सूर्य
Hindi
Marathi
References
- Maxine Berntsen (1982-1983), “सूर्य”, in A Basic Marathi-English Dictionary, New Delhi: American Institute of Indian Studies
- James Thomas Molesworth (1857), “सूर्य”, in A dictionary, Marathi and English, Bombay: Printed for government at the Bombay Education Society's Press
Sanskrit
Etymology
Variety of सूर (sū́ra, “the sun”), from स्वर् (svár, “the sun, sunshine”), from Proto-Indo-Aryan *súHar, from Proto-Indo-Iranian *súHar, from Proto-Indo-European *sóh₂wl̥, whence also Ancient Greek ἥλιος (hḗlios), Latin sōl and Persian خور (khur).
Noun
सूर्य • (sū́rya) m
- the sun
- ~1520, Krishna Das Kaviraja, “Ādi-līlā”, in Śrī Caitanya-caritāmṛta:
- एइ चन्द्र सूर्य दुइ परम सदय जगतेर भाग्ये गौडे करिला उदय।
- ei candra sūrya dui parama sadaya jagatera bhāgye gauḍe karilā udaya.
- These two, the sun and moon, are very kind to the people of the world. Thus for the good fortune of all, They have appeared on the horizon of Bengal.
-
- a symbolical expression for the number twelve (in allusion to the sun in the 12 signs of the zodiac)
- (Hinduism, Buddhism, Jainism) Surya, the solar deity
- A male given name
Declension
| Masculine a-stem declension of सूर्य (sū́rya) | |||
|---|---|---|---|
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सूर्यः sū́ryaḥ |
सूर्यौ sū́ryau |
सूर्याः / सूर्यासः¹ sū́ryāḥ / sū́ryāsaḥ¹ |
| Vocative | सूर्य sū́rya |
सूर्यौ sū́ryau |
सूर्याः / सूर्यासः¹ sū́ryāḥ / sū́ryāsaḥ¹ |
| Accusative | सूर्यम् sū́ryam |
सूर्यौ sū́ryau |
सूर्यान् sū́ryān |
| Instrumental | सूर्येण sū́ryeṇa |
सूर्याभ्याम् sū́ryābhyām |
सूर्यैः / सूर्येभिः¹ sū́ryaiḥ / sū́ryebhiḥ¹ |
| Dative | सूर्याय sū́ryāya |
सूर्याभ्याम् sū́ryābhyām |
सूर्येभ्यः sū́ryebhyaḥ |
| Ablative | सूर्यात् sū́ryāt |
सूर्याभ्याम् sū́ryābhyām |
सूर्येभ्यः sū́ryebhyaḥ |
| Genitive | सूर्यस्य sū́ryasya |
सूर्ययोः sū́ryayoḥ |
सूर्याणाम् sū́ryāṇām |
| Locative | सूर्ये sū́rye |
सूर्ययोः sū́ryayoḥ |
सूर्येषु sū́ryeṣu |
| Notes |
| ||
Descendants
- Helu: [Term?]
- Maharastri Prakrit: 𑀲𑀼𑀚𑁆𑀚 (sujja)
- Pali: surya
- → Assamese: সূৰুয (xuruz)
- → Bengali: সূর্য (sūrjô)
- → Gujarati: સૂરજ (sūraj)
- → Hindi: सूर्य (sūrya), सूरज (sūraj)
- → Konkani: सूर्यु (sūryu)
- → Malay: suria
- → Indonesian: surya
- → Marathi: सूर्य (sūrya)
- → Nepali: सूर्य (sūrya)
- → Newari: सूर्द्य (sūrdya)
- → Punjabi: ਸੂਰਜ (sūrj) / سورج (sūraj)
- → Rajasthani: सूरज (sūraj)
- → Sindhi: سوُرَجُ (sūraju)
- → Tamil: சூரியன் (cūriyaṉ)
- → Telugu: సూర్యుడు (sūryuḍu)
- → Thai: สุริยา
- → Urdu: سوریہ (sūrya), سورج (sūraj)
Declension
| Masculine a-stem declension of सूर्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सूर्यः (sūryaḥ) | ||
| Gen. sg. | सूर्यस्य (sūryasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सूर्यः (sūryaḥ) | सूर्यौ (sūryau) | सूर्याः (sūryāḥ) |
| Vocative | सूर्य (sūrya) | सूर्यौ (sūryau) | सूर्याः (sūryāḥ) |
| Accusative | सूर्यम् (sūryam) | सूर्यौ (sūryau) | सूर्यान् (sūryān) |
| Instrumental | सूर्येण (sūryeṇa) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्यैः (sūryaiḥ) |
| Dative | सूर्याय (sūryāya) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्येभ्यः (sūryebhyaḥ) |
| Ablative | सूर्यात् (sūryāt) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्येभ्यः (sūryebhyaḥ) |
| Genitive | सूर्यस्य (sūryasya) | सूर्ययोः (sūryayoḥ) | सूर्याणाम् (sūryāṇām) |
| Locative | सूर्ये (sūrye) | सूर्ययोः (sūryayoḥ) | सूर्येषु (sūryeṣu) |
| Feminine ā-stem declension of सूर्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सूर्या (sūryā) | ||
| Gen. sg. | सूर्यायाः (sūryāyāḥ) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सूर्या (sūryā) | सूर्ये (sūrye) | सूर्याः (sūryāḥ) |
| Vocative | सूर्ये (sūrye) | सूर्ये (sūrye) | सूर्याः (sūryāḥ) |
| Accusative | सूर्याम् (sūryām) | सूर्ये (sūrye) | सूर्याः (sūryāḥ) |
| Instrumental | सूर्यया (sūryayā) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्याभिः (sūryābhiḥ) |
| Dative | सूर्यायै (sūryāyai) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्याभ्यः (sūryābhyaḥ) |
| Ablative | सूर्यायाः (sūryāyāḥ) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्याभ्यः (sūryābhyaḥ) |
| Genitive | सूर्यायाः (sūryāyāḥ) | सूर्ययोः (sūryayoḥ) | सूर्याणाम् (sūryāṇām) |
| Locative | सूर्यायाम् (sūryāyām) | सूर्ययोः (sūryayoḥ) | सूर्यासु (sūryāsu) |
| Neuter a-stem declension of सूर्य | |||
|---|---|---|---|
| Nom. sg. | सूर्यम् (sūryam) | ||
| Gen. sg. | सूर्यस्य (sūryasya) | ||
| Singular | Dual | Plural | |
| Nominative | सूर्यम् (sūryam) | सूर्ये (sūrye) | सूर्याणि (sūryāṇi) |
| Vocative | सूर्य (sūrya) | सूर्ये (sūrye) | सूर्याणि (sūryāṇi) |
| Accusative | सूर्यम् (sūryam) | सूर्ये (sūrye) | सूर्याणि (sūryāṇi) |
| Instrumental | सूर्येण (sūryeṇa) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्यैः (sūryaiḥ) |
| Dative | सूर्याय (sūryāya) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्येभ्यः (sūryebhyaḥ) |
| Ablative | सूर्यात् (sūryāt) | सूर्याभ्याम् (sūryābhyām) | सूर्येभ्यः (sūryebhyaḥ) |
| Genitive | सूर्यस्य (sūryasya) | सूर्ययोः (sūryayoḥ) | सूर्याणाम् (sūryāṇām) |
| Locative | सूर्ये (sūrye) | सूर्ययोः (sūryayoḥ) | सूर्येषु (sūryeṣu) |
References
- Monier Williams (1899), “सूर्य”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, OCLC 458052227, page 1243.
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.