հարկ
Armenian
Etymology 1
From Old Armenian յարկ (yark).
Alternative forms
- յարկ (yark) (traditional orthography spelling)
Noun
հարկ • (hark)
Declension
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | հարկ (hark) | հարկեր (harker) | ||
dative | հարկի (harki) | հարկերի (harkeri) | ||
ablative | հարկից (harkicʿ) | հարկերից (harkericʿ) | ||
instrumental | հարկով (harkov) | հարկերով (harkerov) | ||
locative | հարկում (harkum) | հարկերում (harkerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | հարկը/հարկն (harkə/harkn) | հարկերը/հարկերն (harkerə/harkern) | ||
dative | հարկին (harkin) | հարկերին (harkerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | հարկս (harks) | հարկերս (harkers) | ||
dative | հարկիս (harkis) | հարկերիս (harkeris) | ||
ablative | հարկիցս (harkicʿs) | հարկերիցս (harkericʿs) | ||
instrumental | հարկովս (harkovs) | հարկերովս (harkerovs) | ||
locative | հարկումս (harkums) | հարկերումս (harkerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | հարկդ (harkd) | հարկերդ (harkerd) | ||
dative | հարկիդ (harkid) | հարկերիդ (harkerid) | ||
ablative | հարկիցդ (harkicʿd) | հարկերիցդ (harkericʿd) | ||
instrumental | հարկովդ (harkovd) | հարկերովդ (harkerovd) | ||
locative | հարկումդ (harkumd) | հարկերումդ (harkerumd) |
Descendants
- Georgian: ხარგა (xarga) (possibly)
Etymology 2
From Old Armenian հարկ (hark).
Noun
հարկ • (hark)
Declension
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | հարկ (hark) | հարկեր (harker) | ||
dative | հարկի (harki) | հարկերի (harkeri) | ||
ablative | հարկից (harkicʿ) | հարկերից (harkericʿ) | ||
instrumental | հարկով (harkov) | հարկերով (harkerov) | ||
locative | հարկում (harkum) | հարկերում (harkerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | հարկը/հարկն (harkə/harkn) | հարկերը/հարկերն (harkerə/harkern) | ||
dative | հարկին (harkin) | հարկերին (harkerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | հարկս (harks) | հարկերս (harkers) | ||
dative | հարկիս (harkis) | հարկերիս (harkeris) | ||
ablative | հարկիցս (harkicʿs) | հարկերիցս (harkericʿs) | ||
instrumental | հարկովս (harkovs) | հարկերովս (harkerovs) | ||
locative | հարկումս (harkums) | հարկերումս (harkerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | հարկդ (harkd) | հարկերդ (harkerd) | ||
dative | հարկիդ (harkid) | հարկերիդ (harkerid) | ||
ablative | հարկիցդ (harkicʿd) | հարկերիցդ (harkericʿd) | ||
instrumental | հարկովդ (harkovd) | հարկերովդ (harkerovd) | ||
locative | հարկումդ (harkumd) | հարկերումդ (harkerumd) |
Etymology 3
From Old Armenian հարկ (hark).
Noun
հարկ • (hark)
Declension
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | հարկ (hark) | հարկեր (harker) | ||
dative | հարկի (harki) | հարկերի (harkeri) | ||
ablative | հարկից (harkicʿ) | հարկերից (harkericʿ) | ||
instrumental | հարկով (harkov) | հարկերով (harkerov) | ||
locative | հարկում (harkum) | հարկերում (harkerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | հարկը/հարկն (harkə/harkn) | հարկերը/հարկերն (harkerə/harkern) | ||
dative | հարկին (harkin) | հարկերին (harkerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | հարկս (harks) | հարկերս (harkers) | ||
dative | հարկիս (harkis) | հարկերիս (harkeris) | ||
ablative | հարկիցս (harkicʿs) | հարկերիցս (harkericʿs) | ||
instrumental | հարկովս (harkovs) | հարկերովս (harkerovs) | ||
locative | հարկումս (harkums) | հարկերումս (harkerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | հարկդ (harkd) | հարկերդ (harkerd) | ||
dative | հարկիդ (harkid) | հարկերիդ (harkerid) | ||
ablative | հարկիցդ (harkicʿd) | հարկերիցդ (harkericʿd) | ||
instrumental | հարկովդ (harkovd) | հարկերովդ (harkerovd) | ||
locative | հարկումդ (harkumd) | հարկերումդ (harkerumd) |
Old Armenian
Etymology 1
Ačaṙyan does not separate from հարկ (hark, “tribute, tax”) and հարկանեմ (harkanem, “to beat”), deriving all from the same Proto-Indo-European root, on which see հարկանեմ (harkanem).
J̌ahukyan separates the three words and derives հարկ (hark, “necessity; compulsion”) from Proto-Indo-European *pr̥-g-, from *per- (“to try, to dare, to risk; danger”), with cognates such as Old Armenian փորձ (pʿorj), Ancient Greek πεῖρα (peîra), Gothic 𐍆𐌰𐌹𐍂𐌹𐌽𐌰 (fairina, “crimination”), Old Norse fár (“bale, harm”). See Pokorny for this root.
Noun
հարկ • (hark)
- necessity, want, need
- հարկ է ― hark ē ― one must, it is necessary
- հարկ էր ― hark ēr ― it was necessary
- չէ հարկ, չէ ինչ հարկ ― čʿē hark, čʿē inčʿ hark ― it is not necessary, there is no need, no matter
- հարկ դժնդակ ― hark džndak ― shocking necessity
- առանց հարկի ― aṙancʿ harki ― without necessity
- հարկաւ, ի հարկէ, առ հարկի ― harkaw, i harkē, aṙ harki ― necessarily, of necessity, essentially; inevitably, indispensably
- հարկ ի վերայ կայ ինձ ― hark i veray kay inj ― necessity obliges me to
- հարկ եղեւ նմա բողոքել ի կայսրն ― hark ełew nma bołokʿel i kaysrn ― he was obliged to appeal to Caesar
- հարկ եղեւ մեզ առնել ― hark ełew mez aṙnel ― we were obliged, compelled or constrained to do
- հարկ է ինձ երթալ ― hark ē inj ertʿal ― I must go
- ըստ հարկի ժամանակին ― əst harki žamanakin ― according to the wants of the age
- մեռցուք եթէ հարկ լիցի ― meṙcʿukʿ etʿē hark licʿi ― let us die if it must be!
- compulsion, force
- հարկաւ, ի հարկէ, առ հարկի ― harkaw, i harkē, aṙ harki ― by force, by compulsion, forcibly
- հարկ առնել ― hark aṙnel ― to force, to constrain, to use violence
Declension
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | հարկ (hark) | հարկք (harkkʿ) | |
genitive | հարկի (harki) | հարկաց (harkacʿ) | |
dative | հարկի (harki) | հարկաց (harkacʿ) | |
accusative | հարկ (hark) | հարկս (harks) | |
ablative | հարկէ (harkē) | հարկաց (harkacʿ) | |
instrumental | հարկաւ (harkaw) | հարկաւք = հարկօք (harkawkʿ = harkōkʿ) | |
locative | հարկի (harki) | հարկս (harks) |
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | հարկ (hark) | հարկք (harkkʿ) | |
genitive | հարկի (harki) | հարկից (harkicʿ) | |
dative | հարկի (harki) | հարկից (harkicʿ) | |
accusative | հարկ (hark) | հարկս (harks) | |
ablative | հարկէ (harkē) | հարկից (harkicʿ) | |
instrumental | հարկիւ (harkiw) | հարկիւք (harkiwkʿ) | |
locative | հարկի (harki) | հարկս (harks) |
Derived terms
- հարկիք (harkikʿ)
- հարկեւոր (harkewor)
- հարկաւոր (harkawor)
- հարկաւորաբար (harkaworabar)
- հարկաւորագոյն (harkaworagoyn)
- հարկաւորական (harkaworakan)
- հարկաւորապէս (harkaworapēs)
- հարկաւորացուցիչ (harkaworacʿucʿičʿ)
- հարկաւորեմ (harkaworem)
- հարկաւորեցուցանեմ (harkaworecʿucʿanem)
- հարկաւորութիւն (harkaworutʿiwn)
- անհարկ (anhark)
- անհարկաւոր (anharkawor)
- անհարկելի (anharkeli)
- ապիհարկեմ (apiharkem)
- բազմահարկի (bazmaharki)
- հարկաբար (harkabar)
- հարկաբեր (harkaber)
- հարկադիր (harkadir)
- հարկադրեմ (harkadrem)
- հարկապէս (harkapēs)
- հարկավայելուչ (harkavayelučʿ)
- հարկաւ (harkaw)
- հարկեմ (harkem)
- հարկեցուցանեմ (harkecʿucʿanem)
- հարկեցուցիչ (harkecʿucʿičʿ)
- հարկիմ (harkim)
Descendants
- Armenian: հարկ (hark)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հարկ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 391–392
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “հարկ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 62–63
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977), “հար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume III, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, pages 52–55
- Pokorny, Julius (1959) Indogermanisches etymologisches Wörterbuch [Indo-European Etymological Dictionary] (in German), volume III, Bern, München: Francke Verlag, page 818
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “հարկ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 452a
Etymology 2
Ačaṙyan does not separate from հարկ (hark, “necessity, want”) and հարկանեմ (harkanem, “to beat”), deriving all from the same Proto-Indo-European root, on which see հարկանեմ (harkanem).
J̌ahukyan separates the three words and after Bailey derives հարկ (hark, “tribute; tax”) from Iranian; compare Parthian 𐭇𐭓𐭊 (hark-) (in 𐭇𐭓𐭊𐭐𐭕𐭉 (harkpat, “receiver general”)), Middle Persian hlg (harg, “duty, tribute; work, effort”), Khotanese [script needed] (harga-, “tax”), Aramaic 𐡄𐡋𐡊 (hēleḵ, “tribute”), and Arabic خرج (xarj), possibly from Iranian.
Noun
հարկ • (hark)
- tribute; penalty; tax, impost, duty, excise
- հարկս հարկանել ― harks harkanel ― to pay a tribute; to be tribute to
- ընդ հարկաւ արկանել, ի հարկի կացուցանել ― ənd harkaw arkanel, i harki kacʿucʿanel ― to place or lay under contribution, to tax, to load or burden with imposts, to levy contributions, to render tributary, to subdue, to subject, to enslave, to subjugate
- հարկ վերադիր ― hark veradir ― additional tax
- հարկ տարապայման ― hark tarapayman ― over-assessment
- հարկ հանել ― hark hanel ― to gather in, to exact tribute, to raise money, to put a tax on
- հատուցանել զհարկ շնորհապարտ մեծարանացն ― hatucʿanel zhark šnorhapart mecaranacʿn ― to pay the tribute of gratitude
- duty, service
- ի հարկի կալ, մտանել ի հարկ ― i harki kal, mtanel i hark ― to serve, to subject oneself to, to submit
- collection (an act of collecting money to help a charity or during a church service)
Declension
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | հարկ (hark) | հարկք (harkkʿ) | |
genitive | հարկի (harki) | հարկաց (harkacʿ) | |
dative | հարկի (harki) | հարկաց (harkacʿ) | |
accusative | հարկ (hark) | հարկս (harks) | |
ablative | հարկէ (harkē) | հարկաց (harkacʿ) | |
instrumental | հարկաւ (harkaw) | հարկաւք = հարկօք (harkawkʿ = harkōkʿ) | |
locative | հարկի (harki) | հարկս (harks) |
singular | plural | ||
---|---|---|---|
nominative | հարկ (hark) | հարկք (harkkʿ) | |
genitive | հարկի (harki) | հարկից (harkicʿ) | |
dative | հարկի (harki) | հարկից (harkicʿ) | |
accusative | հարկ (hark) | հարկս (harks) | |
ablative | հարկէ (harkē) | հարկից (harkicʿ) | |
instrumental | հարկիւ (harkiw) | հարկիւք (harkiwkʿ) | |
locative | հարկի (harki) | հարկս (harks) |
Derived terms
- անհարկ (anhark)
- անհարկապարտ (anharkapart)
- ապահարկ (apahark)
- ապահարկեմ (apaharkem)
- գլխահարկ (glxahark)
- գրաւահարկ (grawahark)
- գրաւահարկութիւն (grawaharkutʿiwn)
- գրաւահարկումն (grawaharkumn)
- հարկաբարձութիւն (harkabarjutʿiwn)
- հարկաբեր (harkaber)
- հարկադիր (harkadir)
- հարկաժողով (harkažołov)
- հարկակից (harkakicʿ)
- հարկահան (harkahan)
- հարկահանեմ (harkahanem)
- հարկահանու (harkahanu)
- հարկահանութիւն (harkahanutʿiwn)
- հարկահատոյց (harkahatoycʿ)
- հարկահար (harkahar)
- հարկապահանջ (harkapahanǰ)
- հարկապահանջեմ (harkapahanǰem)
- հարկապահանջութիւն (harkapahanǰutʿiwn)
- հարկապետ (harkapet)
- հարկառու (harkaṙu)
- հարկատու (harkatu)
- հարկատուութիւն (harkatuutʿiwn)
- հարկատուր (harkatur)
- հարկատրեմ (harkatrem)
- հարկատրիմ (harkatrim)
- հարկատրութիւն (harkatrutʿiwn)
- հարկեմ (harkem)
- հարկեցուցանեմ (harkecʿucʿanem)
- հարկիմ (harkim)
- մարդահարկ (mardahark)
- տնահարկ (tnahark)
- հարկաւոր (harkawor)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “հարկ”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy, pages 391–392
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1837), “հարկ”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), volume II, Venice: S. Lazarus Armenian Academy, page 62bc
- Ačaṙean, Hračʿeay (1977), “հար”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), volume III, 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press, page հարկ of 52–55, 60
- Bailey, H. W. (1979), “harga-”, in Dictionary of Khotan Saka, Cambridge, London, New York, Melbourne: Cambridge University press, page 469a
- J̌ahukyan, Geworg (1987) Hayocʿ lezvi patmutʿyun; naxagrayin žamanakašrǰan [History of the Armenian language: The Pre-Literary Period] (in Armenian), Yerevan: Academy Press, page 531
- MacKenzie, D. N. (1971), “harg”, in A concise Pahlavi dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press, page 43
- J̌ahukyan, Geworg (2010), “հարկ”, in Vahan Sargsyan, editor, Hayeren stugabanakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), Yerevan: Asoghik, page 452a