roinn
Irish
Etymology
From Middle Irish roinded (“parts, separates; distributes, apportions”), from Old Irish rann (“part”), from Proto-Celtic *rannā (compare Welsh rhan (“part”)). Akin to roinnt.
Pronunciation
Noun
Declension
Declension of roinn
Derived terms
- rannach1 (“apportioning, sharing; open-handed”, adjective)
Noun
roinn f (genitive singular roinne, nominative plural ranna)
- part
- division (of government)
- continent
- department (of government, of a university)
- province
Declension
Declension of roinn
Synonyms
- (province): cúige
Derived terms
Related terms
Verb
roinn (present analytic roinneann, future analytic roinnfidh, verbal noun roinnt, past participle roinnte) (transitive, intransitive)
- (mathematics, biology, etc.) divide
- (card games, business, etc.) deal, distribute
- involve, entail
Conjugation
First Conjugation (A)
singular | plural | relative | autonomous | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
first | second | third | first | second | third | ||||
indicative | present | roinnim | roinneann tú; roinnir† |
roinneann sé, sí | roinnimid | roinneann sibh | roinneann siad; roinnid† |
a roinneann; a roinneas | roinntear |
past | roinn mé; roinneas | roinn tú; roinnis | roinn sé, sí | roinneamar; roinn muid | roinn sibh; roinneabhair | roinn siad; roinneadar | a roinn / ar roinn* |
roinneadh | |
past habitual | roinninn | roinnteá | roinneadh sé, sí | roinnimis; roinneadh muid | roinneadh sibh | roinnidís; roinneadh siad | a roinneadh / ar roinneadh* |
roinntí | |
future | roinnfidh mé; roinnfead |
roinnfidh tú; roinnfir† |
roinnfidh sé, sí | roinnfimid; roinnfidh muid |
roinnfidh sibh | roinnfidh siad; roinnfid† |
a roinnfidh; a roinnfeas | roinnfear | |
conditional | roinnfinn | roinnfeá | roinnfeadh sé, sí | roinnfimis; roinnfeadh muid | roinnfeadh sibh | roinnfidís; roinnfeadh siad | a roinnfeadh / ar roinnfeadh* |
roinnfí | |
subjunctive | present | go roinne mé; go roinnead† |
go roinne tú; go roinnir† |
go roinne sé, sí | go roinnimid; go roinne muid |
go roinne sibh | go roinne siad; go roinnid† |
— | go roinntear |
past | dá roinninn | dá roinnteá | dá roinneadh sé, sí | dá roinnimis; dá roinneadh muid |
dá roinneadh sibh | dá roinnidís; dá roinneadh siad |
— | dá roinntí | |
imperative | roinnim | roinn | roinneadh sé, sí | roinnimis | roinnigí; roinnidh† |
roinnidís | — | roinntear | |
verbal noun | roinnt | ||||||||
past participle | roinnthe |
* Indirect relative
† Archaic or dialect form
References
- “1 rann (‘part’)” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.
- “rannaid” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.
- “roinn(t)” in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 2nd ed., 1927, by Patrick S. Dinneen.
- “roinnim” in Foclóir Gaeḋilge agus Béarla, Irish Texts Society, 2nd ed., 1927, by Patrick S. Dinneen.
- "roinn" in Foclóir Gaeilge-Béarla, An Gúm, 1977, by Niall Ó Dónaill.
Scottish Gaelic
Etymology 1
From Middle Irish roinded (“parts, separates; distributes, apportions”), from Old Irish rann (“part”), from Proto-Celtic *rannā (compare Welsh rhan (“part”)).
Noun
Synonyms
Derived terms
- An Roinn-Eòrpa (“Europe”)
- an roinn phoblach (“the public sector”)
- an roinn phrìobhaideach (“the private sector”)
- bile roinn an iomhais (“treasury bill”)
- co-roinn (“proportion, share”)
- dàrna roinn (“second division”)
- fo-roinn (“subdivision”)
- mór-roinn (“province”)
- nòta roinn an iomhais (“treasury note”)
- prìomh-roinn (“key sector; premier division”)
- roinn a' cheartais (“justice department”)
- roinn an ionmhais (“treasury; finance department”)
- roinn-cheartais (“judicature, judiciary”)
- roinn-dùthcha (“region, area”)
- roinn fhada (“long division”)
- roinn-fheachd (“division”)
- roinn-phàrlamaid (“constituency”)
- roinn riaghaltais (“government department”)
- roinn-ruithe (“run-rig”)
- roinn-seòrsa (“category”)
- roinn-sheilbhiche (“shareholder”)
- roinn slàinte (“health department”)
- roinn-taghaidh (“constituency; electoral division”)
- roinn-tarsainn (“cross-section”)
- roinn-tìde (“timezone”)
Verb
roinn (past roinn, future roinnidh, verbal noun roinn, past participle roinnte)
Derived terms
- co-roinn (“share”)
- so-roinn (“divisible”)
References
- “1 rann (‘part’)” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.
- “rannaid” in Dictionary of the Irish Language, Royal Irish Academy, 1913–76.
- Faclair Gàidhlig Dwelly Air Loidhne, Dwelly, Edward (1911), Faclair Gàidhlig gu Beurla le Dealbhan/The Illustrated [Scottish] Gaelic-English Dictionary (10th ed.), Edinburgh: Birlinn Limited, →ISBN
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.