उष्ण
Hindi
Adjective
उष्ण • (uṣṇa) (Urdu spelling اشن)
References
- Bahri, Hardev (1989), “उष्ण”, in Siksarthi Hindi-Angrejhi Sabdakosa [Learners' Hindi-English Dictionary], Delhi: Rajpal & Sons
Sanskrit
Etymology 1
From Proto-Indo-Aryan *Huṣṇás, from Proto-Indo-Iranian *Hušnás, from Proto-Indo-European *h₁us-nós, from *h₁ews- (“to burn”). Cognate with Latin ussī. The Sanskrit root is उष (uṣa, “to burn, consume”).
Declension
| Masculine a-stem declension of उष्ण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | उष्णः (uṣṇaḥ) | ||
| Gen. sg. | उष्णस्य (uṣṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उष्णः (uṣṇaḥ) | उष्णौ (uṣṇau) | उष्णाः (uṣṇāḥ) |
| Vocative | उष्ण (uṣṇa) | उष्णौ (uṣṇau) | उष्णाः (uṣṇāḥ) |
| Accusative | उष्णम् (uṣṇam) | उष्णौ (uṣṇau) | उष्णान् (uṣṇān) |
| Instrumental | उष्णेन (uṣṇena) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णैः (uṣṇaiḥ) |
| Dative | उष्णाय (uṣṇāya) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णेभ्यः (uṣṇebhyaḥ) |
| Ablative | उष्णात् (uṣṇāt) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णेभ्यः (uṣṇebhyaḥ) |
| Genitive | उष्णस्य (uṣṇasya) | उष्णयोः (uṣṇayoḥ) | उष्णानाम् (uṣṇānām) |
| Locative | उष्णे (uṣṇe) | उष्णयोः (uṣṇayoḥ) | उष्णेषु (uṣṇeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of उष्ण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | उष्णा (uṣṇā) | ||
| Gen. sg. | उष्णायाः (uṣṇāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उष्णा (uṣṇā) | उष्णे (uṣṇe) | उष्णाः (uṣṇāḥ) |
| Vocative | उष्णे (uṣṇe) | उष्णे (uṣṇe) | उष्णाः (uṣṇāḥ) |
| Accusative | उष्णाम् (uṣṇām) | उष्णे (uṣṇe) | उष्णाः (uṣṇāḥ) |
| Instrumental | उष्णया (uṣṇayā) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णाभिः (uṣṇābhiḥ) |
| Dative | उष्णायै (uṣṇāyai) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णाभ्यः (uṣṇābhyaḥ) |
| Ablative | उष्णायाः (uṣṇāyāḥ) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णाभ्यः (uṣṇābhyaḥ) |
| Genitive | उष्णायाः (uṣṇāyāḥ) | उष्णयोः (uṣṇayoḥ) | उष्णानाम् (uṣṇānām) |
| Locative | उष्णायाम् (uṣṇāyām) | उष्णयोः (uṣṇayoḥ) | उष्णासु (uṣṇāsu) |
| Neuter a-stem declension of उष्ण | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | उष्णम् (uṣṇam) | ||
| Gen. sg. | उष्णस्य (uṣṇasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उष्णम् (uṣṇam) | उष्णे (uṣṇe) | उष्णानि (uṣṇāni) |
| Vocative | उष्ण (uṣṇa) | उष्णे (uṣṇe) | उष्णानि (uṣṇāni) |
| Accusative | उष्णम् (uṣṇam) | उष्णे (uṣṇe) | उष्णानि (uṣṇāni) |
| Instrumental | उष्णेन (uṣṇena) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णैः (uṣṇaiḥ) |
| Dative | उष्णाय (uṣṇāya) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णेभ्यः (uṣṇebhyaḥ) |
| Ablative | उष्णात् (uṣṇāt) | उष्णाभ्याम् (uṣṇābhyām) | उष्णेभ्यः (uṣṇebhyaḥ) |
| Genitive | उष्णस्य (uṣṇasya) | उष्णयोः (uṣṇayoḥ) | उष्णानाम् (uṣṇānām) |
| Locative | उष्णे (uṣṇe) | उष्णयोः (uṣṇayoḥ) | उष्णेषु (uṣṇeṣu) |
Etymology 2
From Proto-Indo-Aryan *uṣṇás, from Proto-Indo-Iranian *uṣṇás, from Proto-Indo-European *usHen (“garlic, onion”). Cognate with Latin unio, Hittite 𒉿𒀸𒄩𒅈 (wašḫar, “garlic”), Pashto ووږه (ūža, “garlic”). Compare also English onion, a Latin borrowing.
Declension
| Masculine a-stem declension of उष्ण (uṣṇá) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | उष्णः uṣṇáḥ |
उष्णौ uṣṇaú |
उष्णाः / उष्णासः¹ uṣṇā́ḥ / uṣṇā́saḥ¹ |
| Vocative | उष्ण úṣṇa |
उष्णौ úṣṇau |
उष्णाः / उष्णासः¹ úṣṇāḥ / úṣṇāsaḥ¹ |
| Accusative | उष्णम् uṣṇám |
उष्णौ uṣṇaú |
उष्णान् uṣṇā́n |
| Instrumental | उष्णेन uṣṇéna |
उष्णाभ्याम् uṣṇā́bhyām |
उष्णैः / उष्णेभिः¹ uṣṇaíḥ / uṣṇébhiḥ¹ |
| Dative | उष्णाय uṣṇā́ya |
उष्णाभ्याम् uṣṇā́bhyām |
उष्णेभ्यः uṣṇébhyaḥ |
| Ablative | उष्णात् uṣṇā́t |
उष्णाभ्याम् uṣṇā́bhyām |
उष्णेभ्यः uṣṇébhyaḥ |
| Genitive | उष्णस्य uṣṇásya |
उष्णयोः uṣṇáyoḥ |
उष्णानाम् uṣṇā́nām |
| Locative | उष्णे uṣṇé |
उष्णयोः uṣṇáyoḥ |
उष्णेषु uṣṇéṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- Dardic:
- Khowar: وظنو (wǝẓnū, “garlic”)
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.