น้ำตา

From น้ำ (náam, “liquid; water”) +‎ ตา (dtaa, “eye”); literally "eye water".

น้ำตา • (nám-dtaa)

1. tear: drop of secreted fluid from an eye.
   • ลิลิตพระลอ:

     เสียงโหยเสียงไห้มี่ เรือนหลวง ขุนหมื่นมนตรีปวง ป่วยซ้ำ เรือนราษฎร์ร่ำตีทรวง ทุกข์ทั่ว กันนา เมืองจะเย็นเป็นน้ำ ย่อมน้ำตาครวญ

     sǐiang hǒoi sǐiang hâi mîi · rʉʉan-lŭuang · kŭn mʉ̀ʉn mon-dtrii bpuuang · bpùuai sám · rʉʉan râat râm dtii suuang · túk tûa · gan naa · mʉʉang jà yen bpen náam · yɔ̂m náam-dtaa kruuan

     The sound of crying is dominating the royal abode. All the ministers and public officers are, too, being stricken with deep grief. Each of the private citizens is also weeping and wailing. Soon the city will surely be inundated by tears of sorrow.

   • ภุชงค์ วงศ์กัณหา, รักคือ...:

     คือน้ำผึ้งคือน้ำตาคือยาพิษ คือหยาดน้ำอมฤตอันชื่นชุ่ม คือเกสรดอกไม้คือไฟรุม คือความกลุ้มคือความฝันนั่นแหละรัก

     kʉʉ náam-pʉ̂ng kʉʉ náam-dtaa kʉʉ yaa-pít · kʉʉ yàat náam am-má-rít an chʉ̂ʉn chûm · kʉʉ gee-sɔ̌ɔn dɔ̀ɔk-máai kʉʉ fai rum · kʉʉ kwaam-glûm kʉʉ kwaam-fǎn nân lɛ̀ rák

     A drip of honey, a drop of tear, a sip of poison, a merry taste of nectar, a flower stalk, a burning flame, an experience of depression, a fanciful dream — that's what love is.

   • สุจิตต์ วงษ์เทศ, ปากกับใจ:

     เมื่อรักกันไม่ได้ก็ไม่รัก ไม่เห็นจักเกรงการสถานไหน ไม่รักกูกูก็จักไม่รักใคร เอ๊ะน้ำตากูไหลทำไมฤๅ

     mʉ̂ʉa rák gan mâi dâai gɔ̂ɔ mâi rák · mâi hěn jàk greeng gaan sà-tǎan nǎi · mâi rák guu guu gɔ̂ɔ jàk mâi rák krai · é náam-dtaa guu lǎi tam-mai rʉʉ

     When you can't love me, I just won't love you. Why should I care for anyone or anything? No one loves me, then I love nobody. But, eh, why am I shedding tears?

   • 1965, ชาลี อินทรวิจิตร, หยาดเพชร:

     แม้ยามเพชรหยาดจากฟ้า ร่วงลงมาฟ้าคงไหวหวั่น ดวงดาวก็พลอยเศร้าโศกศัลย์ มิอาจกลั้นน้ำตาอาลัย

     mɛ́ɛ yaam pét yàat jàak fáa · rûuang long maa fáa kong wǎi-wàn · duuang-daao gɔ̂ɔ plɔɔi sâo sòok-sǎn · mí àat glân náam-dtaa aa-lai

     When you Diamond drops from the sky, the entire heaven would be shaken and too the stars would fall deep in grief, finding themselves unable to hold back tears of torment.

   • เจ็บปวดรวดร้าวเกินจะเอ่ยคำ สุดคลายความช้ำน้ำตาของแม่ ไม่มีเหลือฝัน แต่ใจมุ่งหวัง

     jèp-bpùuat-rûuat-ráao gəən jà ə̀əi kam · sùt klaai kwaam-chám náam-dtaa kɔ̌ɔng mɛ̂ɛ · mâi mii lʉ̌ʉa fǎn · dtɛ̀ɛ jai mûng-wǎng

     No words describe a mother's tears. No words can heal a broken heart. A dream is gone, but where there's hope.

2. anything resembling or suggesting a tear, as a drop of melted wax from a candle.