พระราชกำหนด

พระราช (“prefix for royal persons and things relating to them”, literally “divine and royal”) +‎ กำหนด (gam-nòt, “determination; command, decree, edict; requirement; etc”). Compare Khmer ព្រះរាជកំណត់ (preăhréachkâmnât).

The first sense was probably first used on 10 December 1932, when the first constitution of Thailand was enacted.

พระราชกำหนด • (prá-râat-chá-gam-nòt)

1. (law) emergency decree: decree issued by a monarch upon advice of the executive branch in case of emergency, having the same force as an act of parliament. Abbreviation: พ.ร.ก. (pɔɔ-rɔɔ-gɔɔ).
   • 1932, รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช ๒๔๗๕:

     มาตรา ๕๒ ในเหตุฉุกเฉินซึ่งจะเรียกประชุมสภาผู้แทนราษฎรให้ทันท่วงทีมิได้ พระมหากษัตริย์จะทรงตราพระราชกำหนดให้ใช้บังคับดั่งเช่นพระราชบัญญัติก็ได้ ในคราวประชุมสภาผู้แทนราษฎรต่อไป ท่านให้นำพระราชกำหนดนั้นเสนอต่อสภาเพื่ออนุมัติ ถ้าสภาอนุมัติแล้ว พระราชกำหนดนั้นก็เป็นพระราชบัญญัติต่อไป ถ้าสภาไม่อนุมัติไซร้ พระราชกำหนดนั้นก็เป็นอันตกไป แต่ทั้งนี้ ไม่กระทบถึงกิจการที่ได้เป็นไปในระหว่างที่ใช้พระราชกำหนดนั้น

     mâat-dtraa hâa-sìp sɔ̌ɔng nai hèet chùk-chə̌ən sʉ̂ng jà rîiak bprà-chum sà-paa-pûu-tɛɛn-râat-sà-dɔɔn hâi tan-tûuang-tii mí-dâai prá-má-hǎa-gà-sàt jà song dtraa prá-râat-chá-gam-nòt hâi chái-bang-káp dàng-chêen prá-râat-chá-ban-yàt gɔ̂ɔ-dâai nai kraao bprà-chum sà-paa-pûu-tɛɛn-râat-sà-dɔɔn dtɔ̀ɔ-bpai tân hâi nam prá-râat-chá-gam-nòt nán sà-nə̌ə dtɔ̀ɔ sà-paa pʉ̂ʉa à-nú-mát tâa sà-paa à-nú-mát lɛ́ɛo prá-râat-chá-gam-nòt nán gɔ̂ɔ bpen prá-râat-chá-ban-yàt dtɔ̀ɔ-bpai tâa sà-paa mâi à-nú-mát sái prá-râat-chá-gam-nòt nán gɔ̂ɔ bpen-an dtòk bpai dtɛ̀ɛ táng-níi mâi grà-tóp tʉ̌ng gìt-jà-gaan tîi dâai bpen-bpai nai rá-wàang tîi chái prá-râat-chá-gam-nòt nán

     Section 52 In case of emergency where the House of Representatives cannot be convened promptly, the king may enact an emergency decree to be applied as an act. At the next meeting of the House of Representatives, the said emergency decree is required to be presented to the House for approval. Upon approval by the House, the emergency decree shall continue to be an act. Disapproved by the House, such emergency decree shall lapse; prescribed, however, that this shall not affect the activities having been carried out during the application of the mentioned emergency decree.

   • 2014, รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พุทธศักราช ๒๕๕๗:

     มาตรา ๒๑ เมื่อมีกรณีฉุกเฉินที่มีความจำเป็นรีบด่วนเพื่อประโยชน์ในอันที่จะรักษาความมั่นคงแห่งราชอาณาจักร ความปลอดภัยสาธารณะ ความมั่นคงทางเศรษฐกิจของประเทศ หรือป้องปัดภัยพิบัติสาธารณะ หรือเมื่อมีความจำเป็นต้องมีกฎหมายเกี่ยวด้วยภาษีอากรหรือเงินตราที่ต้องพิจารณาโดยด่วนและลับ พระมหากษัตริย์ทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจในการตราพระราชกำหนดให้ใช้บังคับดังเช่นพระราชบัญญัติ เมื่อได้ประกาศใช้พระราชกำหนดแล้ว ให้คณะรัฐมนตรีเสนอพระราชกำหนดนั้นต่อสภานิติบัญญัติแห่งชาติโดยไม่ชักช้า ถ้าสภานิติบัญญัติแห่งชาติอนุมัติ ให้พระราชกำหนดนั้นมีผลใช้บังคับเป็นพระราชบัญญัติต่อไป ถ้าสภานิติบัญญัติแห่งชาติไม่อนุมัติ ให้พระราชกำหนดนั้นตกไป แต่ทั้งนี้ ไม่กระทบกระเทือนกิจการที่ได้เป็นไปในระหว่างที่พระราชกำหนดนั้นใช้บังคับ เว้นแต่พระราชกำหนดนั้นมีผลเป็นการแก้ไขเพิ่มเติมหรือยกเลิกบทบัญญัติแห่งกฎหมายใด ให้บทบัญญัติแห่งกฎหมายที่มีอยู่ก่อนการแก้ไขเพิ่มเติมหรือยกเลิกนั้นมีผลใช้บังคับต่อไปตั้งแต่วันที่พระราชกำหนดดังกล่าวตกไป

     mâat-dtraa yîi-sìp èt mʉ̂ʉa mii gà-rá-nii chùk-chə̌ən tîi mii kwaam-jam-bpen rîip-dùuan pʉ̂ʉa bprà-yòot nai-an-tîi-jà rák-sǎa kwaam-mân-kong hɛ̀ng râat-chá-aa-naa-jàk kwaam-bplɔ̀ɔt-pai sǎa-taa-rá-ná kwaam-mân-kong taang sèet-tà-gìt kɔ̌ɔng bprà-têet rʉ̌ʉ bpɔ̂ng-bpàt pai-pí-bàt sǎa-taa-rá-ná rʉ̌ʉ mʉ̂ʉa mii kwaam-jam-bpen dtɔ̂ng mii gòt-mǎai gìao-dûai paa-sǐi-aa-gɔɔn rʉ̌ʉ ngəən-dtraa tîi dtɔ̂ng pí-jaa-rá-naa dooi dùuan lɛ́ láp prá-má-hǎa-gà-sàt song wái sʉ̂ng prá-râat-chá-am-nâat nai gaan-dtraa prá-râat-chá-gam-nòt hâi chái-bang-káp dang-chêen prá-râat-chá-ban-yàt mʉ̂ʉa dâai bprà-gàat-chái prá-râat-chá-gam-nòt lɛ́ɛo hâi ká-ná-rát-tà-mon-dtrii sà-nə̌ə prá-râat-chá-gam-nòt nán dtɔ̀ɔ sà-paa-ní-dtì-ban-yàt-hɛ̀ng-châat dooi mâi chák-cháa tâa sà-paa-ní-dtì-ban-yàt-hɛ̀ng-châat à-nú-mát hâi prá-râat-chá-gam-nòt nán mii pǒn chái-bang-káp bpen prá-râat-chá-ban-yàt dtɔ̀ɔ-bpai tâa sà-paa-ní-dtì-ban-yàt-hɛ̀ng-châat mâi à-nú-mát hâi prá-râat-chá-gam-nòt nán dtòk bpai dtɛ̀ɛ táng-níi mâi grà-tóp-grà-tʉʉan gìt-jà-gaan tîi dâai bpen-bpai nai rá-wàang tîi prá-râat-chá-gam-nòt nán chái-bang-káp wéen-dtɛ̀ɛ prá-râat-chá-gam-nòt nán mii pǒn bpen gaan-gɛ̂ɛ-kǎi-pə̂əm-dtəəm rʉ̌ʉ yók-lə̂ək bòt-ban-yàt hɛ̀ng gòt-mǎai dai hâi bòt-ban-yàt hɛ̀ng gòt-mǎai tîi mii yùu gɔ̀ɔn gaan-gɛ̂ɛ-kǎi-pə̂əm-dtəəm rʉ̌ʉ yók-lə̂ək nán mii pǒn chái-bang-káp dtɔ̀ɔ-bpai dtâng-dtɛ̀ɛ wan tîi prá-râat-chá-gam-nòt dang-glàao dtòk bpai

     Section 21 When there arises an emergency in which there is an urgent need to maintain security of the kingdom, public safety, economic security of the nation, or to avert a public disaster, or when there occurs a necessity to have a law governing taxation or currency which requires urgent and private consideration, the king shall be invested with the royal prerogative to enact an emergency decree to be applied as an act. Once having promulgated the emergency decree, the Council of Ministers shall present such emergency decree to the National Legislative Assembly without delay. If approved by the National Legislative Assembly, the emergency decree shall continue to take effect as an act. If disapproved by the National Legislative Assembly, the emergency decree shall lapse; prescribed, however, that this shall not affect the activities having been carried out during the application of such emergency decree. But if the emergency decree does result in the amendment or repeal of any legal provision, the legal provision existing prior to the amendment or repeal shall resume its force as from the date the said emergency decree lapses.

2. (archaic) any law, regulation, command, edict, or requirement made by a monarch.
   • Ezra 3:10, KJV:

     และเมื่อช่างก่อได้วางรากฐานของพระวิหารแห่งพระเยโฮวาห์ บรรดาปุโรหิตก็แต่งเครื่องยศออกมาพร้อมกับแตรและคนเลวี คนของอาสาฟพร้อมกับฉาบ ถวายสรรเสริญพระเยโฮวาห์ตามพระราชกำหนดของดาวิดกษัตริย์แห่งอิสราเอล

     lɛ́ mʉ̂ʉa châang-gɔ̀ɔ dâai waang râak-tǎan kɔ̌ɔng prá-wí-hǎan hɛ̀ng prá-yee-hoo-waa ban-daa bpù-roo-hìt gɔ̂ɔ dtɛ̀ng krʉ̂ʉang-yót ɔ̀ɔk maa prɔ́ɔm-gàp dtrɛɛ lɛ́ kon lee-wii kon kɔ̌ɔng aa-sáap prɔ́ɔm-gàp chàap tà-wǎai sǎn-sə̌ən prá-yee-hoo-waa dtaam prá-râat-chá-gam-nòt kɔ̌ɔng daa-wìt gà-sàt hɛ̀ng ìs-raa-eel

     And when the builders laid the foundation of the temple of the LORD, they set the priests in their apparel with trumpets, and the Levites the sons of Asaph with cymbals, to praise the LORD, after the ordinance of David king of Israel.

• A decree issued by any other head of state than a monarch, such as by the president of a republic, is called รัฐกำหนด.