सुख
Hindi
Noun
सुख • (sukh) m (Urdu spelling سکھ)
- happiness, pleasure, gratification
- सनातन मुक्ति पाने के लिए, जीवन के सुखों का त्याग करना पड़ेगा।
- sanātan mukti pāne ke lie, jīvan ke sukhõ kā tyāg karnā paṛegā.
- In order to attain eternal salvation, you must sacrifice the pleasures of life.
- comfort
- यह यात्रियों के सुख के लिए है।
- yah yātriyõ ke sukh ke lie hai.
- This is for the comfort of the passengers.
Synonyms
- (happiness): ख़ुशी (xuśī)
Derived terms
- सुखकर (sukhkar, “happy, pleasant, comforting”)
- सुखजनक (sukh-janak, “causing happiness or pleasure”)
- सुखजीवी (sukhjīvī, “easy-going”)
- सुखमृत्यु (sukhmŕtyu, “euthanasia”)
Sanskrit
Alternative scripts
Alternative scripts
- ᬲᬸᬔ (Balinese script)
- সুখ (Assamese script)
- সুখ (Bengali script)
- 𑰭𑰲𑰏 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑀼𑀔 (Brahmi script)
- 𑌸𑍁𑌖 (Grantha script)
- સુખ (Gujarati script)
- ꦱꦸꦑ (Javanese script)
- ಸುಖ (Kannada script)
- သုခ (Burmese script)
- ସୁଖ (Oriya script)
- ꢱꢸꢓ (Saurashtra script)
- 𑆱𑆶𑆒 (Sharada script)
- 𑖭𑖲𑖏 (Siddham script)
- సుఖ (Telugu script)
- སུཁ (Tibetan script)
- 𑒮𑒳𑒐 (Tirhuta script)
Alternative forms
- शुख (śukha)
Etymology
Said to be from सु (su) + ख (kha), and to mean originally "having a good axle-hole"; possibly a Prakrit form of सुस्थ (sustha); compare दुःख (duḥkha).
Adjective
सुख • (sukhá)
Declension
| Masculine a-stem declension of सुख | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सुखः (sukhaḥ) | ||
| Gen. sg. | सुखस्य (sukhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सुखः (sukhaḥ) | सुखौ (sukhau) | सुखाः (sukhāḥ) |
| Vocative | सुख (sukha) | सुखौ (sukhau) | सुखाः (sukhāḥ) |
| Accusative | सुखम् (sukham) | सुखौ (sukhau) | सुखान् (sukhān) |
| Instrumental | सुखेन (sukhena) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखैः (sukhaiḥ) |
| Dative | सुखाय (sukhāya) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Ablative | सुखात् (sukhāt) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Genitive | सुखस्य (sukhasya) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखानाम् (sukhānām) |
| Locative | सुखे (sukhe) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखेषु (sukheṣu) |
| Feminine ā-stem declension of सुख | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सुखा (sukhā) | ||
| Gen. sg. | सुखायाः (sukhāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सुखा (sukhā) | सुखे (sukhe) | सुखाः (sukhāḥ) |
| Vocative | सुखे (sukhe) | सुखे (sukhe) | सुखाः (sukhāḥ) |
| Accusative | सुखाम् (sukhām) | सुखे (sukhe) | सुखाः (sukhāḥ) |
| Instrumental | सुखया (sukhayā) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखाभिः (sukhābhiḥ) |
| Dative | सुखायै (sukhāyai) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखाभ्यः (sukhābhyaḥ) |
| Ablative | सुखायाः (sukhāyāḥ) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखाभ्यः (sukhābhyaḥ) |
| Genitive | सुखायाः (sukhāyāḥ) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखानाम् (sukhānām) |
| Locative | सुखायाम् (sukhāyām) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखासु (sukhāsu) |
| Neuter a-stem declension of सुख | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सुखम् (sukham) | ||
| Gen. sg. | सुखस्य (sukhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सुखम् (sukham) | सुखे (sukhe) | सुखानि (sukhāni) |
| Vocative | सुख (sukha) | सुखे (sukhe) | सुखानि (sukhāni) |
| Accusative | सुखम् (sukham) | सुखे (sukhe) | सुखानि (sukhāni) |
| Instrumental | सुखेन (sukhena) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखैः (sukhaiḥ) |
| Dative | सुखाय (sukhāya) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Ablative | सुखात् (sukhāt) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Genitive | सुखस्य (sukhasya) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखानाम् (sukhānām) |
| Locative | सुखे (sukhe) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखेषु (sukheṣu) |
Noun
सुख • (sukhá) m
Declension
| Masculine a-stem declension of सुख | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सुखः (sukhaḥ) | ||
| Gen. sg. | सुखस्य (sukhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सुखः (sukhaḥ) | सुखौ (sukhau) | सुखाः (sukhāḥ) |
| Vocative | सुख (sukha) | सुखौ (sukhau) | सुखाः (sukhāḥ) |
| Accusative | सुखम् (sukham) | सुखौ (sukhau) | सुखान् (sukhān) |
| Instrumental | सुखेन (sukhena) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखैः (sukhaiḥ) |
| Dative | सुखाय (sukhāya) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Ablative | सुखात् (sukhāt) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Genitive | सुखस्य (sukhasya) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखानाम् (sukhānām) |
| Locative | सुखे (sukhe) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखेषु (sukheṣu) |
Noun
सुख • (sukhá) n
Declension
| Neuter a-stem declension of सुख | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सुखम् (sukham) | ||
| Gen. sg. | सुखस्य (sukhasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सुखम् (sukham) | सुखे (sukhe) | सुखानि (sukhāni) |
| Vocative | सुख (sukha) | सुखे (sukhe) | सुखानि (sukhāni) |
| Accusative | सुखम् (sukham) | सुखे (sukhe) | सुखानि (sukhāni) |
| Instrumental | सुखेन (sukhena) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखैः (sukhaiḥ) |
| Dative | सुखाय (sukhāya) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Ablative | सुखात् (sukhāt) | सुखाभ्याम् (sukhābhyām) | सुखेभ्यः (sukhebhyaḥ) |
| Genitive | सुखस्य (sukhasya) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखानाम् (sukhānām) |
| Locative | सुखे (sukhe) | सुखयोः (sukhayoḥ) | सुखेषु (sukheṣu) |
References
- Monier Williams (1899), “सुख”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 1220.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.