փառք
Armenian
Etymology
From Old Armenian փառք (pʿaṙkʿ).
Pronunciation
Audio (Eastern Armenian) (file) Audio (Western Armenian) (file) - (Eastern Armenian, standard) IPA(key): [pʰɑrkʰ]
Noun
փառք • (pʿaṙkʿ)
Declension
i-type, inanimate (Eastern Armenian)
singular | plural | |||
---|---|---|---|---|
nominative | փառք (pʿaṙkʿ) | փառքեր (pʿaṙkʿer) | ||
dative | փառքի (pʿaṙkʿi) | փառքերի (pʿaṙkʿeri) | ||
ablative | փառքից (pʿaṙkʿicʿ) | փառքերից (pʿaṙkʿericʿ) | ||
instrumental | փառքով (pʿaṙkʿov) | փառքերով (pʿaṙkʿerov) | ||
locative | փառքում (pʿaṙkʿum) | փառքերում (pʿaṙkʿerum) | ||
definite forms | ||||
nominative | փառքը/փառքն (pʿaṙkʿə/pʿaṙkʿn) | փառքերը/փառքերն (pʿaṙkʿerə/pʿaṙkʿern) | ||
dative | փառքին (pʿaṙkʿin) | փառքերին (pʿaṙkʿerin) | ||
1st person possessive forms (my) | ||||
nominative | փառքս (pʿaṙkʿs) | փառքերս (pʿaṙkʿers) | ||
dative | փառքիս (pʿaṙkʿis) | փառքերիս (pʿaṙkʿeris) | ||
ablative | փառքիցս (pʿaṙkʿicʿs) | փառքերիցս (pʿaṙkʿericʿs) | ||
instrumental | փառքովս (pʿaṙkʿovs) | փառքերովս (pʿaṙkʿerovs) | ||
locative | փառքումս (pʿaṙkʿums) | փառքերումս (pʿaṙkʿerums) | ||
2nd person possessive forms (your) | ||||
nominative | փառքդ (pʿaṙkʿd) | փառքերդ (pʿaṙkʿerd) | ||
dative | փառքիդ (pʿaṙkʿid) | փառքերիդ (pʿaṙkʿerid) | ||
ablative | փառքիցդ (pʿaṙkʿicʿd) | փառքերիցդ (pʿaṙkʿericʿd) | ||
instrumental | փառքովդ (pʿaṙkʿovd) | փառքերովդ (pʿaṙkʿerovd) | ||
locative | փառքումդ (pʿaṙkʿumd) | փառքերումդ (pʿaṙkʿerumd) |
Old Armenian
Etymology
From Middle Iranian *farr + -ք (-kʿ). Compare Old Persian 𐎳𐎼𐎴𐎠 (farnā, “glory”), Persian فر (farr), Avestan 𐬓𐬀𐬭𐬆𐬥𐬀𐬵- (xᵛarənah-). See Khvarenah for more. See also թշուառ (tʿšuaṙ).
The sense of “dogma, belief” is a semantic loan from Ancient Greek δόξα (dóxa, “glory; opinion, belief”). Compare ուղղափառ (ułłapʿaṙ) corresponding to Ancient Greek ὀρθόδοξος (orthódoxos, “having the right belief”).
Noun
փառք • (pʿaṙkʿ) pl
- glory; honour, fame, renown, celebrity; majesty, splendour, magnificence
- ճշմարիտ փառք ― čšmarit pʿaṙkʿ ― true glory
- անարատ/անստգիւտ փառք ― anarat/anstgiwt pʿaṙkʿ ― spotless glory
- անեղծ փառք ― anełc pʿaṙkʿ ― solid glory
- անկապուտ փառք ― ankaput pʿaṙkʿ ― real glory
- շքեղ փառք ― škʿeł pʿaṙkʿ ― great glory
- յաւերժական փառք ― yaweržakan pʿaṙkʿ ― imperishable glory
- սուտ փառք ― sut pʿaṙkʿ ― false glory
- փախստական փառք ― pʿaxstakan pʿaṙkʿ ― fleeting glory
- սնոտի փառք ― snoti pʿaṙkʿ ― vain glory
- կորստական փառք ― korstakan pʿaṙkʿ ― perishable glory
- սիրել զփառս ― sirel zpʿaṙs ― to love glory
- փառս ստանալ ― pʿaṙs stanal ― to acquire fame or glory
- փառաց ի փառս բարձրանալ ― pʿaṙacʿ i pʿaṙs barjranal ― to be raised or exalted to the highest pitch of glory
- ընթանալ ի փառս ― əntʿanal i pʿaṙs ― to be in a fair way the glory
- անկապուտ փառս անձին համարել ― ankaput pʿaṙs anjin hamarel ― to put one's chief glory in
- վասն փառաց մեռանել ― vasn pʿaṙacʿ meṙanel ― to die for glory
- անկանել փառօք ― ankanel pʿaṙōkʿ ― to fall gloriously
- յաւերժացուցանել զփառս իւր ― yaweržacʿucʿanel zpʿaṙs iwr ― to make one's glory eternal
- կնիք տալ փառաց ― knikʿ tal pʿaṙacʿ ― to put the seal to one's fame
- տենչալ փառաց, զակատիլ զհետ փառաց ― tenčʿal pʿaṙacʿ, zakatil zhet pʿaṙacʿ ― to aim at glory, to pursue glory
- աղարտել զփառս իւր ― ałartel zpʿaṙs iwr ― to tarnish one's glory, to stain one's reputation
- աղօտացուցանել, նսեմացուցանել զփառս իւր ― ałōtacʿucʿanel, nsemacʿucʿanel zpʿaṙs iwr ― obscure, darken or efface one's glory
- անկանել ի փառաց ― ankanel i pʿaṙacʿ ― to abase, degrade or dishonour oneself
- առանց փառաց ― aṙancʿ pʿaṙacʿ ― inglorious
- փառաւորեալ փառօք ― pʿaṙaworeal pʿaṙōkʿ ― covered with glory, with laurels, renowned, famous
- շքեղապանծ փառօք ― škʿełapanc pʿaṙōkʿ ― with extraordinary splendour
- փառս քեզ համարեսջիր ― pʿaṙs kʿez hamaresǰir ― make it your aim and glory to
- տեսէք, մի գուցէ քակտեսջիք ի փառացդ ― tesēkʿ, mi gucʿē kʿaktesǰikʿ i pʿaṙacʿd ― take care not to lose your renown
- անմահական փառս յաւելցէ քեզ այս ― anmahakan pʿaṙs yawelcʿē kʿez ays ― this will bring you immortal glory
- praise, glorification
- տալ փառս Աստուծոյ ― tal pʿaṙs Astucoy ― to glorify God, to give or render glory to God, to thank God
- (religion) dogma, belief
- ուղիղ փառս ունել ― ułił pʿaṙs unel ― to be of an orthodox belief or profession, to have a catholic sense
Declension
i-a-type
plural only (plurale tantum) | |
---|---|
nominative | փառք (pʿaṙkʿ) |
genitive | փառաց (pʿaṙacʿ) |
dative | փառաց (pʿaṙacʿ) |
accusative | փառս (pʿaṙs) |
ablative | փառաց (pʿaṙacʿ) |
instrumental | փառաւք = փառօք (pʿaṙawkʿ = pʿaṙōkʿ) |
locative | փառս (pʿaṙs) |
a form փարաց (pʿaracʿ) is also attested |
Derived terms
- ամենահրաշափառ (amenahrašapʿaṙ)
- ամենափառ (amenapʿaṙ)
- այլանդակափառ (aylandakapʿaṙ)
- այլափառ (aylapʿaṙ)
- այլափառեմ (aylapʿaṙem)
- այլափառիմ (aylapʿaṙim)
- այլափառութիւն (aylapʿaṙutʿiwn)
- անամօթափառ (anamōtʿapʿaṙ)
- անբարեփառապէս (anbarepʿaṙapēs)
- անփառ (anpʿaṙ)
- անփառաբար (anpʿaṙabar)
- անփառագոյն (anpʿaṙagoyn)
- անփառական (anpʿaṙakan)
- անփառասէր (anpʿaṙasēr)
- անփառացի (anpʿaṙacʿi)
- անփառաւոր (anpʿaṙawor)
- անփառաւորութիւն (anpʿaṙaworutʿiwn)
- անփառութիւն (anpʿaṙutʿiwn)
- անփառունակ (anpʿaṙunak)
- ասրափառ (asrapʿaṙ)
- արեւափառ (arewapʿaṙ)
- արժանափառ (aržanapʿaṙ)
- բազմափառ (bazmapʿaṙ)
- բարեփառ (barepʿaṙ)
- բարեփառագոյն (barepʿaṙagoyn)
- բարեփառապէս (barepʿaṙapēs)
- բարեփառութիւն (barepʿaṙutʿiwn)
- գերափառ (gerapʿaṙ)
- գերափառագոյն (gerapʿaṙagoyn)
- գերափառիմ (gerapʿaṙim)
- գերունակափառ (gerunakapʿaṙ)
- գերփառունակ (gerpʿaṙunak)
- գլխափառիմ (glxapʿaṙim)
- երեքփառատրեան (erekʿpʿaṙatrean)
- երջանկափառ (erǰankapʿaṙ)
- զուգափառ (zugapʿaṙ)
- զուգափառութիւն (zugapʿaṙutʿiwn)
- զրափառ (zrapʿaṙ)
- զրափառութիւն (zrapʿaṙutʿiwn)
- ընդդիմափառ (ənddimapʿaṙ)
- լուսափառ (lusapʿaṙ)
- ծիրանափառ (ciranapʿaṙ)
- ծիրանէփառ (ciranēpʿaṙ)
- համափառ (hamapʿaṙ)
- համափառական (hamapʿaṙakan)
- համափառեմ (hamapʿaṙem)
- համափառիմ (hamapʿaṙim)
- հանգիտափառ (hangitapʿaṙ)
- հարցնափառ (harcʿnapʿaṙ)
- հաւասարափառ (hawasarapʿaṙ)
- հաւասարափառութիւն (hawasarapʿaṙutʿiwn)
- հրաշափառ (hrašapʿaṙ)
- հրաշափառաբար (hrašapʿaṙabar)
- հրաշափառագոյն (hrašapʿaṙagoyn)
- հրաշափառագործ (hrašapʿaṙagorc)
- հրաշափառական (hrašapʿaṙakan)
- հրաշափառապէս (hrašapʿaṙapēs)
- հրաշափառիմ (hrašapʿaṙim)
- հրաշափառութիւն (hrašapʿaṙutʿiwn)
- ճշմարտափառութիւն (čšmartapʿaṙutʿiwn)
- մանկափառութիւն (mankapʿaṙutʿiwn)
- մաքրափառ (makʿrapʿaṙ)
- մեծափառ (mecapʿaṙ)
- մեծափառութիւն (mecapʿaṙutʿiwn)
- միափառ (miapʿaṙ)
- նանրափառութիւն (nanrapʿaṙutʿiwn)
- ներփառական (nerpʿaṙakan)
- ներփառեմ (nerpʿaṙem)
- նորափառ (norapʿaṙ)
- նորափառախնդիր (norapʿaṙaxndir)
- նորափառութիւն (norapʿaṙutʿiwn)
- շիջելափառ (šiǰelapʿaṙ)
- շնորհափառեմ (šnorhapʿaṙem)
- ոսկեփառ (oskepʿaṙ)
- ուղղափառ (ułłapʿaṙ)
- ուղղափառագոյն (ułłapʿaṙagoyn)
- ուղղափառապէս (ułłapʿaṙapēs)
- ուղղափառեմ (ułłapʿaṙem)
- ուղղափառհաւատ (ułłapʿaṙhawat)
- ուղղափառութիւն (ułłapʿaṙutʿiwn)
- ունայնափառ (unaynapʿaṙ)
- չարափառ (čʿarapʿaṙ)
- չարափառագոյն (čʿarapʿaṙagoyn)
- չարափառութիւն (čʿarapʿaṙutʿiwn)
- չուղղափառ (čʿułłapʿaṙ)
- սնափառ (snapʿaṙ)
- սնափառաբար (snapʿaṙabar)
- սնափառական (snapʿaṙakan)
- սնափառեմ (snapʿaṙem)
- սնափառիմ (snapʿaṙim)
- սնափառութիւն (snapʿaṙutʿiwn)
- սնոտէփառ (snotēpʿaṙ)
- սնոտէփառեմ (snotēpʿaṙem)
- սպետափառ (spetapʿaṙ)
- սպիտակափառ (spitakapʿaṙ)
- ստափառ (stapʿaṙ)
- ստափառութիւն (stapʿaṙutʿiwn)
- սքանչելափառ (skʿančʿelapʿaṙ)
- վատափառ (vatapʿaṙ)
- վատափառութիւն (vatapʿaṙutʿiwn)
- վեհափառ (vehapʿaṙ)
- տարափառութիւն (tarapʿaṙutʿiwn)
- տիրափառական (tirapʿaṙakan)
- փառաբան (pʿaṙaban)
- փառաբանական (pʿaṙabanakan)
- փառաբանակից (pʿaṙabanakicʿ)
- փառաբանարան (pʿaṙabanaran)
- փառաբանաւոր (pʿaṙabanawor)
- փառաբանեմ (pʿaṙabanem)
- փառաբանիչ (pʿaṙabaničʿ)
- փառաբանութիւն (pʿaṙabanutʿiwn)
- փառաբաստութիւն (pʿaṙabastutʿiwn)
- փառազարդ (pʿaṙazard)
- փառազարդեմ (pʿaṙazardem)
- փառազարդութիւն (pʿaṙazardutʿiwn)
- փառազգեաց (pʿaṙazgeacʿ)
- փառազնեայ (pʿaṙazneay)
- փառախնդիր (pʿaṙaxndir)
- փառակենցաղ (pʿaṙakencʿał)
- փառակից (pʿaṙakicʿ)
- փառակցութիւն (pʿaṙakcʿutʿiwn)
- փառահեղ (pʿaṙaheł)
- փառամատոյց (pʿaṙamatoycʿ)
- փառամոլ (pʿaṙamol)
- փառամոլիմ (pʿaṙamolim)
- փառամոլութիւն (pʿaṙamolutʿiwn)
- փառաշուք (pʿaṙašukʿ)
- փառապարգեւ (pʿaṙapargew)
- փառասէր (pʿaṙasēr)
- փառասիրեմ (pʿaṙasirem)
- փառասիրութիւն (pʿaṙasirutʿiwn)
- փառատենչիկ (pʿaṙatenčʿik)
- փառատրական (pʿaṙatrakan)
- փառատրեմ (pʿaṙatrem)
- փառատրողական (pʿaṙatrołakan)
- փառատրութիւն (pʿaṙatrutʿiwn)
- փառացական (pʿaṙacʿakan)
- փառացասէր (pʿaṙacʿasēr)
- փառացի (pʿaṙacʿi)
- փառաւոր (pʿaṙawor)
- փառաւորաբար (pʿaṙaworabar)
- փառաւորագոյն (pʿaṙaworagoyn)
- փառաւորական (pʿaṙaworakan)
- փառաւորակից (pʿaṙaworakicʿ)
- փառաւորապէս (pʿaṙaworapēs)
- փառաւորեալ (pʿaṙaworeal)
- փառաւորեմ (pʿaṙaworem)
- փառաւորեցուցանեմ (pʿaṙaworecʿucʿanem)
- փառաւորընկալ (pʿaṙaworənkal)
- փառաւորիչ (pʿaṙaworičʿ)
- փառաւորութիւն (pʿaṙaworutʿiwn)
- փառեր (pʿaṙer)
- փառունակ (pʿaṙunak)
- քաջափառ (kʿaǰapʿaṙ)
- քաջափառագոյն (kʿaǰapʿaṙagoyn)
- քաջափառութիւն (kʿaǰapʿaṙutʿiwn)
- օգոստափառ (ōgostapʿaṙ)
- օդափառ (ōdapʿaṙ)
- օտարափառ (ōtarapʿaṙ)
- օտարափառութիւն (ōtarapʿaṙutʿiwn)
Descendants
- Armenian: փառք (pʿaṙkʿ)
References
- Petrosean, H. Matatʿeay V. (1879), “փառք”, in Nor Baṙagirkʿ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Awetikʿean, G.; Siwrmēlean, X.; Awgerean, M. (1836–1837), “փառք”, in Nor baṙgirkʿ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
- Ačaṙean, Hračʿeay (1971–1979), “փառք”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Dictionary of Armenian Root Words] (in Armenian), 2nd edition, reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, Yerevan: University Press
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.