Mụn Giộp Sinh Dục - Tờ Thông Tin của Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC)

Mụn giộp là bệnh lây truyền qua đường tình dục (STD) phổ biến, và bất cứ người nào có quan hệ tình dục đều có thể mắc phải. Ða số những người bị nhiễm vi rút này đều không có triệu chứng. Ðiều quan trọng phải biết là ngay cả khi không lộ rõ dấu hiệu, bệnh vẫn có thể lây lan sang các bạn tình.

Mụn giộp sinh dục là gì?

Mụn giộp sinh dục là STD do hai loại vi rút gây ra. Các vi rút này được gọi là herpes simplex loại 1 và herpes simplex loại 2.

Mụn giộp sinh dục phổ biến tới mức nào?

Mụn giộp sinh dục là bệnh thường thấy ở Hoa Kỳ. Tại Hoa Kỳ, cứ sáu người thuộc độ tuổi 14 tới 49 thì có một người bị mụn giộp sinh dục.  

Mụn giộp sinh dục lây lan như thế nào?

Có thể bị nhiễm mụn giộp khi quan hệ tình dục qua miệng, âm đạo hoặc hậu môn với người bệnh.

Chất dịch ở vết lở mụn giộp có chứa vi rút, và nếu tiếp xúc với chất dịch đó thì có thể nhiễm bệnh. Bạn cũng có thể mắc mụn giộp từ người bạn tình bị bệnh nhưng không lộ rõ mụn lở hoặc không biết mình đã nhiễm trùng, vì vi rút có thể truyền qua da và lây lan sang (các) bạn tình của bạn.

Làm thế nào để tránh bị mắc mụn giộp?

Có thể bảo vệ bản thân và phòng tránh mụn giộp bằng cách:

• Không quan hệ tình dục;
• Duy trì mối quan hệ một vợ một chồng lâu dài từ cả hai phía với người bạn tình đã được xét nghiệm và có kết quả kiểm tra âm tính với STD;
• Sử dụng bao cao su latex và tấm bảo vệ miệng đúng cách mỗi khi quan hệ tình dục.

Triệu chứng mụn giộp có thể xuất hiện ở vùng sinh dục đã được bao cao su latex che phủ (ở cả nam và nữ). Tuy nhiên, tình trạng này cũng có thể bộc phát tại khu vực chưa được bao cao su che phủ, vì vậy bao cao su chưa phải là biện pháp bảo vệ trọn vẹn chống lại mụn giộp.

Tôi đang mang thai. Mụn giộp sinh dục có thể ảnh hưởng ra sao tới con tôi?

Nếu bạn có thai và bị mụn giộp sinh dục thì càng cần phải được chăm sóc tiền sản. Bạn cần báo cho bác sĩ biết nếu từng có triệu chứng, đã phơi nhiễm hoặc có kết quả chẩn đoán bị mụn giộp sinh dục. Ðôi khi bệnh mụn giộp sinh dục cũng làm cho bị sẩy thai. Và cũng có thể làm cho dễ sinh con thiếu tháng. Nhiễm mụn giộp có thể truyền từ người mẹ sang em bé sắp ra đời và gây nhiễm trùng có nguy cơ tử vong (mụn giộp ở trẻ mới sinh). Ðiều quan trọng là phải tránh để bị nhiễm mụn giộp trong thai kỳ.

Nếu bạn đang mang thai và bị mụn giộp sinh dục thì có thể nên dùng thuốc trị mụn giộp vào cuối thai kỳ để giảm thiểu nguy cơ xuất hiện bất cứ triệu chứng nào, và tránh truyền bệnh cho con. Bác sĩ phải thận trọng khám các triệu chứng của bạn trong quá trình sinh nở. Nếu phát hiện sản phụ bị mụn giộp lúc lâm bồn thì thường sẽ áp dụng cách ‘sinh mổ’.

Làm sao biết mình có bị mụn giộp sinh dục không?

Ða số những người bị mụn giộp đều không có triệu chứng, hoặc triệu chứng rất nhẹ. Bạn có thể không nhận thấy các triệu chứng nhẹ hoặc lầm lẫn với tình trạng khác ở da, chẳng hạn như mụt nhọt hay lông quặm. Và do đó, hầu hết những người nhiễm mụn giộp đều không biết mình bị bệnh.

Chỗ lở mụn giộp sinh dục thường xuất hiện dưới dạng một hay nhiều mụn giộp ở trên hoặc xung quanh bộ phận sinh dục, trực tràng hay miệng. Mụn giộp vỡ ra, để lại những vết lở khá đau, và có thể nhiều tuần sau đó mới lành hẳn. Ðôi khi các triệu chứng này được gọi là "tình trạng bộc phát". Trong lần bộc phát đầu tiên, bệnh nhân cũng có thể có những triệu chứng giống cảm cúm, chẳng hạn như sốt, đau nhức cơ thể, hoặc sưng hạch.

Mụn giộp sinh dục thường có cơn bộc phát lặp lại, nhất là trong năm đầu tiên sau khi nhiễm bệnh. Các cơn bộc phát lặp lại thường ngắn hơn và ít trầm trọng hơn so với lần đầu. Bệnh có thể tiềm ẩn trong cơ thể suốt phần đời còn lại của bạn, nhưng số lần bộc phát có xu hướng giảm dần qua nhiều năm.

Bạn nên để bác sĩ kiểm tra nếu bạn phát hiện thấy bất kỳ triệu chứng nào trong số này, hoặc nếu người bạn tình của bạn mắc STD hay có triệu chứng mắc một STD, chẳng hạn như đau bất thường, dịch tiết nặng mùi, cảm giác nóng rát khi tiểu tiện, hoặc với riêng phụ nữ là ra máu giữa các chu kỳ kinh nguyệt.

Làm sao bác sĩ biết tôi có bị mụn giộp không?

Thường thì người chăm sóc sức khỏe chỉ cần xem xét triệu chứng là có thể chẩn đoán được bệnh mụn giộp sinh dục. Họ cũng có thể lấy mẫu từ (các) mụn lở để xét nghiệm. Nói chuyện cởi mở và trung thực với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn và hỏi xem bạn có nên đi xét nghiệm mụn giộp hoặc các STD khác không.

Mụn giộp có thể chữa khỏi hay không?

Không có cách chữa khỏi mụn giộp. Nhưng vẫn có thuốc phòng ngừa hoặc thu ngắn thời gian bộc phát. Có thể dùng một trong những thuốc trị mụn giộp này hàng ngày, nhờ vậy sẽ khó truyền bệnh sang (các) bạn tình.

Sẽ ra sao nếu tôi không đồng ý cho điều trị?

Mụn giộp có thể gây ra nhiều vết lở rất đau ở vùng sinh dục, và có thể càng trầm trọng hơn ở những người có hệ miễn dịch bị ức chế. Nếu chạm phải chỗ mụn lở hoặc chất dịch từ vết lở thì có thể truyền mụn giộp sang bộ phận khác của cơ thể, chẳng hạn như mắt. Ðừng chạm vào chỗ lở hay chất dịch để khỏi lây lan mụn giộp sang những bộ phận khác của cơ thể. Nếu lỡ chạm vào vết lở hoặc chất dịch thì lập tức rửa tay thật kỹ để khỏi lây bệnh.

Một vài người bị mụn giộp sinh dục cũng lo ngại về ảnh hưởng của bệnh đối với tình trạng sức khỏe tổng quát, đời sống tình dục và các mối quan hệ. Tốt nhất là bạn nên bàn luận với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe về những bận tâm đó, và điều cũng quan trọng không kém là phải nhìn nhận rằng, tuy không thể chữa khỏi mụn giộp nhưng có thể kiểm soát bệnh. Kết quả chẩn đoán mụn giộp sinh dục có thể ảnh hưởng đến cảm nhận của bạn về các mối quan hệ tình dục hiện tại hay trong tương lai, nhưng điều quan trọng là phải hiểu cách bàn luận với bạn tình về STD. Bạn có thể tìm đến một nguồn thông tin sau đây: Cuộc Vận Ðộng GYT (GYT Campaign), http://npin.cdc.gov/stdawareness/GYT.aspx  

Nếu bạn đang mang thai thì có thể gặp phải vấn đề đối với bản thân và em bé sắp ra đời. Xem phần "Tôi đang mang thai. Mụn giộp sinh dục có thể ảnh hưởng ra sao tới con tôi?" bên trên để biết thêm thông tin về vấn đề này.

Có thể quan hệ tình dục không nếu bị mụn giộp?

Nếu bạn bị mụn giộp thì phải cho (các) bạn tình biết cùng với nguy cơ liên quan. Nếu sử dụng bao cao su thì có thể giúp giảm bớt nguy cơ này, nhưng sẽ không hoàn toàn loại bỏ được rủi ro. Không bị mụn lở hay những triệu chứng mụn giộp khác thì cũng có thể giảm bớt nguy cơ, nhưng cũng chưa là giải pháp trọn vẹn. Ngay cả khi bạn không có bất cứ triệu chứng nào thì vẫn có thể lây bệnh cho người bạn tình.

Có mối liên quan gì giữa mụn giộp sinh dục và HIV?

Mụn giộp sinh dục có thể gây ra mụn lở hoặc vết hở trên da hoặc niêm mạc miệng, âm đạo và trực tràng. Mụn lở ở vùng sinh dục (do mụn giộp gây ra) sẽ rất dễ chảy máu. Khi vết lở tiếp xúc với miệng, âm đạo hoặc trực tràng (trong lúc quan hệ tình dục) thì làm tăng nguy cơ lây lan hay nhiễm HIV nếu bạn hoặc người bạn tình đã nhiễm HIV.

Tôi có thể lấy thêm thông tin ở đâu?

Ban Phòng Chống Bệnh Lây Nhiễm Qua Ðường Tình Dục (DSTDP)
Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC)
www.cdc.gov/std

Các yêu cầu cho biết dữ liệu sức khỏe cá nhân và thông tin về STD:

Trung Tâm Liên Lạc CDC-INFO
1-800-CDC-INFO (1-800-232- 4636)
Liên lạc www.cdc.gov/info 

Các nguồn thông tin:

Mạng Lưới Thông Tin Phòng Ngừa Quốc Gia CDC (NPIN)
https://npin.cdc.gov/disease/stds
P.O. Box 6003
Rockville, MD 20849-6003
E-mail: npin-info@cdc.gov

Hiệp Hội Sức Khỏe Tình Dục Hoa Kỳ (ASHA)
http://www.ashasexualhealth.org/
P.O. Box 13827
Research Triangle Park, NC 27709-3827
1-800-783-9877

Lần duyệt xét cuối: Ngày 23 tháng Giêng, 2014