çəkmək

Azerbaijani
Other scripts
Cyrillic чәкмәк
Roman çəkmək
Perso-Arabic چکمک‎

Etymology

Cognate with Turkish çekmek, Crimean Tatar çekmek, Turkmen çekmek, Gagauz çekmää.

Pronunciation
  • IPA(key): [t͡ʃækˈmæk], [t͡ʃækˈmæj]
  • IPA(key): [t͡sækˈmæk], [t͡sækˈmæj]
  • (Tabriz) IPA(key): [tsæt͡ʃˈmɑχ][1]
  • Hyphenation: çək‧mək

Verb

çəkmək

  1. to pull
    1. (transitive) to move by pulling (also figuratively)
      Gəl bu masanı pəncərəyə doğru çəkək, mane olmasın!
      Let's move the table towards the window, so it's not in the way.
      Əlbətdə onlar çalışacaqlar ki bizi öz tərəflərinə çəksinlər!
      Of course they are going to try to pull us over to their side!
    2. (transitive) to draw, haul, drag, tug
      • 2014, Rafael Qəribov, “Dost Sözü”, in Afaq Şıxlı; Elman Tovuz, editor, Yeddidən biri. Bədii tərcümələr., Baku: Adiloğlu, page 18:
        Şair Afaqla tərcüməçi Afaq arasında xətt çəkmək çətindir.
        It is difficult to draw a line between the poet Afaq and the translator Afaq.
      Synonym: dartmaq
    3. (transitive, with ablative case) to withdraw, to pull out
      • 2009 February 2, Azərfoto İnformasiya Agentliyi‎:
        Obama Iraqdan qoşunları çəkmək istəyir.
        Obama wants to pull out troops from Iraq.
    Synonyms: geri çəkmək, çıxarmaq
  2. (transitive) lay, construct, build, install (a road, a pipe, a wire etc.)
    Kəndimizə işıq və yol çəkiblər, ancaq qaz hələ çəkməyiblər
    They have drawn electricity and laid a road to our villige, but they haven't constructed a gas [pipe] yet.
    Neft kəmərini çəkmək ― To construct the oil pipe
    Asfalt çəkmək ― To lay concrete
    Bağın ətrafına hasar çəkmək. ― To build a fence around the garden.
    Synonyms: tikmək, düzəltmək
  3. (transitive) to smoke
    Kişi gündə bir qutu siqaret çəkirdi, yazıq tez öldü ― The man smoked one packet of cigarettes a day, he died too soon, poor thing.
    Qəlyan/çubuq çəkmək ― To smoke waterpipe/pipe.
  4. (transitive) to attract, draw
    diqqət çəkmək ― to draw attention
    Synonym: cəlb etmək
  5. (figuratively, transitive) to occupy, interest, engross
    • 2014 February 27, Namiq Hüseynli, Azadlıq Radiosu‎:
      -Yaxın zamanlarda hekayələr, yaxud roman kitabı buraxmaq planın varmı? Səni daha çox hansı mövzu çəkir?
      Are you planning on a new book of short stories or a novel? Which topic occupies you most?
  6. (transitive) to grind, mill
  7. (transitive) to close, shut
    • 2017 May 31, Məlahət Rzayeva, Şərq‎:
      Zəif nəticə göstərənlərə məktəbin qapısı göstərilir - çıx, ardınca qapını çək.
      To those who under-perform, they point towards the school's door - get out and shut the door after yourself.
    Synonyms: bağlamaq, örtmək
  8. (transitive) to suck up, absorb
    • 2016 June 16, Nazilə Xaqani, İnter.az‎:
      Yaşıl damlar yalnız möhtəşəm görünməklə kifayətlənmir, eyni zamanda istilik izolyasiyası edir, yağış suyunu çəkir və enerjiyə qənaət edir
      Green roofs do not only provide a magnificent view, at the same time they also isolate warmth, suck up rain water and conserve energe.
  9. (transitive) to bear, endure, suffer, brook, undergo
    çətinliklər çəkmək ― to experience difficulties
    diş ağrisi çəkmək ― to suffer from tooth pain
    Mən həyatımda çox ürək ağrısı çəkməli oldum ― I had to endure a lot of heartache in my life.
  10. to depict
    1. (transitive) to draw (picture or painting), paint
      Rəssam bu şəkili bir il ərzində çəkirdi ― The artist was painting this picture for a year
    2. (transitive) to shoot (film, movie, etc.)
      Bu yaxınlarda bu barədə çox maraqlı bir film çəkiblər. ― A very interesting film was shot about this recently.
    3. (transitive) to take (photograph, picture, etc)
      Telefonum bir az köhnədir, yaxşı şəkil çəkmir. ― My phone is a little old, it doens't take good photos.
  11. (intransitive) to last, take time
    Otuzdurduğum pulun hesabıma keçməsi nə qədər çəkər? ― How long will it take till the money I deposited reaches my account?
    Bu xoşbəxtlik nə qədər çəkər? ― How long will this happiness last?
  12. to weigh
    1. (transitive) to weigh (to determine the weight of an object) or to portion out a certain mass of smth.
      • 1987 February 14, Fazil Sənan, Bazarda‎, page 180; republished as Ölümə Ərizə, Baku, 2012:
        Qardaş, yeddi kilo kartof çək.
        Brother, weigh me seven kilograms of potatoes.
    2. (intransitive) to weigh (to have a certain weight)
      Tüfəng təxminən iyirmi kilo çəkir.
      The gun weighs approximately 20 kilograms.
  13. (transitive) to slap, to punch, etc. (cannot be used without şillə, qapaz etc. as direct objects)
    şillə çəkmək ― to slap in the face
    şapalaq çəkmək ― to smack
    qapaz çəkmək ― to punch on the ear
    Synonyms: şillələmək, qapazlamaq, şapalaqlamaq
  14. (transitive) to apply, lay, put
    Maskanı üzünüzə çəkin, və 15 dəqiqə saxlayın.
    Apply the mask on your face and keep it for 15 minutes.
  15. (transitive) to distill
    Araq çəkmək
    To distill vodka
  16. (intransitive) to take after, resemble (often used with dative of tərəf (“side”))
    • 2016 June 2, Xatirə Qədirli, Axar.az‎:
      Sərvərin də uşaq ikən musiqi ilə maraqlandığını görüb "ana tərəfə “çəkmisən” deyə zarafat edərmiş.
      When s/he saw that Sərvər was interested in music as a child, she would joke “you have taken after your mother”
    Synonyms: oxşamaq, bənzəmək

Conjugation
Conjugation of çəkmək
positive
subject non-past participle çəkən
subject past participle çəkmiş
non-subject participle with undefined agent çəkdik
with defined agent (mənim +) çəkdiyim (sənin +) çəkdiyin (gen. agent +) çəkdiyi (bizim +) çəkdiyimiz (sizin +) çəkdiyiniz (gen. agent +) çəkdiyi or çəkdikləri
converb çəkib
infinitive çəkmək
singular plural
first second third first second third
indicative present simple çəkirəm çəkirsən çəkir çəkirik çəkirsiniz çəkirlər
perfect çəkmişəm çəkmişsən çəkmişdir çəkmişik çəkmişsiniz çəkmişdirlər
past simple çəkdim çəkdin çəkdi çəkdik çəkdiniz çəkdilər
continuous çəkirdim çəkirdin çəkirdi çəkirdik çəkirdiniz çəkirdilər
perfect çəkmişdim çəkmişdin çəkmişdi çəkmişdik çəkmişdiniz çəkmişdilər
future definite çəkəcəyəm çəkəcəksən çəkəcəkdir çəkəcəyik çəkəcəksiniz çəkəcəkdirlər
indefinite çəkərəm çəkərsən çəkər çəkərik çəkərsiniz çəkərlər
future-in-the-past definite çəkəcəkdim çəkəcəkdin çəkəcəkdi çəkəcəkdik çəkəcəkdiniz çəkəcəkdilər
indefinite çəkərdim çəkərdin çəkərdi çəkərdik çəkərdiniz çəkərdilər
conditional present çəksəm çəksən çəksə çəksək çəksəniz çəksələr
past çəksəydim çəksəydin çəksəydi çəksəydik çəksəydiniz çəksəydilər
subjunctive çəkəm çəkəsən çəkə çəkək çəkəsiniz çəkələr
hortative çəkəsiyəm çəkəsisən çəkəsidir çəkəsiyik çəkəsisiniz çəkəsidirlər
obligational present çəkməliyəm çəkməlisən çəkməlidir çəkməliyik çəkməlisiniz çəkməlidirlər
past çəkməliydim çəkməliydin çəkməliydi çəkməliydik çəkməliydiniz çəkməliydilər
imperative çəkim çək çəksin çəkək çəkin çəksinlər
negative
subject non-past participle çəkməyən
subject past participle çəkməmiş
non-subject participle with undefined agent çəkmədik
with defined agent (mənim +) çəkmədiyim (sənin +) çəkmədiyin (gen. agent +) çəkmədiyi (bizim +) çəkmədiyimiz (sizin +) çəkmədiyiniz (gen. agent +) çəkmədiyi or çəkmədikləri
converb çəkməyib
infinitive çəkməmək
singular plural
first second third first second third
indicative present simple çəkmirəm çəkmirsən çəkmir çəkmirik çəkmirsiniz çəkmirlər
perfect çəkməmişəm çəkməmişsən çəkməmişdir çəkməmişik çəkməmişsiniz çəkməmişdirlər
past simple çəkmədim çəkmədin çəkmədi çəkmədik çəkmədiniz çəkmədilər
continuous çəkmirdim çəkmirdin çəkmirdi çəkmirdik çəkmirdiniz çəkmirdilər
perfect çəkməmişdim çəkməmişdin çəkməmişdi çəkməmişdik çəkməmişdiniz çəkməmişdilər
future definite çəkməyəcəyəm çəkməyəcəksən çəkməyəcəkdir çəkməyəcəyik çəkməyəcəksiniz çəkməyəcəkdirlər
indefinite çəkmərəm çəkmərsən çəkməz çəkmərik çəkmərsiniz çəkməzlər
future-in-the-past definite çəkməyəcəkdim çəkməyəcəkdin çəkməyəcəkdi çəkməyəcəkdik çəkməyəcəkdiniz çəkməyəcəkdilər
indefinite çəkməzdim çəkməzdin çəkməzdi çəkməzdik çəkməzdiniz çəkməzdilər
conditional present çəkməsəm çəkməsən çəkməsə çəkməsək çəkməsəniz çəkməsələr
past çəkməsəydim çəkməsəydin çəkməsəydi çəkməsəydik çəkməsəydiniz çəkməsəydilər
subjunctive çəkməyəm çəkməyəsən çəkməyə çəkməyək çəkməyəsiniz çəkməyələr
hortative çəkməyəsiyəm çəkməyəsisən çəkməyəsidir çəkməyəsiyik çəkməyəsisiniz çəkməyəsidirlər
obligational present çəkməməliyəm çəkməməlisən çəkməməlidir çəkməməliyik çəkməməlisiniz çəkməməlidirlər
past çəkməməliydim çəkməməliydin çəkməməliydi çəkməməliydik çəkməməliydiniz çəkməməliydilər
imperative çəkməyim çəkmə çəkməsin çəkməyək çəkməyin çəkməsinlər

Derived terms
Derived terms

References
  1. Haneda, Koichi (2009—2010), “çəkmək”, in لغات لهج هی تبریز [Vocabulary of Tabrizi Dialect] (in Persian), Tabriz: یاران, →ISBN, page 88
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.