäc giaûm khaû naêng trôû thaønh moät ngöôøi huùt thuoác hieän nay vaø giaûm khaû naêng seõ huùt thuoác. Nhöõng nöõ sinh naøo coù tham döï caùc lôùp hoïc noùi veà taùc
haïi cuûa huùt thuoác thì ít khaû naêng trôû thaønh moät ngöôøi huùt thuoác hôn laø nhöõng nöõ sinh khoâng tham döï. Nhöõng nöõ sinh coù truy caäp vaøo caùc phöông tieän truyeàn thoâng choáng huùt thuoác thì ít coù khaû naêng seõ huùt thuoác
hôn nhöõng nöõ sinh khoâng truy caäp.
Quay laïi trang ñaàu
Thaûo luaän
Chuùng toâi phaùt hieän ra moät khuynh höôùng huùt thuoác ôû nöõ sinh tuoåi töø 13 ñeán 15 taïi Vieät Nam thaáp hôn so vôùi 2003 GYTS taïiVieät Nam (1,5%) (11). Chuùng toâi cuõng phaùt hieän ra moät khuynh höôùng huùt thuoác thaáp hôn tröôùc ñaây ôû nhoùm
nöõ sinh cuûa toaøn boä vuøng Taây Thaùi Bình Döông töø naêm 1999 tôùi 2005 (3,3%) (14). Caùc phaùt hieän cuûa chuùng toâi cho thaáy raèng Vieät Namcoù leõ ñaõ thaønh coâng trong vieäc ngaên ngöøa vaø kieåm soaùt huùt vaø söû duïng thuoác laù ôû nöõ
sinh. Tuy nhieân, caùc noã löïc caàn phaûi ñöôïc tieáp tuïc nhaèm duy trì vaø thuùc ñaåy thaønh coâng ban ñaàu naøy.
Chuùng toâi phaùt hieän 1,5% nöõ sinh chöa bao giôø huùt thuoác deãù coù khaû naêng seõ huùt thuoác. Khaû naêng seõ huùt thuoác laø moät moái lo cho söùc khoûe coäng ñoàng vì noù laø moät ñieàu tieân ñoaùn quan troïng cho vieäc baét ñaàu huùt thuoác
vaø nghieän huùt thuoác (15-18). Nhieàu ngöôøi huùt thuoác lôùn tuoåi baét ñaàu huùt thuoác khi coøn laø thieáu nieân hoaëc thanh nieân. Hôn theá nöõa, coù theå can thieäp vaøo khaû naêng seõ huùt thuoác (19). Moät söï can thieäp toaøn dieän choáng laïi vieäc
söû duïng thuoác laù laø caàn thieát ñeå chaën ñöùng con ñöôøng töø khaû naêng seõ huùt thuoác tôùi vieäc baét ñaàu huùt thuoác.
Caùc phaùt hieän cuûa chuùng toâi cho thaáy raèng coù baïn beø huùt thuoác laø ñieàu tieân ñoaùn maïnh nhaát cho tình traïng huùt thuoác vaø khaû naêng seõ huùt thuoác. Caùc khaûo saùt quoác teá tröôùc ñaây cuõng cho thaáy moät moái lieân keát maïnh
meõ giöõa nhöõng ngöôøi baïn thaân huùt thuoác vaø tình traïng huùt thuoác (20,21). Taïi Vieät Nam, moái lieân heä baïn beø laø moät phaàn cuûa quaù trình phaùt trieån cuûa thanh thieáu nieân, vaø söùc eùp cuûa baïn beø laø moät trong nhöõng lyù do phoå
bieán nhaát maø nhöõng baïn treû baét ñaàu huùt thuoác. Duy trì moät moâi tröôøng khoâng huùt thuoác seõ giaûm ñi khaû naêng moät hoïc sinh naøo ñoù baét ñaàu huùt thuoác. Moâi tröôøng hoïc vaán cho thaáy ñaõ aûnh höôûng leân khaû naêng
seõ huùt thuoác trong hoïc sinh taïi Laøo, Campuchia vaø Vieät Nam (22).
Ngöôïc laïi vôùi caùc phaùt hieän cho raèng chöông trình ngöøa huùt thuoác treân cô sôû nhaø tröôøng khoâng coù thaønh coâng laâu daøi trong vieäc ngaên khoâng cho thanh thieáu nieân huùt thuoác (23), chuùng toâi phaùt hieän ra raèng thöïc hieän caùc
lôùp hoïc ôû tröôøng nhaèm giaûi thích taùc haïi cuûa huùt thuoác coù lieân quan tôùi vieäc giaûm ñaùng keå khuynh höôùng huùt thuoác ôû caùc nöõ sinh ñaõ tham döï caùc lôùp hoïc naøy. Phaùt hieän naøy neâu baät nhu caàu thieát laäp
caùc chöông trình can thieäp treân cô sôû laø caùc tröôøng hoïc taïi Vieät Nam. Caùc chöông trình naøy neân cung caáp thoâng tin veà caùc vaán ñeà ñaëc bieät tôùi phuï nöõ (nhö caùc beänh ung thö ôû cô quan sinh saûn nöõ). Moät chöông
trình goàm nhöõng thoâng tin veà taùc haïi cuûa huùt thuoác ñaõ phaùt huy hieäu quaû trong vieäc thay ñoåi thaùi ñoä cuûa treû ñoái vôùi vieäc huùt thuoác; thaùi ñoä vaø kyõ naêng töø choái laø ñieàu tieân ñoaùn chính khi coù döï ñònh
huùt thuoác (24). Moät chöông trình khaùc treân cô sôû laø caùc tröôøng hoïc daønh cho vieäc ngöøng huùt thuoác ôû thanh thieáu nieân ñaõ mang laïi taùc duïng ñaùng keå leân thoùi quen huùt thuoác cuûa nhöõng ngöôøi tham gia (25).
Chuùng toâi phaùt hieän nhöõng nöõ sinh thöôøng xem caùc quaûng caùo thuoác laù thöôøng coù khaû naêng seõ huùt thuoác hôn nhöõng nöõ sinh khoâng xem. Caùc khaûo saùt quoác teá cho thaáy laø xem quaûng caùo vaø quaûng baù thuoác coù lieân quan tôùi
khaû naêng thanh thieáu nieân baét ñaàu huùt thuoác (26). Khaùm phaù cuûa chuùng toâi nhaán maïnh tôùi nhu caàu phaûn ñoái caùc chieâu thöùc quaûng caùo vaø tieáp thò thuoác laù nhaém tôùi caùc coâ gaùi treû.
Khaûo saùt cuûa chuùng toâi coù moät soá haïn cheá. Thöù nhaát, döõ lieäu töø GYTS laø töï baùo caùo. Maëc duø Brener vaø caùc taùc giaû khaùc cho thaáy caùc keát quaû ñaùng tin caäy veà vieäc huùt thuoác ôû thanh thieáu nieân khi döõ lieäu naøy
ñöôïc töï baùo caùo (27), nhöng tính chính xaùc cuûa baùo caùo naøy chöa ñöôïc bieát ñeán ôû Vieät Nam. Thöù hai, GYTS ñöôïc thöïc hieän cho nhöõng thanh nieân coøn ñang ñi hoïc vaøo ngaøy khaûo saùt vaø nhöõng ngöôøi ñaõ
hoaøn thaønh cuoäc khaûo saùt; vì vaäy, caùc phaùt hieän naøy coù theå mang tính baûo thuû. Thöù ba, GYTS chæ giôùi haïn ôû thanh nieân ñang ñi hoïc vaø khoâng bao goàm thanh nieân beân ngoaøi moâi tröôøng hoïc ñöôøng. Thöù tö, moät vaøi bieán soá,
nhö caùc thoâng ñieäp cuûa phöông tieän truyeàn thoâng choáng huùt thuoác vaø baûng quaûng caùo thuoác laù (ñaëc bieät neáu caùc bieán soá naøy khoâng phaûi laø caùc trò soá trung bình ôû tröôøng hoïc), coù theå seõ leä thuoäc vaøo vieäc khaû naêng
seõ huùt thuoác hay tình traïng huùt thuoác ôû nöõ sinh. Cuoái cuøng, giaù trò döï ñoaùn cho khaû naêng seõ huùt thuoác khoâng ñöôïc bieát ñeán ôû caùc quoác gia thu nhaäp trung bình vaø thaáp.
Vieäc huùt thuoác ôû nöõ giôùi noùi chung taïi Vieät Nam khoâng ñöôïc noùi ñeán nhieàu. Chuùng toâi cung caáp chöùng cöù veà vaán ñeà huùt thuoác ôû nhöõng nöõ sinh taïi Vieät Nam vaø caùc moái töông quan cuûa noù. Caùc phaùt hieän
töø khaûo saùt cuûa chuùng toâi coù theå ñöôïc söû duïng khi noùi veà vieäc huùt thuoác laù ôû nöõ sinh taïi Vieät Nam vaø caùc quoác gia khaùc.
Quay laïi trang ñaàu
Lôøi caûm ôn
Chuùng toâi xin caûm ôn VINACOSH (Vietnam Steering Committee on Smoking and Health, Ban Chuû Nhieäm Chöông Trình Phoøng Choáng Taùc Haïi Thuoác Laù Vieät Nam) vaø nhoùm GYTS cuûa Vieät Nam ñaõ cung caáp ñaày ñuû caùc döõ lieäu. Chuùng toâi cuõng xin caûm ôn caùc nhaän xeùt vaø caùc soá
lieäu cung caáp cuûacaùc ñoàng nghieäp töø Vaên Phoøng Toå Chöùc Y Teá Theá Giôùi taïi Vieät Nam, Hoäi Y Teá Coâng Coäng Vieät Nam, vaø Nhòp Caàu Söùc Khoûe Vieät Nam.
Quay laïi trang ñaàu
Thoâng Tin Taùc Giaû
Taùc Giaû Giao Dòch/Phaûn Hoài: Hoang Van Minh, Baùc só Y Khoa, Tieán Só, Khoa Söùc Khoe Coäng Ñoàngá, Ñaïi Hoïc Y Haø Noäi Vieät Nam, Soá 1, Toân Thaát Tuøng, Ñoáng Ña, Haø Noäi, Vieät Nam. Ñieän thoaïi: 84913392717. E-mail:
hvminh71@yahoo.com.
Taùc Giaû Lieân Keát: Phan Thi Hai, Ly Ngoc Kinh, Ban Chuû Nhieäm Chöông Trình Phoøng Choáng Taùc Haïi Thuoác Laù, Haø Noäi, Vieät Nam; Kim Bao Giang, Ñaïi Hoïc Y Haø Noäi, Haø Noäi, Vieät Nam.
Quay laïi trang ñaàu
Taøi lieäu tham khaûo
- World health report 2002: reducing risks, promoting healthy life.
Geneva (CH): World Health Organization; 2003.
- Jha P, Chaloupka FJ. Tobacco control in developing countries. Oxford
(UK): Oxford University Press; 2000.
- Tobacco or health: a global status report. Geneva (CH): World Health Organization; 1997.
- Mackay J, Amos A.
Women and tobacco. Respirology 2003;8:123-30.
- Global Youth Tobacco Survey Collaborating Group.
Differences in worldwide tobacco use by gender: findings from the Global Youth Tobacco Survey. J Sch Health 2003;73(6):207-15.
- Women and smoking: a report of the Surgeon General. Washington (DC): US Department of Health and Human Services, Public Health Service, Office of the Surgeon General; 2001.
- Esson KM, Leeder SR. The millennium development goals and tobacco control. Geneva (CH): World Health Organization; 2004.
- Ernster V. Impact of tobacco on women’s health. Geneva (CH): World Health Organization; 2001.
- Women and the tobacco epidemic: challenges for the 21st century. Geneva (CH): World Health Organization; 1997.
- Kaufman NJ, Nichter M. The marketing of tobacco to women: global perspectives. Geneva (CH): World Health Organization; 2001.
- The 2003 GYTS in Vietnam: a preliminary report on youth tobacco use. Hanoi (VN): Ministry of Health of Vietnam; 2003.
- Ha T, Anh PTH, Quan ND, Thanh VPN. Smoking in girls and young women in Vietnam. Hanoi (VN): Health Bridge Vietnam; 2008.
- GTSS Collaborative Group.
The Global Tobacco Surveillance System. Tob Control 2006;15(Supplement 2):ii1-3.
- Warren CW, Jones NR, Eriksen MP, Asma S.
Patterns of global tobacco use in young people and implications for future chronic disease burden in adults. Lancet 2006;367(9512):749-53.
- Pierce JP, Choi WS, Gilpin EA, Farkas AJ, Merritt RK.
Validation of susceptibility as a predictor of which adolescents take up smoking in the United States. Health Psychol 1996;15(5):355-61.
- Unger JB, Johnson CA, Stoddard JL, Nezami E, Chou CP.
Identification of adolescents at risk for smoking initiation: validation of a measure of susceptibility. Addict Behav 1997;22(1):81-91.
- Choi WS, Gilpin EA, Farkas AJ, Pierce JP.
Determining the probability of future smoking among adolescents. Addiction 2001;96(2):313-23.
- Huang M, Hollis J, Polen M, Lapidus J, Austin D.
Stages of smoking acquisition versus susceptibility as predictors of smoking initiation in adolescents in primary care. Addict Behav 2005;30(6):1183-94.
- Meshack AF, Hu S, Pallonen UE, McAlister AL, Gottlieb N, Huang P.
Texas
Tobacco Prevention Pilot initiative: processes and effects. Health Educ Res 2004;19(6):657-68.
- Sasco AJ, Kleihues P.
Why can’t we convince the young not to smoke? Eur J Cancer 1999;35(14):1933-40.
- Kobus K.
Peers and adolescent smoking. Addiction 2003;98(Suppl
1):37-55.
- Guindon GE, Georgiades K, Boyle MH.
Susceptibility to smoking among South East Asian youth: a multilevel analysis. Tob Control 2008;17(3):190-7.
- Wiehe SE, Garrison MM, Christakis DA, Ebel BE, Rivara FP.
A systematic review of school-based smoking prevention trials with long-term follow-up. J Adolesc Health 2005;36(3):162-9.
- McGahee TW, Tingen MS. The effects of a smoking prevention curriculum on fifth-grade children’s attitudes, subjective norms and refusal skills. Southern Online Journal of Nursing Research 2000;1(2).
- Adelman WP, Duggan AK, Hauptman P, Joffe A.
Effectiveness of a high school smoking cessation program. Pediatrics 2001;107(4):E50.
- Lovato C, Linn G, Stead LF, Best A.
Impact of tobacco advertising and promotion on increasing adolescent smoking behaviours. Cochrane Database Syst Rev 2003(4):CD003439.
- Brener ND, Kann L, McManus T, Kinchen SA, Sundberg EC, Ross JG.
Reliability of the 1999 youth risk behaviors survey questionnaire 2002. J Adolesc Health 2002;31(4):336-42.
Quay laïi trang ñaàu
